Η πτώση της Daraa | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η πτώση της Daraa

Γιατί οι επαναστάτες της Συρίας συνεχίζουν να μάχονται τον Assad
Περίληψη: 

"Τώρα υπερασπιζόμαστε τα σπίτια μας, τα παιδιά μας και τις γυναίκες μας. Μετά από μισό εκατομμύριο μάρτυρες, δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να ζήσει στα σπίτια και τα εδάφη μας. Είτε θα ζούμε με αξιοπρέπεια είτε θα πεθάνουμε με αξιοπρέπεια”.

Η SUHA MAAYEH είναι ανεξάρτητη δημοσιογράφος με έδρα το Αμμάν της Ιορδανίας.
Ο NICHOLAS A. HERAS είναι συνεργάτης για την Ασφάλεια στην Μέση Ανατολή στο Center for a New American Security.

Στις 6 Ιουλίου, μετά από σκληρές μάχες για περισσότερες από δύο εβδομάδες, οι δυνάμεις πιστές στον πρόεδρο της Συρίας, Μπασάρ αλ-Άσαντ [1], στάθηκαν ως θριαμβευτές στην πύλη Nasib. Η πύλη, που βρίσκεται στα σύνορα Ιορδανίας-Συρίας στην άκρη της νοτιοδυτικής επαρχίας Νταραά της Συρίας, ελέγχει την εθνική οδό που οδηγεί από το Αμμάν στην Δαμασκό˙ η κατάληψή της από αντικυβερνητικούς αντάρτες τον Απρίλιο του 2015 ήταν ένα σοβαρό πλήγμα για τον Assad. Τώρα, με την ανακατάληψη της πύλης Nasib από την κυβέρνηση, η Νταραά -το οχυρό των ανταρτών όπου άρχισε η εξέγερση που πυροδότησε τον εμφύλιο πόλεμο της χώρας- έμεινε ανοικτή στην Δαμασκό. Λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα μετά την πτώση της Nasib, η πόλη Daraa συμφώνησε να παραδοθεί στον Assad. Για την αντιπολίτευση της νοτιοδυτικής Συρίας, τα πράγματα υποτίθεται ότι δεν θα τελείωναν με αυτόν τον τρόπο [2].

24072018-1.jpg

Ένας μαχητής του Ελεύθερου Συριακού Στρατού στην Yadouda, στην επαρχία Daraa της Συρίας, τον Μάιο του 2018 . ALAA FAQIR / REUTERS
--------------------------------------------------------------------------------

Οι αντάρτες στην Daraa είχαν κάποτε μεγάλες ελπίδες να νικήσουν τον Assad. Στα μέσα του 2015, στην συνέχεια των ένοπλων κινητοποιήσεων των επαναστατών σε ολόκληρη την Συρία, η ένοπλη αντιπολίτευση της Νταραά ήταν πεπεισμένη ότι θα μπορούσε να αποβάλει το καθεστώς από την περιοχή της στην Συρία. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, οι δυνάμεις με επικεφαλής το Νότιο Μέτωπο του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (Free Syrian Army, FSA) ξεκίνησαν μια επίθεση, αποκαλούμενη Νότια Θύελλα (Southern Storm), για να εκδιώξουν το καθεστώς από την πρωτεύουσα της επαρχίας, που ονομάζεται επίσης Daraa. Παρόλο που διαλαλήθηκε από τους παρατηρητές της Συρίας [3], η Νότια Θύελλα απέσπασε ελάχιστη προσοχή των διεθνών μέσων μαζικής ενημέρωσης και σχεδόν καθόλου υποστήριξη [4] από τους κύριους ξένους υποστηρικτές της αντιπολίτευσης, την Ιορδανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και παρά τις αρχικές προόδους, οι αντάρτες απέτυχαν να πάρουν την πόλη. Μέσα σε ένα μήνα η επίθεση είχε σταματήσει -μια de facto ήττα για την αντιπολίτευση.

Μετά την αποτυχία της Νότιας Θύελλας, η μάχη για τη νοτιοδυτική Συρία -συμπεριλαμβανομένων των επαρχιών Daraa, Quneitra, και τις κατεχόμενες από την αντιπολίτευση περιοχές της Sweida- κατέληξε σε αδιέξοδο. Ούτε ο Assad ούτε η αντιπολίτευση μπορούσαν να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη, αν και η στρατιωτική παρέμβαση της Ρωσίας [5] τον Σεπτέμβριο του 2015 για λογαριασμό του καθεστώτος κατέστησε σχεδόν αδύνατο για τους αντάρτες να κερδίσουν με στρατιωτικά μέσα. Παρότι δεν το γνώριζαν εκείνη την περίοδο, η Νότια Θύελλα ήταν η τελευταία, καλύτερη ελπίδα για τους αντάρτες της Daraa.

Τον Ιούλιο του 2017, η Ιορδανία, η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες συμφώνησαν να δημιουργήσουν μια "ζώνη αποκλιμάκωσης" [6] που θα κάλυπτε την Daraa, την Quneitra και την Sweida, προκειμένου να σταματήσουν οι μάχες μεταξύ κυβερνητικών δυνάμεων και δυνάμεων της αντιπολίτευσης και να αποφευχθεί μια [στμ: επιπλέον] ανθρωπιστική καταστροφή. Η συμφωνία πέτυχε ένα είδος ισορροπίας στη νοτιοδυτική Συρία που είχε κρατήσει το καθεστώς έξω από τις περιοχές που κυβερνούσαν οι αντάρτες ενώ εξασφάλιζε στον Assad ότι δεν θα χρειαζόταν να ανησυχεί για μια επίθεση επαναστατών που θα ξεκινούσε από την περιοχή. Η ζώνη αποκλιμάκωσης κράτησε λίγο-πολύ έναν χρόνο, καθώς η κυβέρνηση της Συρίας, οι Ιρανοί σύμμαχοί της και οι πολιτοφυλακές τους και οι Ρώσοι επικέντρωσαν την προσοχή τους στην κατάκτηση εκείνων που ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης με έδρα το Αμμάν περιέγραψε σε εμάς ως "οι περιοχές που είναι τα πιο χαμηλά κρεμασμένα φρούτα στην Συρία". Από τα τέλη του καλοκαιριού του 2017 μέχρι την άνοιξη του 2018, ο Άσαντ κέρδισε μεγάλες εκτάσεις από τις αραιοκατοικημένες ερήμους της ανατολικής Συρίας από το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) [7], και συνέτριψε πεισματωδώς κυριαρχούμενους από αντάρτες θύλακες στην ραχοκοκκαλιά της δυτικής Συρίας, κυρίως στα βόρεια της Homs και στην περιοχή Ghouta, ανατολικά της Δαμασκού.

Αλλά κατά την διάρκεια εκείνης της περιόδου ο Άσαντ συνέχισε να παρακολουθεί την Νταραά, περιμένοντας την ευκαιρία να επαναβεβαιώσει τον έλεγχο των νοτιοδυτικών παραμεθόριων περιοχών, να ξεκινήσει εκ νέου το δια ξηράς εμπόριο με τον ευρύτερο αραβικό κόσμο μέσω της Ιορδανίας και να απομακρύνει την ικανότητα των Ιορδανών να στηρίξουν τους εχθρούς του. Αρχικά, ο Άσαντ προσπάθησε να κερδίσει πίσω τη νοτιοδυτική Συρία μέσω συνομιλιών συμφιλιώσεως που διεξήχθησαν από την Ρωσία. Αυτές οι συνομιλίες, οι οποίες κατέρρευσαν στις αρχές Ιουνίου την παραμονή της επίθεσης του καθεστώτος, και σύμφωνα με πληροφορίες θα είχαν δώσει στην αντιπολίτευση την τοπική εξουσία στις περιοχές της και ένα μέρος των εσόδων από την διέλευση των συνόρων Nasib με αντάλλαγμα την συμφωνία των ανταρτών να παραδώσουν το μεγαλύτερο μέρος του οπλισμού τους και να αναγνωρίσουν την εξουσία της Δαμασκού. Όταν η αντιπολίτευση αρνήθηκε τους όρους αυτούς, ο Assad αποφάσισε να κερδίσει δια της βίας την νοτιοδυτική Συρία. Καθώς οι Ρώσοι συμφώνησαν να παράσχουν αεροπορική υποστήριξη για την επίθεση του καθεστώτος, η μάχη ήταν, πρακτικά, αποφασισμένη πριν ξεκινήσει.