Η νέα κυβέρνηση της Ισπανίας και η καταλανική κρίση | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η νέα κυβέρνηση της Ισπανίας και η καταλανική κρίση

Πώς ο Sánchez σχεδιάζει να υπονομεύσει τις αξιώσεις της περιφέρειας για ανεξαρτησία

Ωστόσο, η σύνθεση του φύλου του νέου υπουργικού συμβουλίου έδωσε το ισχυρότερο μήνυμα του προοδευτισμού. Για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Ισπανία θα έχει κυβέρνηση γυναικείας πλειοψηφίας: 11 από τους 17 νέους διορισμένους υπουργούς είναι γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των βαρέων βαρών θέσεων όπως του αναπληρωτή πρωθυπουργού και των επικεφαλής των Υπουργείων Δικαιοσύνης, Οικονομίας, Άμυνας και Περιφερειακής Διοίκησης. Αυτό υπερβαίνει κατά πολύ το «υπουργικό συμβούλιο ισοτιμίας» της πρώτης διοίκησης του Σοσιαλιστή πρωθυπουργού José Luis Rodríguez Zapatero το 2004, το οποίο είχε σύνθεση 50/50 από απόψεως φύλου. Είναι επίσης μια έντονη υπενθύμιση για το πόσο έχει προχωρήσει η Ισπανία στο θέμα των γυναικών σε θέσεις πολιτικής εξουσίας. Σύμφωνα με το Women’s Instituteτης Ισπανίας [11], μόλις το 1986, υπό την σοσιαλιστική κυβέρνηση του Felipe González, η Ισπανία είχε ένα απολύτως αρσενικό υπουργικό συμβούλιο.

Στην πραγματικότητα, με μια σχεδόν κατά 65% γυναικεία σύνθεση, η Ισπανία θα έχει «το πιο γυναικείο υπουργικό συμβούλιο στον κόσμο» [12]. Για να δικαιολογήσει μια «κυβέρνηση από γυναίκες», ο Sánchez ανέφερε [13] τα γεγονότα της «8-M», ή αλλιώς της 8ης Μαρτίου του τρέχοντος έτους, όταν η Ισπανία συγκάλεσε μια πανεθνική «φεμινιστική απεργία» για να τηρήσει την Διεθνή Ημέρα Γυναικών και να ευαισθητοποιήσει για θέματα που αφορούν τις γυναίκες στην Ισπανία, συμπεριλαμβανομένης της οικογενειακής κακοποίησης, των διακρίσεων λόγω φύλου και του μισθολογικού χάσματος. Σύμφωνα με τα κορυφαία συνδικάτα της Ισπανίας, περίπου πέντε εκατομμύρια [14] Ισπανοί συμμετείχαν σε εκείνη την δίωρη στάση εργασίας.

Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, ο Sánchez προσδένει την διοίκησή του όσο μπορεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Josep Borrell, πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και γεννημένος Καταλανός, είναι ο νέος υπουργός Εξωτερικών. Η πιο σημαντική δουλειά του θα είναι να εξηγεί την θέση της Ισπανίας για την Καταλονία στον υπόλοιπο κόσμο. Η διευθύντρια προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Nadia Calviño, είναι η νέα υπουργός Οικονομίας. Η σημασία όλων αυτών είναι διττή. Οι στενότεροι δεσμοί με την Ευρώπη ενισχύουν την θεώρηση της Ισπανίας ως ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό έθνος. Λιγότερο εμφανές είναι ότι, ιστορικά, οι Καταλανοί συσχετίζουν την ενσωμάτωση της Ισπανίας στην Ευρώπη ως μια άμυνα έναντι της Μαδρίτης. Πράγματι, ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που έκαναν οι αυτονομιστές στην αποτυχημένη προσπάθειά τους να αποσπαστούν από την Ισπανία τον περασμένο Οκτώβριο ήταν η βραχύβια πρόταση ότι η νέα καταλανική δημοκρατία θα μπορούσε να διεξαγάγει δημοψήφισμα [15] για την συμμετοχή στην ΕΕ.

ΘΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΙ;

Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το καταλανικό σενάριο του Sánchez θα επιτύχει, δεδομένης της συνεχιζόμενης εμμονής της κυβέρνησης της Καταλονίας με την ανεξαρτησία. Αλλά η στρατηγική του Sánchez δεν αποσκοπεί στο να δελεάσει άμεσα το καταλανικό αποσχιστικό κίνημα. Αντίθετα, αποσκοπεί στην απομόνωση του κινήματος με την καλλιέργεια υποστήριξης από το ισπανικό εκλογικό σώμα στο σύνολό του. Είναι αυτό το εκλογικό σώμα, κι όχι οι Καταλανοί αυτονομιστές, που τελικά θα αποφασίσουν για την τύχη τόσο της Καταλονίας όσο και της κυβέρνησης Sánchez.

Συγκεκριμένα, ο Sánchez ελπίζει ότι η πολιτική του για την Καταλονία θα αναβιώσει την τύχη του Ισπανικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος στην Καταλονία, άλλοτε μια σημαντική δύναμη στην περιοχή, ειδικά στην Βαρκελώνη. Αυτό, με την σειρά του, θα καθιστούσε δυσκολότερο για τους αυτονομιστές να παραμείνουν στην εξουσία. Πιο σημαντικό, ο Sánchez ελπίζει να αμβλύνει την δυναμική του νέου «αγαπημένου παιδιού» της ισπανικής πολιτικής: Το Ciudadanos [16] («Πολίτες»), ένα κεντροδεξιό κόμμα αρχικά από την Καταλονία που αντιτίθεται στην καταλανική ανεξαρτησία. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις [17] που ελήφθησαν λίγο πριν την αλλαγή της κυβέρνησης, το Ciudadanos είναι έτοιμο να κερδίσει τις επόμενες γενικές εκλογές, με το κόμμα να έχει υποστήριξη σε όλη την Ισπανία για την στάση του απέναντι στην ισπανική ενότητα.

Η στρατηγική του Sánchez δεν είναι χωρίς σημαντικούς κινδύνους. Παρόλο που η πολυπολιτισμικότητα δεν είναι μια καινοφανής ιδέα στην Ισπανία (υπήρξε μια βάση προηγούμενων σοσιαλιστικών κυβερνήσεων), οι πολιτικές της θα μπορούσαν εύκολα να κινητοποιήσουν τους συντηρητικούς ενάντια στην κυβέρνηση Sánchez. Πράγματι, ο Sánchez ξεκίνησε στη νέα του θέση ήδη με σημαντική δυσπιστία από την δεξιά επί του θέματος της Καταλονίας. Παρόλο που υποστήριξε την αμφιλεγόμενη απόφαση του Rajoy να ανακαλέσει την χάρτα αυτονομίας της Καταλονίας τον περασμένο Οκτώβριο, αφότου η αυτονομιστική κυβέρνηση κήρυξε την περιοχή ανεξάρτητη δημοκρατία, πολλοί υποψιάζονται ότι ο Sánchez ήρθε σε μυστική συμφωνία με τους Καταλανούς αυτονομιστές στο κοινοβούλιο, με αντάλλαγμα την υποστήριξή τους στην ψηφοφορία που ανέτρεψε τον Rajoy. Ο Sánchez αρνείται [18] μια τέτοια συμφωνία και επισημαίνει την υποστήριξή του στην απόφαση του Rajoy να αναλάβει τον άμεσο έλεγχο της Καταλονίας ως απόδειξη ότι μπορεί να αντισταθεί στις φιλοδοξίες της ανεξαρτησίας της περιοχής.