Το μισθοφορικό φιάσκο της Ρωσίας στην Συρία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το μισθοφορικό φιάσκο της Ρωσίας στην Συρία

Μήπως το Κρεμλίνο χάνει τον έλεγχο;

Αυτή η αποκάλυψη εγείρει περισσότερα ερωτήματα από όσα απαντά, τα σημαντικότερα από τα οποία αφορούν τον βαθμό στον οποίο η ρωσική κυβέρνηση ενέκρινε την επίθεση και εάν ο Prigozhin και οι Σύροι γνώριζαν την παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή. Η πιο πιθανή απάντηση σε αυτό το σημείο είναι ότι το Κρεμλίνο γνώριζε ότι το Wagner Group και ο Prigozhin σχεδίαζαν να στέλνουν στους Κούρδους ένα μήνυμα κατ’ εντολήν της Δαμασκού, αλλά περίμεναν ελάχιστη ή καθόλου ανταπόκριση από τις δυνάμεις των ΗΠΑ και σίγουρα όχι τα χτυπήματα που δέχθηκε το Wagner.

ΤΑ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΣΧΗΜΑ ΤΩΝ ΜΙΣΘΟΦΟΡΩΝ

Το επεισόδιο της 7ης Φεβρουαρίου σηματοδότησε επίσης τον ρόλο που έπαιξε το Wagner ως μέσο ρωσικής εξωτερικής πολιτικής. Μετά το ξεκάθαρο ξεκίνημά του ως Slavonic Corps στην Συρία το 2013, το Group υποτίθεται ότι συμμετείχε στην κατάληψη της Κριμαίας τον Φεβρουάριο του 2014 [22]. Οι μισθοφόροι του Wagner Group συμμετείχαν σε μεγάλο βαθμό [23] στις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην ανατολική Ουκρανία το 2014, συμπεριλαμβανομένης της μάχης για την Debaltseve [24] τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2015. Και παρόλο που οι ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες παραμένουν τεχνικά παράνομες [25] στην ίδια την Ρωσία, η Μόσχα υπέγραψε συμβάσεις για μια σειρά καθηκόντων στην Συρία μετά την επέμβασή της εκεί το 2015. Το Wagner ήταν ιδιαίτερα δραστήριο στο κέντρο της χώρας και στα ανατολικά: Οι μαχητές του συμμετείχαν στην κατάληψη της Παλμύρας [26] τον Μάρτιο του 2016, καθώς και στην εκστρατεία για την ανατολική πόλη Deir ez-Zor [27] στα τέλη του 2017.

27022018-2.jpg

Ένας Ρώσος στρατιώτης στην Homs, τον Μάιο του 2017. OMAR SANADIKI / REUTERS
---------------------------------------------------------------

Οι τρέχουσες καλύτερες εκτιμήσεις τοποθετούν τους αριθμούς του Wagner στην Συρία σε περίπου 2.500 στρατιώτες [28]. Για σύγκριση, τον Σεπτέμβριο του 2016 η Ρωσία εκτιμάται ότι είχε προσωπικό μόλις 5.000 άτομα [29] στην Συρία, καθιστώντας το απόσπασμα του Wagner ίσο με το ήμισυ περίπου της επίσημης [δύναμης]. Οι μισθοφόροι έπαιξαν συχνά έναν ρόλο ελαφρού πεζικού, κάνοντας αναγνώριση εδάφους και εντοπίζοντας σημεία για αεροπορικές επιθέσεις, αλλά επίσης χρησιμοποιήθηκαν στην πρώτη γραμμή [30]. Η χρησιμότητα μιας τέτοιας ομάδας είναι προφανής -επιτρέπει στην Ρωσία να χρησιμοποιεί δυνάμεις ξηράς χωρίς να υφίσταται το πολιτικό ρίσκο πιθανών απωλειών. Αυτό είναι ιδιαίτερα βολικό όταν υπάρχουν σοβαρές συγκρούσεις -μόνο τον Σεπτέμβριο του 2017, το Wagner υπέστη, σύμφωνα με πληροφορίες, 54 θανάτους σε μάχες [31]. Η υπηρεσία του γκρουπ ανταμείφθηκε δημοσίως: Ο Πούτιν εθεάθη να δίνει ένα μετάλλιο στον επικεφαλής του Wagner, Dmitry Utkin [32], σε μια τελετή στο Κρεμλίνο τον Δεκέμβριο του 2016.

Όπως δείχνουν τα γεγονότα της 7ης Φεβρουαρίου, το Wagner μπορεί να μειώνει το πολιτικό ρίσκο των απωλειών, αλλά δεν μπορεί να εξαλείψει συνολικά την απειλή. Μια μάχη που παράγει 100 θανάτους είναι αδύνατο να κρυφτεί στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media) και ορισμένοι δημοσιογράφοι έχουν ήδη μιλήσει με μέλη της οικογένειας των θανόντων. Η μητέρα ενός νεκρού μαχητή, σε μια μικρή πόλη στα Ουράλια, δήλωσε ότι τα μέλη της μονάδας του αντιμετωπίστηκαν «όπως τα γουρούνια ... που στέλνονται στην σφαγή» [11]. Ένας άλλος ήταν ομοίως αγανακτισμένος, λέγοντας ότι η ρωσική κυβέρνηση είναι «υπεύθυνη για τις ενέργειες του [γκρουπ]». Η ζημιογόνος δημοσιότητα δεν είναι αυτό που χρειάζεται ο Πούτιν με τις ρωσικές γενικές εκλογές να έχουν προγραμματιστεί για τα μέσα Μαρτίου.

Αλλά όσο κακή κι αν είναι η επίθεση της 7ης Φεβρουαρίου στο ρωσικό εγχώριο μέτωπο, ο αντίκτυπός της στην συριακή σύγκρουση είναι πιθανό να είναι χειρότερος. Η Μόσχα το βρίσκει ήδη δύσκολο να ελέγξει την πορεία της κρίσης, με το πολυδιαφημισμένο συριακό ειρηνευτικό συνέδριο στο Σότσι να έχει καταλήξει πρόσφατα σε πανωλεθρία. Η σύγκρουση εξακολουθεί να μαίνεται μεταξύ Σύρων Κούρδων και την Τουρκία στα βορειοδυτικά, και οι αναφορές δείχνουν ότι οι Κούρδοι και το συριακό καθεστώς -φαινομενικά πελάτης της Μόσχας- απέρριψαν την ρωσική συμμετοχή [33] στις διαπραγματεύσεις τους. Ακόμη και αν η επίθεση του Wagner Group σιωπηρώς επικυρώθηκε με κάποιο τρόπο από το Κρεμλίνο, τα καταστρεπτικά της αποτελέσματα και η κλίμακα της μάχης που ακολούθησε θα κάνουν ελάχιστα για τη νομιμοποίηση της Μόσχας ως δύναμης σταθεροποίησης στην Συρία. Η αποκάλυψη ότι το Κρεμλίνο είτε δεν μπορεί είτε δεν πρόκειται να ασκήσει τον έλεγχο επί πληρεξουσίων όπως το Wagner, προξενεί μόνο μια ακόμα πρόκληση στην αφήγηση της Ρωσίας ως επικυρίαρχου στην Συρία.