Γιατί τα σύνορα δεν είναι το πρόβλημα -ή η λύση- για την Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο

Μια τέτοια προσέγγιση θα ξεκινούσε με την αναγνώριση της επί τόπου πραγματικότητας. Χρόνια χάθηκαν σε διαφωνίες σχετικά με το αν το Κοσσυφοπέδιο είναι κράτος ή όχι. Είναι. Μπορεί να ήταν μια αυτόνομη (άλλοτε περισσότερο, άλλοτε λιγότερο) επαρχία της Σερβίας σε κάποια στιγμή, αλλά η τελευταία περίοδος κατοχής κατέστρεψε τη νομιμοποίηση αυτής της ρύθμισης. Τώρα έχει πληθυσμό 1,8 εκατομμυρίων ανθρώπων που δεν θα δεχτεί κυριαρχία από την Σερβία και η Σερβία δεν έχει ούτε την ικανότητα ούτε την πρόθεση να επιβάλλει την κυριαρχία της στο Κοσσυφοπέδιο. Η αμοιβαία αναγνώριση και η καθιέρωση διπλωματικών σχέσεων θα ομολογήσουν αυτήν την πραγματικότητα και θα δώσουν την δυνατότητα στους ανθρώπους και των δύο κρατών να υλοποιήσουν τα κοινωνικά και νομικά τους δικαιώματα.

Οι πολιτικοί ηγέτες της περιοχής θα πρέπει στην συνέχεια να δώσουν προτεραιότητα στην ικανοποίηση των ανθρώπινων και κοινωνικών αναγκών. Από το 1991 στην περιοχή, συζητήθηκε πολύ το ερώτημα εάν η μια ή η άλλη ομάδα ανθρώπων θα έπρεπε να έχει κράτος. Αυτή η συζήτηση δεν συνοδεύεται από έναν διάλογο για το τι είναι ένα κράτος. Η νομιμοποίηση ενός κράτους δεν απορρέει από την ικανότητά του να διαρθρώνει μια σειρά καινοτόμων γνωστικών ενώσεων αλλά από την ικανότητά του να παρέχει [λύσεις] για τις ανάγκες των ανθρώπων στους τομείς της απασχόλησης, της στέγασης, της εκπαίδευσης, της υγειονομικής περίθαλψης, της κοινωνικής προστασίας και της βασικής ασφάλειας. Η εδραίωση όχι μόνο της ύπαρξης αλλά και της λειτουργίας των κρατών είναι πάντοτε απαραίτητη, αλλά μπορεί να θεωρηθεί απαραίτητη σε αυτούς τους τομείς (όπως οι βόρειοι δήμοι του Κοσσυφοπεδίου), όπου η διακυβέρνηση παραδόθηκε στα χέρια φορέων που λειτουργούν στην παραοικονομία. Τα προβλήματα της περιβαλλοντικής υποβάθμισης βιώνονται με ακριβώς τον ίδιο τρόπο στους πνεύμονες των ανθρώπων ανεξάρτητα από το αν η απογραφή τους ορίζει ως Αλβανούς ή ως Σέρβους. Μια υπεύθυνη κυβέρνηση, ή ένα ζεύγος κυβερνήσεων, μπορεί να εδραιώσει τη νομιμοποίησή της αντιμετωπίζοντας τις άμεσες και απτές ανησυχίες των πολιτών.

Μια διαρκής λύση θα είναι αυτή που προάγει την συνεργασία όχι μόνο σε συγκεκριμένα ζητήματα αλλά και σε θέματα που σχετίζονται με την κληρονομιά των συγκρούσεων. Πολλές από τις βαθύτερες πηγές δυσπιστίας είναι ανεπίλυτα περιστατικά βίας κατά την διάρκεια του πολέμου. Αυτά τα περιστατικά έχουν παραμείνει μέχρι στιγμής ανεπίλυτα, διότι τα θύματα και οι μάρτυρες είναι από τη μια πλευρά ενός συνόρου και οι δράστες από ένα άλλο. Εν τω μεταξύ, οι εισαγγελικές Αρχές από κάθε πλευρά δεν διατηρούν επικοινωνία μεταξύ τους. Οι τεχνικές λύσεις σε αυτό το αδιέξοδο θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη σιγουριάς και εμπιστοσύνης, ακόμη και αν δεν υπάρξουν πολιτικές χειρονομίες μεγάλης κλίμακας όπως η αμοιβαία αναγνώριση.

Σε μια πρόσφατη δήλωσή του, ο Βούτσιτς είπε για τον Θάτσι: «Αν με αγαπά; Όχι, και εγώ δεν τον αγαπώ καθόλου». Ο Θάτσι απάντησε επιβεβαιώνοντας: «Ο Βούτσιτς και εγώ δεν αγαπάμε ο ένας τον άλλο, αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να καθίσουμε μαζί, να δουλέψουμε και να διαπραγματευτούμε». Όσο κι αν είναι συναισθηματικά στείρα η σχέση των δύο πολιτικών, παραμένει μια [σχέση] εξάρτησης και εμπιστοσύνης, όπου κάθε ένας βασίζεται στον άλλον για να του δώσει μέσα από την παρατεταμένη διαδικασία των διαπραγματεύσεων κάτι που να μπορεί να «πουλήσει», ή να επιβάλει, στο κοινό του. Ο τρόπος με τον οποίο οι πολιτικοί εκφράζουν αυτόν τον δεσμό έχει υπονομεύσει τις σχέσεις κοινότητας και εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων στα εδάφη που επηρεάζουν. Οποιαδήποτε βιώσιμη λύση θα ανοικοδομήσει αυτή την εμπιστοσύνη, θα ενισχύσει την ασφάλεια των πολιτών και θα ενθαρρύνει την επικοινωνία.

Εάν οι πολιτικοί επαναχαράζουν τα σύνορα, το κάνουν για τον εαυτό τους. Το να κάνουν κάτι για τους πολίτες σημαίνει επαναχάραξη της σχέσης του κοινού με το κράτος.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/kosovo/2018-10-10/why-borders-ar...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.nytimes.com/2018/09/13/opinion/kosovo-serbia-land-swap.html

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition