Το πραγματικό μάθημα από την διάσκεψη κορυφής του Ελσίνκι

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σοκάρισε τον κόσμο νωρίτερα αυτή την εβδομάδα όταν, δίπλα στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, αρνήθηκε να δεχθεί τα βασικά γεγονότα της παρέμβασης του Κρεμλίνου στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016. Ο Trump φαίνεται να υποστηρίζει τον Πούτιν αντί της δικής του κοινότητας πληροφοριών, λέγοντας κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Ελσίνκι, "δεν βλέπω κανένα λόγο για τον οποίο θα ήταν" η Ρωσία που χάκαρε servers του Δημοκρατικού Κόμματος. Με αυτήν και μόνη την απάντηση, ο Trump εγγυήθηκε ότι η σύνοδος κορυφής του Ελσίνκι [2] θα γίνει μια ιστορική στιγμή στις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας. Παρόλο που αργότερα προσπάθησε να ανασκευάσει, ισχυριζόμενος ότι μίλησε εσφαλμένα, η ζημιά έγινε. Ποτέ σε προηγούμενες συνόδους κορυφής με ηγέτες του Κρεμλίνου, ένας Αμερικανός πρόεδρος δεν φαινόταν τόσο αδύναμος.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, στην κοινή συνέντευξη Τύπου μετά την συνάντησή τους στο Ελσίνκι, τον Ιούλιο του 2018. LEONARD FOEGER / REUTERS
-------------------------------------------------------------------------------

Η διαμάχη γύρω από την συνέντευξη Τύπου είναι κάτι περισσότερο από κατανοητή, αλλά δεν πρέπει να επισκιάσει μια άλλη, ίσως πιο επακόλουθη, πηγή αδυναμίας των ΗΠΑ στο Ελσίνκι. Μπροστά σε μια αυξανόμενη ρωσική απειλή για τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών εγχωρίως και σε όλο τον κόσμο, η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να στερείται οτιδήποτε που μοιάζει με μια υψηλή στρατηγική για να την αντιμετωπίσει. Η επίδοση του Τραμπ στο Ελσίνκι έδειξε στον κόσμο ότι ενάμισι χρόνο στην διακυβέρνησή του, ακόμη δεν έχει καν ξεκινήσει να σχεδιάζει μια προσέγγιση. Αν δεν αλλάξει αυτό, όπως ισχυρίζομαι στο τεύχος Ιουλίου / Αυγούστου του Foreign Affairs (“Russia as It Is” [3]), τα συμφέροντα των ΗΠΑ θα διακυβευθούν περαιτέρω και ο Πούτιν θα ενθαρρυνθεί περαιτέρω.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΡΩΣΙΑ

Η αμφισβήτηση του Trump σχετικά με την εκτίμηση της κοινότητας πληροφοριών των ΗΠΑ στην σύνοδο κορυφής ήταν ακόμη πιο ανησυχητική δεδομένων των μακροχρόνιων και τεκμηριωμένων αποδεικτικών στοιχείων περί ρωσικής παρέμβασης. Ενάμιση χρόνο πριν από την σύνοδο κορυφής, το Γραφείο του Διευθυντή Εθνικών Πληροφοριών (National Intelligence) δημοσίευσε μια μη διαβαθμισμένη έκθεση [4] που ανέφερε σαφώς και σίγουρα ότι "ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν διέταξε μια εκστρατεία επιρροής το 2016 με στόχο τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Οι στόχοι της Ρωσίας ήταν να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην αμερικανική δημοκρατική διαδικασία, να δυσφημίσουν την υπουργό [Χίλαρι] Κλίντον και να βλάψουν την εκλογιμότητά της και την πιθανή προεδρία της”. Συνέχιζε: “Περαιτέρω εκτιμούμε ότι ο Πούτιν και η ρωσική κυβέρνηση ανέπτυξαν σαφή προτίμηση για τον εκλεγμένο πρόεδρο Τραμπ. Έχουμε μεγάλη εμπιστοσύνη σε αυτές τις κρίσεις». Η επιλεγμένη επιτροπή της Γερουσίας (Senate Select Committee) για τις πληροφορίες επιβεβαίωσε τα συμπεράσματα της έκθεσης στην έρευνά της, δηλώνοντας [5] ότι “η Επιτροπή πιστεύει ότι τα συμπεράσματα της ICA (Intelligence Community Assessment) είναι σωστά και επισημαίνει ότι η συλλογή και η ανάλυση [πληροφοριών] μετά την δημοσίευση της ICA συνεχίζει να ενισχύει τις εκτιμήσεις της”. Και λίγες μέρες πριν την σύνοδο κορυφής Trump-Putin, ο ειδικός σύμβουλος Robert Mueller πρόσθεσε εκπληκτικές λεπτομέρειες σχετικά με την ρωσική επιχείρηση όταν δημοσίευσε ένα κατηγορητήριο για 12 αξιωματικούς των ρωσικών στρατιωτικών [υπηρεσιών] πληροφοριών που συμμετείχαν σε αυτήν.

Ο Πούτιν είχε διατάξει σαφώς μια επίθεση στην κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών, που σχεδιάστηκε για να βοηθήσει τον Τραμπ να κερδίσει τις εκλογές. Ωστόσο, όταν ρωτήθηκε για αυτή την ρωσική επιχείρηση με ολόκληρο τον κόσμο να παρακολουθεί στην σύνοδο κορυφής του Ελσίνκι, ο Trump έδειξε αμφιβολία, λέγοντας ότι είχε εμπιστοσύνη και στις δύο πλευρές. Η απάντηση του Trump πρέπει να εξέπληξε ακόμη και τον Πούτιν, αλλά σίγουρα ξάφνιασε τους Αμερικανούς που παρακολουθούσαν, προκαλώντας ευρεία καταδίκη από μέλη του Κογκρέσου, πρώην αξιωματούχους της εθνικής ασφάλειας και ειδικούς της εξωτερικής πολιτικής. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής John McCain αποκάλεσε [6] την δήλωση του Trump στο Ελσίνκι "μια από τις πιο ντροπιαστικές παρουσίες ενός Αμερικανού προέδρου”. Ο πρώην διευθυντής της CIA, John Brennan, το πήγε ακόμα πιο μακριά, χαρακτηρίζοντας την επίδοση της συνέντευξης τύπου του Trump "τίποτα λιγότερο από προδοσία”. Η συνέντευξη Τύπου προκάλεσε μια πιο έντονη αναζήτηση εξηγήσεων για τις απόψεις του Trump σχετικά με την Ρωσία. Όλο και περισσότεροι σχολιαστές άρχισαν να εικάζουν για δεσμούς μεταξύ της ρωσικής κυβέρνησης και του προέδρου των ΗΠΑ που σφυρηλατήθηκαν κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2016 και ίσως και νωρίτερα.

Η επίδοση του Trump ήταν επίσης επεξηγηματική με αυτά που είπε σχετικά με την ευρύτερη αμερικανική προσέγγιση σχετικά με την Ρωσία. Η αντιδιαστολή των δημόσιων δηλώσεών του με τις δηλωμένες πολιτικές της ίδιας της διοίκησής του υπογραμμίζει τους κινδύνους της μη ανάπτυξης μιας υψηλής στρατηγικής. Σε ορισμένες ενέργειες, η διοίκηση φαίνεται να ακολουθεί μια στρατηγική περιορισμού [ανάσχεσης]. Συνέχισε αρκετές πολιτικές πρωτοβουλίες αποτροπής τις οποίες είχε υιοθετήσει η κυβέρνηση Ομπάμα ως απάντηση στην προσάρτηση της Κριμαίας από τον Πούτιν, όπως η επιβολή κυρώσεων σε Ρώσους και σε ρωσικές επιχειρήσεις, η ενίσχυση του ΝΑΤΟ και η παροχή βοήθειας στην Ουκρανία. Σε λίγους τομείς πολιτικής, η διοίκηση του Trump έφτασε ακόμη και πέρα από ό, τι ήταν έτοιμη να κάνει η κυβέρνηση Ομπάμα, συμπεριλαμβανομένης, κυρίως, της παροχής θανατηφόρας βοήθειας στην Ουκρανία και του κλεισίματος των ρωσικών προξενείων στο Σαν Φρανσίσκο και το Σιάτλ.