Πώς να αντιμετωπιστεί η επιρροή της Κίνας στον Νότιο Ειρηνικό | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς να αντιμετωπιστεί η επιρροή της Κίνας στον Νότιο Ειρηνικό

Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους πρέπει να συντονίσουν τις προσπάθειές τους
Περίληψη: 

Τα νησιωτικά κράτη του Νοτίου Ειρηνικού καταλαμβάνουν μόνο ένα μικρό μέρος χώρου σε έναν τεράστιο ωκεανό, και όμως είναι στρατηγικά ζωτικής σημασίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους περιφερειακούς συμμάχους τους -ιδιαίτερα την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ιαπωνία.

Ο CHARLES EDEL είναι ανώτερος συνεργάτης στο Κέντρο Μελετών των Ηνωμένων Πολιτειών στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ και έχει υπηρετήσει προηγουμένως στο προσωπικό σχεδιασμού πολιτικής του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Μαζί με τον Hal Brands, είναι ο συγγραφέας του επερχόμενου βιβλίου με τίτλο The Lessons of Tragedy: Statecraft and World Order [1].

Στην Εθνική Αμυντική Στρατηγική των ΗΠΑ που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2018, η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε την επιστροφή του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων, χαρακτηρίζοντας την Κίνα «στρατηγικό ανταγωνιστή» και κάνοντας έκκληση για «ελεύθερο και ανοικτό Ινδο-Ειρηνικό». Παρά αυτές τις ρητορικές εξελίξεις, όμως, παραμένουν τα μακρόχρονα ερωτήματα περί την επεισοδιακή εμπλοκή της διοίκησης του Trump με την περιοχή, την αποτυχία της να συντονιστεί με συμμάχους σε σημαντικά ζητήματα, και την ανεπαρκή χρηματοδότηση για πρωτοβουλίες εκτός του στρατιωτικού τομέα.

Αυτές οι ανησυχίες θα είναι στο μυαλό πολλών από τους εθνικούς ηγέτες που συναντώνται στην Σιγκαπούρη για τις συνόδους κορυφής των χωρών του Συνδέσμου των Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (Association of Southeast Asian Nations, ASEAN) και της Ανατολικής Ασίας και, στην συνέχεια, στην Παπούα Νέα Γουινέα για το Οικονομικό Φόρουμ Ασίας-Ειρηνικού (Asia-Pacific Economic Forum, APEC). Εμφανώς απών από τις συναντήσεις θα είναι ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump, ο οποίος επέλεξε να στείλει τον αντιπρόεδρο Mike Pence. Αντίθετα, ο πρόεδρος της Κίνας, Xi Jinping, φιλοξενεί μια συνάντηση με τους ηγέτες των νησιωτικών κρατών του Ειρηνικού στην Παπούα Νέα Γουινέα πριν από την συνάντηση του APEC.

19112018-1.jpg

Ο πρωθυπουργός των νήσων Σαμόα, Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi, σε συνάντησή του με τον Κινέζο πρόεδρο, Xi Jinping, στη Μεγάλη Αίθουσα του Λαού, στο Πεκίνο, τον Σεπτέμβριο του 2018. LINTAO JIANG / POOL VIA REUTERS
-------------------------------------------------------------------

Παρά την απουσία του Trump, όμως, οι Ηνωμένες Πολιτείες και βασικοί περιφερειακοί σύμμαχοι οξύνουν τελικά την εστίασή τους στον στρατηγικό ανταγωνισμό με την Κίνα για επιρροή στον Νότιο Ειρηνικό. Σε όλες τις νησιωτικές χώρες του Νότιου Ειρηνικού, η Ουάσιγκτον συνεργάζεται στενά με την Καμπέρα, το Τόκιο και το Γουέλινγκτον και καταβάλλει σημαντικούς πόρους. Ωστόσο, αν δεν υπάρξει περαιτέρω συντονισμός και δέσμευση πόρων, οι αρχικές προσπάθειες αυτής της αναδυόμενης στρατηγικής είναι απίθανο να βοηθήσουν την περιοχή ή να αντισταθμίσουν τις πιο ανησυχητικές πτυχές της αυξανόμενης παρουσίας του Πεκίνου.

ΜΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΖΩΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

Τα νησιωτικά κράτη του Νοτίου Ειρηνικού καταλαμβάνουν μόνο ένα μικρό μέρος χώρου σε έναν τεράστιο ωκεανό, και όμως είναι στρατηγικά ζωτικής σημασίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους περιφερειακούς συμμάχους τους -ιδιαίτερα την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ιαπωνία. Όλες αυτές οι χώρες έχουν συμφέρον να εξασφαλίσουν ότι η εμπορική και στρατιωτική πρόσβαση σε ολόκληρο τον Ειρηνικό παραμένει ελεύθερη και ανεμπόδιστη˙ να αρνούνται σε μια δυνητικά εχθρική δύναμη την ικανότητα να προβάλλει ισχύ εναντίον τους˙ και να επεκτείνουν τους δημοκρατικούς θεσμούς και τους φιλελεύθερους κανόνες.

Τα τελευταία χρόνια, το Πεκίνο ενίσχυσε την δραστηριότητά του σε όλον τον Ειρηνικό, αυξάνοντας την βοήθεια και τις επενδύσεις του. Τα νησιωτικά έθνη του Ειρηνικού αναμφισβήτητα δελεάζονται από τις βαθιές τσέπες του Πεκίνου και την προθυμία του να δεσμευτεί σε μεγάλα αναπτυξιακά έργα με λίγες προϋποθέσεις. Φυσικά, πρέπει να χαιρετίζονται οι επενδύσεις που ανταποκρίνονται στις τοπικές ανάγκες και την υποστήριξη της τοπικής ανάπτυξης. Αλλά σε υπερβολικά πολλές περιπτώσεις στο Νότιο Ειρηνικό και αλλού, οι κινεζικές επενδύσεις είναι ανησυχητικά αδιαφανείς, υπονομεύουν την εθνική κυριαρχία, και ευνοούν την άντληση πόρων έναντι του οφέλους των τοπικών κοινοτήτων. Επιπλέον, ιδίως στον Νότιο Ειρηνικό, οι κινεζικές επενδύσεις έχουν συχνά επιφέρει περιβαλλοντική υποβάθμιση, διαφθορά και εγκληματικότητα, και αυξημένη πίεση στους φυσικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένης της αλιείας.

Δυστυχώς, μεγάλο μέρος αυτής της κινεζικής δραστηριότητας πραγματοποιήθηκε σε ένα πλαίσιο περιφερειακής παραμέλησης από την Ουάσινγκτον και τους συμμάχους της. Η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες διέκοψαν την βοήθεια στην περιοχή κατά την τελευταία δεκαετία και εστίασαν την προσοχή τους σε άλλα μέρη του κόσμου.

Η ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΤΗΣ ΕΝΤΕΙΝΟΥΝ

Υπάρχουν, ωστόσο, σαφή σημάδια ότι η παραμέληση αυτή τελειώνει. Τον Ιούλιο, το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε νέα χρηματοδότηση ύψους 113 εκατομμυρίων δολαρίων για την επέκταση της οικονομικής δέσμευσης στον Ινδο-Ειρηνικό, και τον Σεπτέμβριο οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύτηκαν να ενταχθούν στον Μηχανισμό Περιφερειακής Υποδομής του Ειρηνικού (Pacific Regional Infrastructure Facility), έναν κόμβο παροχής τεχνικής βοήθειας και έρευνας για θέματα υποδομών για τις χώρες του Ειρηνικού, ώστε να συντονίσουν καλύτερα τις ετήσιες εισφορές περισσότερων από 350 εκατομμύρια δολάρια [2] στα νησιά. Το Κογκρέσο δημιούργησε πρόσφατα το νόμο για την βελτίωση της αξιοποίησης των επενδύσεων που οδηγεί στην ανάπτυξη (Better Utilization of Investments Leading to Development, BUILD), μια υπηρεσία με χαρτοφυλάκιο 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την τόνωση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα, με τελικό σκοπό την προσφορά μιας υψηλής ποιότητας εναλλακτικής λύσης στην κινεζική Πρωτοβουλία Belt and Road. Επιπλέον, το Κογκρέσο προχώρησε, αν και δεν έχει ακόμη ψηφιστεί, την διακομματική πρωτοβουλία Asia Assurrency Initiative Act, η οποία θα εγκρίνει περισσότερα από 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε νέα χρηματοδότηση μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.