Υπερασπιζόμενοι την δημοκρατία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Υπερασπιζόμενοι την δημοκρατία

Οι αμερικανικές αξίες και ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων
Περίληψη: 

Οι προσπάθειες για την στήριξη της δημοκρατίας δεν πρέπει να δίνουν έμφαση σε ένα ιεραποστολικό όραμα της εξάπλωσης των «αμερικανικών» αξιών σε όλο τον κόσμο, αλλά μάλλον σε μια σκληρή και πρακτική στρατηγική που να ενισχύει τις χώρες ώστε να προστατεύουν την δική τους κυριαρχία.

Ο RICHARD FONTAINE είναι πρόεδρος του Center for a New American Security.
Ο DANIEL TWINING είναι πρόεδρος του International Republican Institute.

Στην Εθνική Αμυντική Στρατηγική (National Defense Strategy) του 2018 [1] που δημοσιοποιήθηκε τον Ιανουάριο, η διοίκηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, προσδιόρισε σωστά τον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων [2] ως την κεντρική πρόκληση για την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα τελευταία χρόνια, αντίπαλα κράτη όπως η Κίνα και η Ρωσία έχουν αυξήσει την ικανότητά τους να προβάλλουν ισχύ και να υπονομεύουν την υπό την ηγεσία των ΗΠΑ φιλελεύθερη διεθνή τάξη [3], ακόμη και όταν η Ουάσιγκτον αγωνίστηκε για να απαντήσει. Επιπλέον, το Πεκίνο και η Μόσχα μοιράζονται το όραμα μιας παγκόσμιας τάξης πιο ευνοϊκής για τις δικές τους μορφές αυταρχικής διακυβέρνησης. Ως αποτέλεσμα, ο σημερινός ανταγωνισμός μεγάλων δυνάμεων είναι ένας διαγωνισμός όχι μόνο των εθνών αλλά και των πολιτικών συστημάτων.

Μέχρι στιγμής, η διοίκηση Trump έχει επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στην αντιπαλότητα των μεγάλων δυνάμεων με όρους οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος [4]. Τα κείμενα στρατηγικής έχουν σκιαγραφήσει την απώλεια της ανταγωνιστικής στρατιωτικής αιχμής των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς άλλα κράτη έχουν πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες προβολής ισχύος. Η Ουάσινγκτον έχει χρησιμοποιήσει τους δασμούς και άλλες κυρώσεις για να καταπολεμήσει τις εμπορικές πρακτικές της Κίνας, ενώ το Κογκρέσο και η διοίκηση έχουν επιβάλει κυρώσεις σε μεμονωμένους Ρώσους που κατηγορούνται για διεθνείς παραβιάσεις.

20072018-1.jpg

Μια αμερικανική σημαία στο Convent, στην Louisiana, τον Ιούνιο του 2018 . JONATHAN BACHMAN / REUTERS
---------------------------------------------------------------------

Αυτές οι απαντήσεις, ωστόσο, δεν αρκούν. Για να ξεπεράσουν τους γεωπολιτικούς ανταγωνιστές τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να προχωρήσουν πέρα από την οικοδόμηση ενός ισχυρότερου στρατού ή την επιβολή οικονομικών κανόνων˙ πρέπει να εντείνουν την υποστήριξή τους προς την δημοκρατία σε όλο τον κόσμο. Οι αυταρχικές δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ρωσία, εργάζονται για να υπονομεύσουν την δημοκρατία όπου υπάρχει, να την σβήσουν εκεί όπου είναι καινούργια, και να την κρατήσουν μακριά από εκεί από όπου λείπει. Θεωρούν την επίθεσή τους στην δημοκρατία ως ζήτημα όχι αξιών, αλλά στρατηγικού πλεονεκτήματος [5], με το οποίο μπορούν να ενισχύσουν την δική τους ισχύ, με το να διαβρώνουν την εσωτερική συνοχή των δημοκρατιών και την αλληλεγγύη των δημοκρατικών συμμαχιών. Το Πεκίνο και η Μόσχα βρίσκονται στην επίθεση˙ εν τω μεταξύ, η Ουάσινγκτον μετά βίας παίζει άμυνα, πολύ δε λιγότερο κάνει αυτό που χρειάζεται: Να υποστηρίξει μια ρωμαλέα ατζέντα για την προστασία και την διεύρυνση του ελεύθερου κόσμου.

ΕΝΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Η Ουάσιγκτον δεν ήταν πάντα αδιάφορη για την τύχη της δημοκρατίας. Οι Ιδρυτικοί Πατέρες [των ΗΠΑ] κατανόησαν ότι η μοίρα της ελευθερίας στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι συνδεδεμένη με το πεπρωμένο της ελευθερίας στο εξωτερικό, και πρόεδροι τόσο διαφορετικοί όπως οι Woodrow Wilson, Harry Truman και Ronald Reagan εργάστηκαν ενεργά για να υπερασπιστούν και να επεκτείνουν τις τάξεις των ελευθέρων εθνών.

Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, η στήριξη της δημοκρατίας είναι θέμα και αξιών και συμφερόντων. Βοηθά στην κινητοποίηση του αμερικανικού κοινού γύρω από την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και δίνει κατεύθυνση στις διεθνείς προσπάθειες της Ουάσινγκτον πέρα από το στενά ερμηνευμένο εθνικό συμφέρον. Η ιστορία δείχνει ότι η προώθηση της δημοκρατίας είναι επίσης ένας ισχυρός τρόπος για την προώθηση της παγκόσμιας σταθερότητας. Οι δημοκρατίες δεν είναι πιθανό να πάνε στον πόλεμο μεταξύ τους, οι πιο στενοί σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών είναι οι δημοκρατίες, και οι πιο αξιόπιστες εμπορικές και επενδυτικές αγορές είναι εκείνες στις φιλελεύθερες κοινωνίες. Ένας κόσμος στον οποίο οι θεσμοί της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι ισχυροί είναι ασφαλέστερος για τις Ηνωμένες Πολιτείες από έναν κόσμο στον οποίο η απολυταρχία έχει βγει για κυνήγι.

Η σημασία της δημοκρατίας για τα συμφέροντα των ΗΠΑ βοηθάει να εξηγηθούν οι πρόσφατες δραστηριότητες της Κίνας και της Ρωσίας. Αμφότεροι ο Ρώσος πρόεδρος, Vladimir Putin, και ο Κινέζος πρόεδρος, Xi Jinping, βλέπουν να εξελίσσεται ένας διαγωνισμός συστημάτων μεταξύ της φιλελεύθερης δημοκρατίας και της κεντρικά καθοδηγούμενης διακυβέρνησης. Ο Xi προτείνει την Κίνα ως ένα εναλλακτικό πρότυπο για τις αναπτυσσόμενες χώρες που μπορούν να προσφέρουν οικονομικό εκσυγχρονισμό χωρίς πολιτική επιλογή, ενώ ο Πούτιν υποστηρίζει ότι οι Δυτικές δημοκρατίες είναι σε παρακμή [6], στερούμενες την πειθαρχία και το σφρίγος της τεχνολογικά ενισχυμένης δικτατορίας του. Και οι δύο προβάλλουν τα αυταρχικά τους μοντέλα προκειμένου να υπονομεύσουν τις ελεύθερες κοινωνίες, να αποδυναμώσουν τις συμμαχίες των ΗΠΑ και να κερδίσουν γεωστρατηγικό πλεονέκτημα.

Η Μόσχα, διαισθανόμενη ότι οι διαιρεμένες Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν μικρότερη απειλή για τις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες της Ρωσίας [7], επιδιώκει να πλήξει την δημοκρατική πρακτική που βρίσκεται στον πυρήνα της αμερικανικής ζωής. Μέσα από την παραπληροφόρηση και την παρέμβαση, εργάζεται για να σπείρει την δυσπιστία στις εκλογές και τους θεσμούς, να βάλει κοινωνικές ομάδες τη μια εναντίον της άλλης, και να υπονομεύσει την έννοια της αλήθειας από την οποία εξαρτάται ο δημοκρατικός λόγος. Σε δεκάδες Δυτικές χώρες, η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει κυβερνοεπιθέσεις, ψευδείς ειδήσεις, προπαγάνδα και χειραγώγηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να υπονομεύσει τις ανοιχτές κοινωνίες, ενώ παρέχει υλική υποστήριξη σε αντιφιλελεύθερες κοινωνικές και πολιτικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων ριζοσπαστών λαϊκιστών και στις δύο πλευρές του ιδεολογικού φάσματος.