Η ιστορία δύο φωτογραφιών | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η ιστορία δύο φωτογραφιών

Στην Κίνα, ένας δημοφιλής συνδυασμός εικόνων σηματοδοτεί μια μετατόπιση στις διεθνείς σχέσεις

Αυτή η ξαφνική ανάμνηση της Κρίσης των Μπόξερ, μιας σειράς γεγονότων που φέρουν ένα οικείο όνομα αλλά για των οποίων τις λεπτομέρειες υπάρχουν λίγες μνήμες έξω από την Κίνα, μπορεί να φαίνεται περίεργη σε πολλούς στην Δύση. Ακόμη και ευρέως διαβασμένοι Αμερικανοί συνήθως γνωρίζουν ελάχιστα για το τι συνέβη˙ οι γνώσεις τους για την κρίση γενικά δεν ξεπερνούν το γεγονός ότι για 55 ημέρες το 1900 όλοι οι αλλοδαποί του Πεκίνου ήταν παγιδευμένοι σε πολιορκία και ότι τελικά οι ξένοι στρατοί έφεραν την σωτηρία.

Στην Κίνα, οι μαθητές έχουν κατά κανόνα πολύ πιο λεπτομερή, αν και στρεβλωμένα, σώματα γνώσης για να αντλήσουν πληροφορίες σχετικά με την κρίση των Μπόξερ. Μπορεί να έχουν ακούσει λίγα για τον μεγάλο αριθμό Κινέζων Χριστιανών και μικρότερο αριθμό ιεραποστολικών οικογενειών που σκοτώθηκαν από τους Μπόξερ -το όνομα των οποίων προέρχεται από την χρήση τεχνικών πάλης που πήγαζαν από τις πολεμικές τέχνες και οι οποίοι δεν ήταν πραγματικά «επαναστάτες», όπως έχουν χαρακτηριστεί από πολλούς Δυτικοί ιστορικούς, δεδομένου ότι συνεργάστηκαν με την δυναστεία Qing κατά την διάρκεια της πολιορκίας. Ωστόσο, οι Κινέζοι φοιτητές έχουν διαβάσει πολλά πράγματα στα βιβλία τους σχετικά με τις βίαιες εκστρατείες αντιποίνων και λεηλασιών, τις οποίες ο Mark Twain εύστοχα παρομοίασε με βάναυσες πειρατικές επιδρομές, τις οποίες οι ξένοι στρατιώτες πραγματοποίησαν μετά την κατάκτηση του Πεκίνου.

ΟΙ ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ ΤΩΝ ΜΠΟΞΕΡ ΣΤΟ ΔΙΑΒΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Η σύγκριση μιας ιστορίας στις ειδήσεις με την Κρίση των Boxer ταιριάζει σε ένα πρότυπο στις διεθνείς υποθέσεις. Όποτε αυξάνονται οι εντάσεις στις σχέσεις του Πεκίνου με άλλα μέρη του κόσμου, κάποιος βρίσκει κάπου μια οπτική περί των Μπόξερ. Το 1905, για παράδειγμα, ορισμένοι Αμερικανοί στην Κίνα κακολόγησαν μια μη βίαιη κίνηση μποϊκοτάζ επικρίνοντας τις αμερικανικές μεταναστευτικές πολιτικές ως ένα νέο κίνημα των Μπόξερ˙ οι Ιάπωνες ξεσήκωσαν τις ίδιες κραυγές το 1919 και οι Βρετανοί το 1925 όταν τα μποϊκοτάζ στόχευσαν τις χώρες τους. Το 1966, ο Δυτικός Τύπος έκανε αναλογίες με τους Μπόξερ όταν οι Κόκκινοι Φρουροί, εμπνευσμένοι από τις εκκλήσεις της εποχής της Πολιτιστικής Επανάστασης του Μάο Τσε Τουνγκ προς τους νέους να αναλάβουν τολμηρές ενέργειες εναντίον όλων των εγχώριων αντεπαναστατών και εκπροσώπων του ιμπεριαλισμού, ξέσπασαν εναντίον αλλοδαπών.

Οι αναλογίες με την Κρίση των Μπόξερ ήταν στον αέρα για άλλη μια φορά το 1999, αφότου ΝΑΤΟϊκές βόμβες χτύπησαν την κινεζική πρεσβεία στο Βελιγράδι, σκοτώνοντας τρεις Κινέζους πολίτες -αλλά στην περίπτωση αυτή πέταξαν σε δύο πολύ διαφορετικές κατευθύνσεις. Όταν πλήθος νέων διαδηλωτών παγίδευσαν τον Αμερικανό πρεσβευτή μέσα στην αμερικανική πρεσβεία στο Πεκίνο και έριξε σφαίρες μπογιάς στους τοίχους της, ορισμένοι Δυτικοί δημοσιογράφοι [9] πίστευαν ότι το πνεύμα της τρέλας των Boxer επαναλαμβάνεται στην Κίνα. Τα κινεζικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, αντίθετα, παίζοντας εν μέρει με τους όρους «ΝΑΤΟ» και «Συμμαχικός Στρατός των 8 Εθνών», που μοιράζονται μερικούς από τους ίδιους χαρακτήρες στην κινεζική γλώσσα, θρήνησαν ότι, σχεδόν έναν αιώνα μετά την άγρια εισβολή του 1900, Κινέζοι είχαν ξανά σκοτωθεί από μια πολεμική δύναμη στην οποία συμμετείχαν Αμερικανοί.

Σε σύγκριση με αυτές τις προηγούμενες περιπτώσεις, η αναφορά στην Κρίση των Μπόξερ στην παράλληλη φωτογραφία προσφέρει κάτι νέο: Φωτίζει τον βαθμό της κινεζικής αυτοπεποίθησης στην εποχή του Xi. Αν κάποιος κοιτάξει πίσω μερικά χρόνια, όμως, έρχεται στο μυαλό ένα άλλο σημείο αναφοράς για αυτή την στάση του τύπου «βλέπε πώς έχουν αλλάξει οι καιροί». Έρχεται επίσης σε άλλη στιγμή-κλειδί της ιστορίας, στον επονομαζόμενο Αιώνα της Ταπείνωσης: Ο Σινο-ιαπωνικός Πόλεμος που ξεκίνησε το 1894 και τελείωσε με την δυναστεία Qing να υπογράφει μια ακόμα «άνιση» συνθήκη το 1895.

Στην Κίνα, δεδομένης της σπουδαιότητας των 60ετών κύκλων, τα 120α γενέθλια είναι συμβολικά φορτωμένα με τον τρόπο που οι διακοσαετίες είναι στην Δύση, οπότε στα τέλη του 2013 και στις αρχές του 2014 υπήρξαν πολυάριθμες σκέψεις σχετικά με την έναρξη του Σινο-ιαπωνικού Πολέμου. Από όσο γνωρίζουμε, καμία φωτογραφία «τότε και τώρα» δεν διαδόθηκε ευρέως. Πολλοί Κινέζοι σχολιαστές επεσήμαναν [10], ωστόσο, ότι παρόλο που η Ιαπωνία είχε εκπλήξει τον κόσμο, κερδίζοντας την Κίνα στα μέσα της δεκαετίας του 1890 για να γίνει για πρώτη φορά η κυρίαρχη δύναμη στην Ανατολική Ασία, η κατάσταση τώρα είναι πολύ διαφορετική. Ήταν η χώρα τους, και όχι η Ιαπωνία, που βρισκόταν σε άνοδο και ξαναδιεκδικούσε την παλιά θέση της ως η μεγαλύτερη οικονομία και η κύρια στρατιωτική δύναμη της περιοχής της.

Παρά τις περιστασιακές μεγαλαυχίες του Trump για το πόσο γρήγορα έχει σφυρηλατήσει μια ισχυρή φιλία με τον Xi, η αμερικανο-κινεζική σχέση παραμένει σε εύθραυστη κατάσταση λόγω πολλών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο η ιστορία των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των δύο χωρών μπορεί να φαίνεται από την Ουάσινγκτον, έναντι εκείνης από το Πεκίνο. Όταν ο Trump και οι σύμβουλοί του επικαλούνται την ιστορία απειλώντας ότι θα ξεκινήσουν εμπορικό πόλεμο εναντίον του Πεκίνου, για παράδειγμα, παρουσιάζουν την ιστορία των δύο χωρών όπως καθορίστηκε από την πρόσφατη περίοδο κατά την οποία μια εκφοβιστική Κίνα εκμεταλλευόταν φερόμενες ως «αδύναμες» αμερικανικές διοικήσεις. Στο Πεκίνο, αντίθετα, ένα βασικό σημείο αναφοράς όταν σκέπτονται την ιστορία της αμερικανο-κινεζικής σχέσης παραμένει στο 1901, όταν η Ουάσινγκτον ήταν μέρος ενός συνασπισμού που εκφόβιζε μια εξασθενημένη δυναστεία ώστε να αποδεχθεί μια άλλη άνιση συνθήκη. Είναι αδύνατο να πούμε ποιο είναι το μέλλον για τις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας, αλλά δύο πράγματα φαίνονται βέβαια. Το ένα είναι ότι θα υπάρξουν νέες κρίσεις. Το άλλο είναι ότι όταν αυτές οι κρίσεις ξεσπούν, ανεξάρτητα από τη μορφή που λαμβάνουν, η μια ή και οι δύο πλευρές θα εμφανίσουν αναλογίες κάποιου είδους με την προηγούμενη κρίση που συνέβη την εποχή των Μπόξερ.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.