Όλες οι πολιτικές για το κλίμα είναι τοπικές

Η ανακοίνωση του προέδρου Donald Trump το περασμένο καλοκαίρι σχετικά με την απόσυρση των Ηνωμένων Πολιτειών από την συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, προκάλεσε μια σημαντική δημόσια συζήτηση. Παρόλο που πολλοί εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την κίνηση αυτή ως μια σημαντική οπισθοδρόμηση για το κλίμα, άλλοι διαφώνησαν και έκαναν έκκληση για ηρεμία, με το σκεπτικό ότι εάν οι πόλεις, οι πολιτείες και οι επιχειρήσεις των ΗΠΑ συνέχιζαν να μειώνουν τις εκπομπές τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν ακόμα και να εκπληρώσουν [1] τις δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών άνθρακα, έστω και χωρίς υποστήριξη από την Ουάσινγκτον. Σίγουρα, χιλιάδες [2] δήμοι, εταιρείες, πανεπιστήμια και ομάδες της κοινωνίας των πολιτών επιβεβαίωσαν την υποστήριξή τους στην συμφωνία του Παρισιού μετά την ανακοίνωση του Trump, και πολλοί θέτουν τους δικούς τους κλιματικούς στόχους.

Ο δήμαρχος της Βόννης, Ashok-Alexander Sridharan, ο πρώην κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, Arnold Schwarzenegger, και ο πρόεδρος της COP 23, πρωθυπουργός των Φίτζι Frank Bainimarama, στην διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, στην Βόννη της Γερμανίας, τον Νοέμβριο του 2017. WOLFGANG RATTAY / REUTERS
------------------------------------------------------------------------

Η Σύνοδος Κορυφής για την Παγκόσμια Δράση για το Κλίμα [3] στο Σαν Φρανσίσκο νωρίτερα αυτόν τον μήνα, έθεσε στο κέντρο της προσοχής αυτή την συζήτηση για την σημασία των τοπικών και ιδιωτικών πρωτοβουλιών στον τομέα του κλίματος. Η σύνοδος κορυφής ήταν μια πλατφόρμα για δεκάδες νέες ανακοινώσεις [4] και δεσμεύσεις από δημοτικούς, πολιτειακούς και επιχειρηματικούς ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων σχεδίων για πόλεις μηδενικών αποβλήτων [5] και κτιρίων μηδενικών εκπομπών [6]. Ωστόσο, οι σκεπτικιστές θα ρωτήσουν: Είναι οι δεσμεύσεις αυτές σημαντικές; Θα οδηγήσουν σε σημαντικές μειώσεις των εκπομπών που θα εξουδετερώσουν κάποια από την αδράνεια των εθνικών κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένης της σειράς περιβαλλοντικών ανατροπών της κυβέρνησης Trump;

Εμείς, μαζί με συν-συγγραφείς από το New Climate Institute [7] και την PBL Netherlands Environmental Assessment Agency [8], θέλαμε να απαντήσουμε σε αυτές τις ερωτήσεις με μια νέα έκθεση [9] που ξεκίνησε πριν από την σύνοδο κορυφής. Εξετάσαμε περίπου 6.000 δεσμεύσεις από ξεχωριστές πόλεις και περιοχές και πάνω από 2.000 επιχειρηματικές δεσμεύσεις από δέκα από τις περιοχές με τις υψηλότερες εκπομπές παγκοσμίως, καθώς και 21 συλλογικές υποσχέσεις (συχνά αναφερόμενες ως πρωτοβουλίες διεθνούς συνεργασίας) από ένα μείγμα από συμμετέχοντες του ιδιωτικού τομέα, της κοινωνίας των πολιτών, των πόλεων, των περιφερειακών και των εθνικών κυβερνήσεων. Διαπιστώσαμε ότι αυτές οι δεσμεύσεις, εάν υλοποιηθούν, θα αποδώσουν σημαντική μείωση του άνθρακα σε παγκόσμια κλίμακα.

Συνδυασμένες, οι ατομικές δεσμεύσεις θα μετριάσουν επιπλέον κατά 1,5 έως 2,2 γιγατόνους ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα -ποσό που θα είναι περίπου διπλάσιο των ετήσιων εκπομπών του Καναδά- πάνω από αυτό που θα επιτύγχαναν μόνο οι εθνικές πολιτικές έως το 2030. Όταν οι πόλεις, οι περιφέρειες και οι εταιρείες δρουν μαζί με τις εθνικές κυβερνήσεις σε διεθνές επίπεδο οι πιθανές επιπτώσεις είναι πολύ μεγαλύτερες, με μείωση κυμαινόμενη από 15 έως 23 γιγατόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα -αρκετή για να μειωθούν οι ετήσιες παγκόσμιες εκπομπές κατά περίπου ένα τρίτο μέχρι το 2030, θέτοντας τον κόσμο σε καλό δρόμο για την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού για τον περιορισμό της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας στους 1,5 έως 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα επίπεδα [που ήταν] πριν από την [εποχή που εμφανίστηκε η] βιομηχανία.

Οι βαθιές μειώσεις είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρες στις προσπάθειες αντιμετώπισης των αερίων θερμοκηπίου εκτός του διοξειδίου του άνθρακα, από τομείς όπως τα απόβλητα και η γεωργία. Ο συνασπισμός Climate & Clean Air [10], μια διεθνής πρωτοβουλία συνεργασίας, εργάζεται για τη μείωση των εκπομπών δραστικών αερίων του θερμοκηπίου όπως το μεθάνιο, το οποίο έχει δυναμική αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη 20 φορές υψηλότερη από αυτήν του διοξειδίου του άνθρακα. Η βελτιωμένη χρήση της γης θα μπορούσε να επιφέρει ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις του άνθρακα. Για παράδειγμα, η πρωτοβουλία Bonn Challenge [11] -μια 56μελής διεθνής συνεταιριστική πρωτοβουλία- έχει θέσει ως στόχο την αποκατάσταση 350 εκατομμυρίων εκταρίων υποβαθμισμένων και αποψιλωμένων εκτάσεων έως το 2030.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες -οι οποίες έχουν εκπέμψει περισσότερο άνθρακα από οποιοδήποτε άλλο έθνος στην ιστορία- οι πολιτειακοί, τοπικοί και επιχειρηματικοί ηγέτες έχουν βγει μπροστά καθώς η εθνική κυβέρνηση έχει οπισθοδρομήσει. Περισσότεροι από 3.000 [12] δήμαρχοι, κυβερνήτες, διευθύνοντες σύμβουλοι και πανεπιστημιακοί πρόεδροι έχουν υπογράψει το κίνημα We Are Still In [13], υποσχόμενοι την τήρηση των δεσμεύσεων της χώρας όσον αφορά την κλιματική αλλαγή που διατυπώθηκαν στην συμφωνία του Παρισιού. Σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες, περισσότερες από 100 [14] εταιρείες έχουν θέσει σημαντικούς στόχους για τη μείωση των εκπομπών τους και περισσότερες από 90 [15] πόλεις και κομητείες των ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει στόχους χρήσης 100% ανανεώσιμης ενέργειας. Συνολικά, διαπιστώσαμε ότι οι υποσχέσεις πόλεων, πολιτειών και επιχειρήσεων των ΗΠΑ θα μπορούσαν να παράσχουν τουλάχιστον το ήμισυ των μειώσεων των εκπομπών που απαιτούνται για την εκπλήρωση των πρώην δεσμεύσεων της Ουάσινγκτον για την συμφωνία του Παρισιού. Εάν τεθούν σε ισχύ, οι εν λόγω δεσμεύσεις θα μπορούσαν να μειώσουν τις εκπομπές των ΗΠΑ κατά 670 έως 810 μεγατόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα ετησίως έως το 2030, μια μείωση που ισοδυναμεί με το κλείσιμο πάνω από 160 εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα [16]. Οι μειώσεις προέρχονται από περισσότερες από 900 εταιρείες, 19 πολιτείες που αντιπροσωπεύουν μόλις το ήμισυ του πληθυσμού της χώρας και σχεδόν 100 πόλεις που αντιπροσωπεύουν το 13% του πληθυσμού της χώρας. Μαζί, οι συντελεστές αυτοί συνεισέφεραν το 38% του συνολικού αποτυπώματος άνθρακα της χώρας το 2015. Έχουν όλοι προχωρήσει σε δεσμεύσεις υποσχόμενοι ειδικά να μειώσουν τις εκπομπές ή να στραφούν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Υπάρχουν, ωστόσο, άλλες χώρες που περιλαμβάνονται στην ανάλυσή μας των οποίων οι αστικές και επιχειρηματικές δεσμεύσεις δεν προστίθενται στο ίδιο είδος του πρόσθετου αντίκτυπου με εκείνες των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι μεμονωμένες συνεισφορές των πόλεων και των εταιρειών από την Κίνα, για παράδειγμα, εμφανίστηκαν πολύ λιγότερο από ό, τι αναμενόταν, δεδομένης της θέσης της χώρας ως του παγκοσμίως «νούμερο ένα» πομπού αερίων του θερμοκηπίου. Αξιολογήσαμε τις υποσχέσεις 22 κινεζικών τοπικών και περιφερειακών φορέων και 140 κινεζικών εταιρειών, οι οποίες θα συμβάλουν σε μείωση κατά 155 εκατομμύρια τόνους ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα πάνω από ό, τι θα επιτύγχαναν μόνο οι τρέχουσες εθνικές πολιτικές μέχρι το 2030 -ένα απλό κλάσμα του συνόλου των πόλεων, των περιφερειών και των εταιρειών των ΗΠΑ. Ένας λόγος για τους χαμηλούς αριθμούς τοπικών μειώσεων είναι το κάθετα ολοκληρωμένο σύστημα περιβαλλοντικής διακυβέρνησης της Κίνας. Οι περισσότερες κλιματικές και ενεργειακές πολιτικές της χώρας καθορίζονται από την εθνική κυβέρνηση και εφαρμόζονται σε τοπικό επίπεδο μέσω δεσμευτικών στόχων, καθιστώντας αυτές τις «από πάνω προς τα κάτω» πολιτικές πολύ ισχυρότερους παράγοντες της κλιματικής δράσης από όσο η συμμετοχή σε διεθνείς πρωτοβουλίες για την αλλαγή του κλίματος και πλατφόρμες αναφοράς. Εξετάζοντας τα εθνικά δεδομένα για την Κίνα σχετικά με τις εκπομπές, είναι σαφές ότι η χώρα βρίσκεται σε καλό δρόμο για να επιτύχει τους στόχους για τους οποίους δεσμεύθηκε στο Παρίσι αρκετά νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα, κυρίως λόγω των ρητών πολιτικών απαιτήσεών της [17] από τις πόλεις να επιτύχουν περικοπές εκπομπών.

Παρ’ όλες τις εντυπωσιακές πολιτειακές και τοπικές πρωτοβουλίες στις Ηνωμένες Πολιτείες, λοιπόν, το παράδειγμα της Κίνας δείχνει ότι η εθνική πολιτική έχει σημασία. Επιπλέον, οι προσπάθειες της διοίκησης Trump να αποδυναμώσει ή να εξαλείψει τις ομοσπονδιακές εγχώριες πολιτικές για το κλίμα [18] θα μπορούσαν να απειλήσουν μερικά από τα κέρδη των υποεθνικών δικαιοδοσιών και των μη κρατικών φορέων. Το Clean Power Plan της κυβέρνησης Obama -το οποίο θα παρακινούσε τα κράτη να θεσπίσουν πολιτικές για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής- βρίσκεται τώρα σε μια νομική αβεβαιότητα [19]. Ο Trump στοχεύει επίσης στην ανατροπή των προτύπων για την Εταιρική Οικονομική Κατανάλωση Καυσίμων (Corporate Average Fuel Economy, CAFE), η οποία κλιμακώνει σταδιακά τις απαιτήσεις κατανάλωσης καυσίμου των οχημάτων σε εθνικό επίπεδο. Η στρατηγική της σημερινής διοίκησης θα εξαλείψει την ικανότητα της Καλιφόρνιας -και άλλων 12 πολιτειών- να διατηρήσουν το τρέχον σχέδιο ανάπτυξης του Οχήματος Μηδενικών Εκπομπών (Zero Emission Vehicle) [20] και τα αυστηρότερα πρότυπα εκπομπών [21], τα οποία θέτουν πιο φιλόδοξους στόχους από όσο οι εθνικές πολιτικές. Θα μπορούσε επίσης να καταπνίξει την καινοτομία [22] στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας, θέτοντας σε κίνδυνο την ικανότητα τόσο του κράτους όσο και του ιδιωτικού τομέα να δημιουργήσουν λύσεις για την κλιματική αλλαγή.

Αυτή η πρόσθετη αβεβαιότητα έρχεται σε μια κρίσιμη εποχή [23] για την παγκόσμια απόκριση στην κλιματική αλλαγή. Οι τρέχουσες δεσμεύσεις των μεμονωμένων χωρών στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού παρέχουν μόνο το ένα τρίτο [24] των μειώσεων των εκπομπών που απαιτούνται για την επίτευξη των γενικών στόχων της συμφωνίας και την πρόληψη των καταστροφικών επιπέδων αύξησης της θερμοκρασίας. Μέχρι το 2020, οι εθνικές κυβερνήσεις θα κληθούν να ενημερώσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν στο Παρίσι, και ελπίζεται να λάβουν υπόψη τους το τι μπορούν να συνεισφέρουν οι πόλεις, οι περιφέρειές τους και οι εταιρείες τους. Η Ουάσιγκτον μπορεί να έχει αποσυρθεί από αυτές τις δεσμεύσεις, αλλά εάν η αρχική αντίδραση στην απόσυρση του Trump είναι κάποιος δείκτης, οι υποεθνικές ομάδες είναι απίθανο να υποχωρήσουν.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2018-09-24/all-cli...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.independent.co.uk/news/world-0/us-politics/paris-agreement-c...
[2] https://blogs.scientificamerican.com/observations/new-map-reveals-whos-a...
[3] https://www.globalclimateactionsummit.org/
[4] https://www.globalclimateactionsummit.org/all-announcements/
[5] https://www.globalclimateactionsummit.org/23-global-cities-and-regions-a...
[6] https://www.globalclimateactionsummit.org/net-zero-carbon-by-2030/
[7] https://newclimate.org/
[8] http://www.pbl.nl/en/
[9] http://datadriven.yale.edu/uncategorized/with-local-action-major-economi...
[10] http://www.ccacoalition.org/en
[11] http://www.bonnchallenge.org/
[12] https://www.bbhub.io/dotorg/sites/28/2018/09/Fulfilling-Americas-Pledge-...
[13] https://www.wearestillin.com/
[14] https://sciencebasedtargets.org/companies-taking-action/
[15] https://www.sierraclub.org/ready-for-100/commitments
[16] https://www.epa.gov/energy/greenhouse-gas-equivalencies-calculator
[17] https://www.nrdc.org/experts/alvin-lin/chinas-new-plans-deepen-action-cl...
[18] https://www.nytimes.com/interactive/2017/10/05/climate/trump-environment...
[19] https://www.washingtonpost.com/news/energy-environment/wp/2016/11/11/tru...
[20] https://www.arb.ca.gov/msprog/zevprog/zevprog.htm
[21] https://mde.maryland.gov/programs/Air/MobileSources/Pages/states.aspx
[22] https://www.forbes.com/sites/danielsperling/2018/08/20/by-freezing-vehic...
[23] https://www.nytimes.com/2018/09/10/climate/united-nations-climate-change...
[24] https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/22070/EGR_2017.pdf

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition