Η μεταρρυθμιστική νίκη του Macron | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η μεταρρυθμιστική νίκη του Macron

Και τι λέει για το μέλλον των συνδικάτων στην Γαλλία

Ακόμα πιο εντυπωσιακό, το φθινόπωρο του 1995, τα συνδικάτα έθεσαν το Παρίσι και άλλες πόλεις σε ακινησία, καθώς οι εργαζόμενοι στους σιδηροδρόμους, τα ταχυδρομεία, τον ηλεκτρισμό και αλλού στον δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων των καθηγητών, ενώθηκαν σε απεργίες κατά της μεταρρύθμισης των κοινωνικών παροχών που εισήγαγε ο Alain Juppé, άλλος ένας από τους πρωθυπουργούς του Σιράκ. Παρά την ιδιαίτερη παγωνιά τον Δεκέμβριο εκείνου του έτους, περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι προσχώρησαν στις διαμαρτυρίες, αναγκάζοντας τον σκληρό και τεχνοκρατικό Juppé να αποσύρει συνολικά την προτεινόμενη συνταξιοδοτική του μεταρρύθμιση.

Ωστόσο, φέτος, τα σιδηροδρομικά συνδικάτα έχουν προσελκύσει πολύ λιγότερους ανθρώπους στους δρόμους. Το πολύ 500.000 διαδηλωτές συμμετείχαν στις πρώτες διαδηλώσεις εναντίον της μεταρρύθμισης της SNCF τον Μάρτιο. Καθώς οι απεργίες διαρκούσαν, οι αριθμοί εξασθενούσαν. Η αιτία των συνδικάτων απέτυχε να συλλάβει την φαντασία του κοινού, ακόμη και μεταξύ ενός πληθυσμού που είναι εξαιρετικά ανεκτικός στην καθημερινή αναστάτωση στο όνομα της αμφισβήτησης κυβερνητικών πολιτικών.

ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ

Τι άλλαξε από τότε που οι σιδηροδρομικές ενώσεις έθεσαν την πόλη σε αδιέξοδο το 1995; Πρώτον, οι σημερινοί απεργοί δεν κατάφεραν να κερδίσουν την κοινή γνώμη. Το 1995, ακόμη και όταν οι δημόσιες υπηρεσίες έκλειναν, η λαϊκή στήριξη για τους απεργούς διογκωνόταν καθώς περνούσαν οι εβδομάδες. Φέτος, η στήριξη προς την κυβέρνηση αυξήθηκε με την πάροδο του χρόνου: Από το 51% του γαλλικού πληθυσμού την παραμονή της πρώτης ημέρας των απεργιών στο 64% στις αρχές Ιουνίου. Παρά τις διαδηλώσεις των φοιτητών και τις καθιστικές διαμαρτυρίες στις πανεπιστημιουπόλεις αυτή την άνοιξη, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις απέτυχαν να επιφέρουν μια σύγκλιση των αγώνων, όπου οι εργαζόμενοι και οι σπουδαστές ενώνονται, όπως έκαναν τον Μάιο του 1968, σε μια στιγμή εργατικής-αστικής αλληλεγγύης. Οι σιδηροδρομικοί μπορεί να κατέχουν μια ρομαντική θέση στην συλλογική φαντασία της Γαλλίας. Ωστόσο, οι Γάλλοι πολίτες το βρίσκουν όλο και πιο δύσκολο να υπερασπιστούν αυτό που θεωρούν ως άδικα ευνοϊκές συνθήκες εργασίας που απολαμβάνουν οι μηχανοδηγοί και άλλοι εργαζόμενοι στους σιδηροδρόμους. Η υπόθεση της κυβέρνησης έχει αποδειχθεί πιο πειστική. Οι Γάλλοι θέλουν τις πολύτιμες δημόσιες υπηρεσίες τους -οι σιδηρόδρομοι είναι οι πρώτοι ανάμεσά τους- να λειτουργούν καλά.

Μια δεύτερη διαφορά μεταξύ της σημερινής σιδηροδρομικής απεργίας και εκείνης του 1995 είναι ότι η ατζέντα του Macron έχει περισσότερη πολιτική νομιμοποίηση από ό, τι είχε ποτέ του Σιράκ. Το 1995, ο Σιράκ εκλέχτηκε με μια προεκλογική υπόσχεση για την αποκατάσταση του «κοινωνικού ρήγματος». Αλλά όταν ο πρωθυπουργός του συνέταξε ένα σκληρό πακέτο μέτρων που αποσκοπούσε στη μείωση των δημόσιων δαπανών και για να βοηθήσει την Γαλλία να εκπληρώσει τις απαιτήσεις της σύγκλισης για την Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση, οι ψηφοφόροι αισθάνθηκαν προδομένοι και κατέβασαν την δυσαρέσκειά τους στους δρόμους.

Ωστόσο, ο Macron δεν κράτησε μυστική την ρεφορμιστική του ατζέντα κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του για την προεδρία. Παράθεσε στους ψηφοφόρους τα ακριβή σχέδιά του για μεταρρυθμίσεις, μέχρι τις τελευταίες λεπτομέρειες των ειδικών «διαταγμάτων» που τελικά θα χρησιμοποιούσε για να επιταχύνει την ψήφιση ενός νομοσχεδίου μεταρρύθμισης των εργασιακών μέσω του Κοινοβουλίου το περασμένο έτος. Εκλεγμένος με 67% των ψήφων του δεύτερου γύρου την άνοιξη του 2017, εξασφάλισε σταθερή εντολή για αλλαγή. Η προσέγγισή του στις μεταρρυθμίσεις αποφεύγει την άμεση αντιπαράθεση με τα συνδικάτα, κάτι που μειώνει την αξία των συγκρίσεων με την Θάτσερ, η οποία επιδίωξε ενεργά την επίδειξη δύναμης για να διεκδικήσει την πολιτική ισχύ της. Κατά την σύνταξη της σιδηροδρομικής νομοθεσίας, η γαλλική κυβέρνηση υπό τον πρωθυπουργό Edouard Philippe παρακολούθησε συναντήσεις με τους ηγέτες των συνδικάτων για να ακούσει τα παράπονά τους και να κάνει μικρές παραχωρήσεις. Ωστόσο, ο Macron ήταν σταθερός έναντι της SNCF, καθιστώντας σαφές ότι δεν υπήρχε «καμία πιθανότητα» να εγκαταλείψει τον νόμο.

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΑΝΟΝΩΝ

Τέλος, ο αντίκτυπος της δράσης των βιομηχανικών εργαζομένων στην Γαλλία μειώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες εξαιτίας των τεχνολογικών αλλαγών. Στο παρελθόν, όταν οι σιδηρόδρομοι ή τα ταχυδρομεία έκλειναν, η δραστηριότητα σε μια πόλη έπαυε σχεδόν εξ ολοκλήρου. Τώρα, οι καινοφανείς επιχειρήσεις, όπως η εφαρμογή μοιράσματος διαδρομών με ΙΧ (carpooling) BlaBlaCar, προσφέρουν λύσεις -είτε ηθελημένα είτε αθέλητα- σε εκείνους που ακινητοποιούνταν από τις απεργίες. Άλλες εφαρμογές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της ίδιας της SNCF, παρέχουν άμεσα ενημερωμένα χρονοδιαγράμματα σε smartphones πριν και κατά την διάρκεια απεργιών, κάτι που απαλείφει την δυσκολία της αναταραχής της τελευταίας στιγμής. Η κουλτούρα έχει επίσης προσαρμοστεί. Η τηλε-εργασία (η εργασία από το σπίτι), για παράδειγμα, έχει γίνει μια πιο αποδεκτή πρακτική. Οι φετινές σιδηροδρομικές απεργίες ήταν ενοχλητικές, έφεραν σύγχυση, και μερικές φορές εξόργισαν. Αλλά σε αντιδιαστολή με την παράδοση, δεν παρέλυσαν την Γαλλία.