Η -19ου αιώνα- υψηλή στρατηγική του Trump

Η άποψη του Trump για την προώθηση της δημοκρατίας μοιάζει και με εκείνη της προγενέστερης εποχής περισσότερο απ’ ό, τι κάνει με την συναίνεση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχει απομακρυνθεί από αυτό το είδος δέσμευσης, και κάλεσε τα μεμονωμένα έθνη να καταγράψουν την δική τους πολιτική πορεία. Όπως το έθεσε χθες στον ΟΗΕ, «τιμώ το δικαίωμα κάθε έθνους σε αυτή την αίθουσα να ακολουθήσει τα δικά του έθιμα, τις πεποιθήσεις και τις παραδόσεις του. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα σας πουν πώς να ζείτε ή να εργάζεστε ή να λατρεύετε. Ζητάμε μόνο να σέβεστε την κυριαρχία μας σε αντάλλαγμα». Ο Trump μάλιστα φαίνεται να έχει κάποια στοργή για τον αυταρχισμό, προτιμώντας τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, και τον ανώτατο αρχηγό της Βόρειας Κορέας, Kim Jong Un, από δημοκρατικούς συμμάχους όπως η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, και ο Καναδός πρωθυπουργός, Justin Trudeau.

Οι ιδρυτές [των ΗΠΑ] δεν μοιράζονταν καθόλου την στοργή του Trump για τον αυταρχισμό. Αλλά όντως μοιράζονται το σκεπτικισμό του προς την παρέμβαση στις εγχώριες υποθέσεις άλλων εθνών: Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ήταν ένας φάρος δημοκρατίας, αλλά όχι ένας σταυροφόρος. Είτε στην Λατινική Αμερική την δεκαετία του 1820 είτε στην Ευρώπη στην δεκαετία του 1840, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπέρασαν τη μια ευκαιρία μετά την άλλη για να παρέμβουν υπέρ των φιλελεύθερων αιτιών. Η λογική πίσω από αυτό ήταν ξεκάθαρη. Η παρέμβαση στις υποθέσεις των άλλων ήταν ασυμβίβαστη με τις αξίες των ΗΠΑ και διακινδύνευε να βυθίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε περίπλοκες μακρινές συγκρούσεις. Ο Τραμπ θα συμφωνούσε ολόψυχα.

Η φυλετικά χρωματισμένη αντίληψη του Trump σχετικά με την αμερικανική ταυτότητα και την εχθρότητα προς τους μη λευκούς μετανάστες έχει εξίσου βαθιές ρίζες στην ιστορία των ΗΠΑ. Από τον Επαναστατικό Πόλεμο μέχρι την εποχή της Ανασυγκρότησης, οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν επανειλημμένες προσπάθειες (που όλες απέτυχαν) να προσαρτήσουν τον Καναδά, εν μέρει επειδή κατοικείτο κυρίως από λευκούς. Αλλά κατά την διάρκεια των ίδιων δεκαετιών, το Κογκρέσο απέρριπτε τη μια προσπάθεια μετά την άλλη για να επεκταθεί η νότια εμβέλεια του έθνους -για παράδειγμα, στον Άγιο Δομίνικο, την Αϊτή ή την Κούβα- κατά κύριο λόγο επειδή αντιδρούσε στην προοπτική ενσωμάτωσης των «κατώτερων λαών» στο πολιτικό σώμα. Η μεταναστευτική πολιτική ακολούθησε αυτό το παράδειγμα.

Ο απομονωτισμός των ιδρυτών -η πεποίθησή τους ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξυπηρετούνταν καλύτερα με το να αποφεύγουν εμπλοκές στο εξωτερικό- ήταν ένα κομμάτι από το όραμά τους για τις Ηνωμένες Πολιτείες ως ένα εξαιρετικό έθνος. Η διαφύλαξη της ασφάλειας του έθνους και η προστασία του μοναδικού δημοκρατικού πειράματός του απαιτούσαν να στέκεται μακριά από έναν επικίνδυνο κόσμο. Ο Τραμπ δεν έχει κατά κανέναν τρόπο ξαναφέρει το έθνος σε απομονωτική στάση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν ένα παγκόσμιο φάσμα στρατηγικών δεσμεύσεων κατά την διάρκεια της θητείας του. Αλλά τα ένστικτα του Trump -και κυβερνάει όντως από ένστικτο- είναι σαφώς απομονωτικά. Διαρκώς διαμαρτύρεται ότι οι σύμμαχοι εκμεταλλεύονται τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχει εκφράσει την επιθυμία του να αποσυρθεί από το ΝΑΤΟ, τη Νότια Κορέα, το Αφγανιστάν και την Συρία. Δεν έχει εκπληρώσει καμία από αυτές τις δεσμεύσεις -προφανώς οι σύμβουλοί του τον έπεισαν ότι το κόστος για τη μεταφορά των στρατευμάτων στην πατρίδα ξεπερνά τα οφέλη. Όμως, ο Trump αποδείχθηκε αρκετά αξιόπιστος όταν πρόκειται να τηρήσει τις υποσχέσεις του. Ας δούμε τι θα φέρει το υπόλοιπο της προεδρίας του.

Η πολιτική άνοδος του Trump βασίζεται σαφώς στην ικανότητά του να προσελκύει ένα δυσαρεστημένο εκλογικό σώμα, με το να υπόσχεται να γυρίσει πίσω το ρολόι σε μια πιο κυρίαρχη, πιο λευκή, πιο βιομηχανοποιημένη και πιο γεωπολιτικά ανεξάρτητη χώρα. Παρ’ όλα αυτά, η προσπάθειά του να αναπροσανατολίσει την στρατηγική των ΗΠΑ χρησιμοποιώντας μια παλαιότερη εκδοχή της εξαιρετικότητας (exceptionalism) προορίζεται να αποτύχει. Τα απομονωτικά του ένστικτα και η επίθεσή του στην πολυμέρεια, την παγκοσμιοποίηση, την προώθηση της δημοκρατίας και τη μετανάστευση, έχουν προκαλέσει παθιασμένη αντιπαράθεση στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Και για καλό λόγο. Μια υψηλή στρατηγική που δημιουργήθηκε για τον 19ο αιώνα είναι ακατάλληλη για τον 21ο.

Ο Trump άνοιξε μια σημαντική συζήτηση για τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών στον κόσμο. Αλλά η απάντηση δεν είναι να πάμε πίσω. Αυτό που χρειάζονται οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια ανανεωμένη εκδοχή της εξαιρετικότητας για τις νέες εποχές -και μια υψηλή στρατηγική που να ταιριάζει σε αυτήν.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2018-09-26/trumps-nineteenth-cen...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2018-02-13/clash-e...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition