Πώς να αποφύγετε έναν πόλεμο που μπορεί να αποφευχθεί | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς να αποφύγετε έναν πόλεμο που μπορεί να αποφευχθεί

Δέκα ερωτήματα σχετικά με τη νέα στρατηγική των ΗΠΑ για την Κίνα
Περίληψη: 

Καθώς οι Αμερικανοί στρατηγιστές σκέφτονται τις επιχειρησιακές επιδράσεις της, θα χρειαστεί να προβλέψουν και να αντιμετωπίσουν ορισμένες πιθανές ακούσιες συνέπειες˙ συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας μιας ταχείας κλιμάκωσης από τον στρατηγικό ανταγωνισμό στην αποσύνδεση και στην αντιπαράθεση, την ανάσχεση και, ενδεχομένως, την ένοπλη σύγκρουση.

Ο KEVIN RUDD είναι πρώην πρωθυπουργός της Αυστραλίας και πρόεδρος του Asia Society Policy Institute στη Νέα Υόρκη. Αυτό το άρθρο είναι προσαρμοσμένο από μια ομιλία του [1] νωρίτερα αυτόν τον μήνα στο Ναυτικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ στην Αννάπολη.

Αυτόν τον Νοέμβριο, θα τιμήσουμε την 100ή επέτειο από το τέλος εκείνου που ονομάστηκε «ο πόλεμος που τέλειωσε όλους τους πολέμους» μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων των αρχών του 20ού αιώνα. Φυσικά, ο πόλεμος που τέλειωσε όλους τους πολέμους αποδείχθηκε οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό. Λόγω μιας καταστροφικής σειράς ακούσιων συνεπειών, στον απόηχό του ακολούθησαν περισσότεροι πόλεμοι, και ο γεωπολιτικός χάρτης του κόσμου ξαναχαράχτηκε τρεις φορές έκτοτε.

Όταν οι μελλοντικές γενιές θα κοιτάξουν πίσω στο 2018, θα μπορούσε να είναι το έτος κατά το οποίο η σχέση μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων του 21ου αιώνα -των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας- μετατοπίστηκε από την ειρηνική συνύπαρξη σε μια νέα μορφή αντιπαράθεσης, αν και η τελική πορεία της παραμένει μακράν του να είναι βέβαιη.

23102018-1.jpg

Ένας υπάλληλος περνά μπροστά από τις σημαίες των ΗΠΑ και της Κίνας που είχαν τοποθετηθεί για την κοινή συνέντευξη Τύπου του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, και του Κινέζου ομολόγου του, Γουάνγκ Γι, στη Μεγάλη Αίθουσα του Λαού, στο Πεκίνο, τον Ιούνιο του 2018. JASON LEE / REUTERS
---------------------------------------------------------------------------

Σε μια ομιλία του [2] στο Hudson Institute νωρίτερα αυτόν το μήνα, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Mike Pence, κατηγόρησε την Κίνα για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, για κλοπές πνευματικής ιδιοκτησίας, για αύξηση της στρατιωτικής επιθετικότητας και για ανάμειξη στην εγχώρια πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ομιλία του αντιπροέδρου είναι η τελευταία σε μια μακρά σειρά επίσημων δηλώσεων και πολιτικών από την διοίκηση Trump που επαναπροσδιορίζουν τη μελλοντική στρατηγική των ΗΠΑ προς την Κίνα. Αυτές περιλαμβάνουν την Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, τη νέα Αμερικανική Αμυντική Στρατηγική του Ιανουαρίου, την έκθεση του Υπουργείου Άμυνας του περασμένου μήνα σχετικά με το μέλλον της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας και, φυσικά, την έναρξη του εμπορικού πολέμου με την Κίνα τον Ιούνιο.

Αυτή η σειρά δογματικών δηλώσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες έχει διακηρύξει επισήμως το τέλος μιας 40ετούς περιόδου στρατηγικής δέσμευσης των ΗΠΑ με την Κίνα, και την αντικατάστασή της με μια νέα περίοδο στρατηγικού ανταγωνισμού. Όλα βασίζονται στην παραδοχή ότι η δέσμευση απέτυχε˙ ότι η εγχώρια αγορά της Κίνας δεν έχει ανοίξει επαρκώς για την διείσδυση ξένων εξαγωγών και επενδύσεων˙ ότι αντί να καταστεί υπεύθυνος παράγοντας στην βασισμένη σε κανόνες παγκόσμια τάξη, η Κίνα αναπτύσσει τώρα μια εναλλακτική διεθνή τάξη με κινεζικά χαρακτηριστικά˙ και ότι αντί να γίνει δημοκρατικότερο στην εγχώρια πολιτική του, το Πεκίνο αποφάσισε τώρα να διπλασιάσει [τις προσπάθειές του] ως λενινιστικό κράτος.

Η απόφαση της Ουάσινγκτον να αντιδράσει στην εξωτερική πολιτική και την οικονομική στρατηγική της Κίνας είναι μια αναπόφευκτη δομική απάντηση στο γεγονός ότι η συνολική στρατιωτική και οικονομική ισχύς της Κίνας έχει αρχίσει τώρα να αμφισβητεί την παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ. Αυτή η ριζικά νέα προσέγγιση της διακηρυκτικής πολιτικής των ΗΠΑ έναντι της Κίνας φαίνεται να έχει προσελκύσει ευρεία υποστήριξη από όλες τις κυβερνητικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, από το Κογκρέσο των ΗΠΑ και από ένα ευρύ αντιπροσωπευτικό δείγμα των αμερικανικών επιχειρήσεων. Όμως, καθώς οι Αμερικανοί στρατηγιστές σκέφτονται τις επιχειρησιακές επιδράσεις της, θα χρειαστεί να προβλέψουν και να αντιμετωπίσουν ορισμένες πιθανές ακούσιες συνέπειες -συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας μιας ταχείας κλιμάκωσης από τον στρατηγικό ανταγωνισμό στην αποσύνδεση και στην αντιπαράθεση, την ανάσχεση και, ενδεχομένως, την ένοπλη σύγκρουση.

ΔΕΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι εταίροι και οι σύμμαχοί τους σε όλο τον κόσμο θα πρέπει να εξετάσουν μια σειρά κρίσιμων ερωτημάτων, καθώς η Ουάσιγκτον αναλαμβάνει τη μετάφραση αυτής της θεμελιώδους μεταβολής στην διακηρυκτική στρατηγική σε επιχειρησιακή πολιτική. Πρώτον, ποιο είναι το επιθυμητό τελικό σημείο των Ηνωμένων Πολιτειών; Τι θα κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες εάν η Κίνα δεν συγκατανεύσει στα αιτήματα που περιγράφονται στην ομιλία του αντιπροέδρου -συμπεριλαμβανομένης μιας «δίκαιης και αμοιβαίας» εμπορικής συμφωνίας, και τον τερματισμό της «κλοπής της αμερικανικής πνευματικής ιδιοκτησίας» και της «αρπακτικής πρακτικής της αναγκαστικής μεταφοράς τεχνολογίας»- αλλά αντίθετα τα απορρίψει ρητά; Τι θα συμβεί εάν η νέα στρατηγική των ΗΠΑ όχι μόνο δεν πετύχει τον επιδιωκόμενο στόχο, αλλά πετύχει τα αντίθετα, δηλαδή μια ολοένα και πιο μερκαντιλιστική, εθνικιστική και μαχητική Κίνα; Υπάρχουν δύο γενικότερες δυνατότητες εδώ: Είτε το Πεκίνο θα δεχτεί τις αλλαγές που επιθυμεί η Ουάσινγκτον, είτε θα εντείνει τις τρέχουσες πολιτικές του.

Δεύτερον, αν βρισκόμαστε τώρα σε μια περίοδο στρατηγικού ανταγωνισμού, ποιοι είναι οι νέοι κανόνες του παιχνιδιού; Πώς μπορεί η Ουάσιγκτον να καταλήξει σε μια κοινή αντίληψη με το Πεκίνο σχετικά με το τι θα μπορεί να είναι αυτοί οι νέοι κανόνες; Ή μήπως δεν υπάρχουν πλέον κανόνες άλλοι από εκείνους που μπορεί να διαμορφωθούν με την πάροδο του χρόνου από τη νέα επιχειρησιακή δυναμική του στρατηγικού ανταγωνισμού; Πώς, για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα διαχειριστούν τώρα επικίνδυνα περιστατικά στην θάλασσα (όπως συνέβη πρόσφατα όταν ένα κινεζικό πολεμικό πλοίο έφτασε σε απόσταση 45 μέτρων από την πλώρη του USS Decatur)˙ περιστατικά στον αέρα˙ κυβερνοεπιθέσεις˙ πυρηνική διάδοση˙ στρατηγικό ανταγωνισμός σε τρίτες χώρες˙ αγορά και πώληση ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου˙ το μέλλον της συναλλαγματικής ισοτιμίας˙ και άλλους σημαντικούς τομείς πολιτικής;