Το μετα-αμερικανικό μέλλον των SDF

Από την αρχή του εμφυλίου πολέμου της Συρίας, οι YPG και οι SDF απέφυγαν να συγκρουστούν με το καθεστώς, αντ’ αυτού συμφώνησαν σιωπηρά σε μια εκεχειρία με τον Assad, η οποία επέτρεψε στο καθεστώς να καταπολεμήσει τις ομάδες που απειλούσαν την ύπαρξή του και οι Κούρδοι να επικεντρωθούν στο ISIS. Αυτή η ρύθμιση γλίτωσε τους Κούρδους από μια άμεση επίθεση του καθεστώτος, ακόμη και καθώς έχουν δημιουργήσει πολιτικούς και στρατιωτικούς θεσμούς στην επικράτειά τους για να ανταγωνίζονται εκείνους της κεντρικής κυβέρνησης. Με αυτή την έννοια, η επίθεση στην Idlib σημαίνει ότι οι Κούρδοι της Συρίας μπορούν να συνεχίσουν να παίζουν για καιρό. Αλλά τελικά θα πρέπει να επιτευχθεί μια συμφωνία. Ο στόχος του Assad εξακολουθεί να είναι να επαναβεβαιώσει τον πλήρη έλεγχο της Συρίας, και μόλις αποφευχθεί πλήρως η απειλή από τις αντικυβερνητικές δυνάμεις [4], το καθεστώς θα προσπαθήσει να εξαναγκάσει τις SDF να αποδεχθούν την επιστροφή της κεντρικής εξουσίας από την Δαμασκό.

Μια αμερικανική βάση σε περιοχή που ελέγχεται από τις SDF στη Manbij, τον Μάιο του 2018. RODI SAID / REUTERS

--------------------------------------------------------------------

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ

Αυτές οι παράμετροι θα αποτελέσουν την βάση των τρεχουσών και των μελλοντικών συνομιλιών μεταξύ των Κούρδων αξιωματούχων και του καθεστώτος. Τον Ιούλιο, εκπρόσωποι του -συνδεδεμένου με τις YPG- Δημοκρατικού Συμβουλίου της Συρίας συναντήθηκαν με αξιωματούχους του καθεστώτος στην Δαμασκό για να προετοιμαστούν για συνομιλίες σχετικά με τη μελλοντική πολιτική ρύθμιση για τα βορειοανατολικά της Συρίας. Οι Σύροι Κούρδοι θα πιέσουν από την αρχή για μια μαξιμαλιστική θέση, υποστηρίζοντας την δημιουργία μιας αποκεντρωμένης συριακής κυβέρνησης που θα εξουσιοδοτεί τους ντόπιους να κυβερνούν με ελάχιστη παρέμβαση του καθεστώτος. Ως παραχώρηση, θα προτείνουν να επιτραπεί στο καθεστώς να ανακτήσει επισήμως τον έλεγχο των συνόρων με το Ιράκ και την Τουρκία, γεγονός που θα επέτρεπε την ήπια επιστροφή των κεντρικών κυβερνητικών θεσμών στην βορειοανατολική Συρία. Πράγματι, η κεντρική κυβέρνηση της Συρίας, ως μέρος της συμφωνίας μεταξύ των Κούρδων και του καθεστώτος, διατήρησε τον έλεγχο της διέλευσης των συνόρων στο Qamishli και στο παρακείμενο αεροδρόμιο. (Η ρύθμιση αυτή θα επέκτεινε τον έλεγχο του καθεστώτος σε άλλα σημεία διέλευσης των συνόρων, πράγμα που θα επέτρεπε την αποτελεσματικότερη είσπραξη εσόδων και θα εξασφάλιζε ότι δεν μεταφέρονται πέρα από τα σύνορα όπλα για να τροφοδοτήσουν μια εξέγερση). Το καθεστώς θα επιδιώξει επίσης μια μαξιμαλιστική θέση, απαιτώντας την πλήρη παράδοση των κουρδικών κυβερνητικών δομών στην εξουσία του καθεστώτος και την κατάργηση των κουρδικών πολιτοφυλακών ή την ενσωμάτωσή τους στον στρατό της Συρίας. Ο Assad μπορεί να προσφέρει την αναγνώριση της λεγόμενης πολιτιστικής αυτονομίας των Κούρδων ή να τους παραχωρήσει συμβολικές εκχωρήσεις σχετικά με την κουρδική γλώσσα και πολιτιστικά δικαιώματα.

Η στρατιωτική ασυμμετρία μεταξύ των SDF και του καθεστώτος Assad σημαίνει ότι καθώς ο εμφύλιος πόλεμος της Συρίας εισέρχεται στην τελική του φάση, οι Κούρδοι βρίσκονται τώρα στο έλεος των Ηνωμένων Πολιτειών. Η διοίκηση του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, συνέδεσε την συριακή πολιτική της με την ευρύτερη σύγκρουση με το Ιράν και θεωρεί την συμμαχία Ιράν-Συρίας ως μακροπρόθεσμη απειλή για τα συμφέροντα των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή. Για να καταπολεμήσει αυτή την απειλή, η διοίκηση δήλωσε ότι σκοπεύει να παραμείνει στην Συρία μέχρι να αντιμετωπιστεί το ιρανικό ζήτημα. Ωστόσο, αυτή η επίσημη θέση είναι ιδιαιτέρως αποκλίνουσα από εκείνη που εκφράζεται περιστασιακά από τον ίδιο τον Trump, ο οποίος έχει ζητήσει επανειλημμένα την ταχεία απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από την Συρία. Η αβεβαιότητα σχετικά με την δέσμευση της Ουάσινγκτον όσον αφορά τις SDF θα επιταχύνει χωρίς αμφιβολία τις διαπραγματεύσεις με το καθεστώς και θα μπορούσε να υπονομεύσει τη μόχλευση των Κούρδων.

Το καθεστώς Assad, αντιθέτως, σχεδιάζει να κυβερνήσει μια μεταπολεμική Συρία. Ως εκ τούτου, μπορεί να επιλέξει να περιμένει τις Ηνωμένες Πολιτείες και, όταν οι δυνάμεις των ΗΠΑ αποσυρθούν, να εξαναγκάσει τους Κούρδους να υποταχθούν στις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της κυβέρνησης. Ωστόσο, οι Κούρδοι γνώριζαν εξ αρχής ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εγκαταλείψουν τελικά την Συρία. Συνεπώς, κράτησαν την πόρτα ανοιχτή στις συνομιλίες με τον Assad και δεν είχαν ποτέ δώσει προτεραιότητα στην αλλαγή καθεστώτος, προτιμώντας αντίθετα τα στενότερα, και πιο εφικτά αποτελέσματα της πολιτικής αποκέντρωσης.