Δεν υπάρχει μεγάλη συμφωνία με την Κίνα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Δεν υπάρχει μεγάλη συμφωνία με την Κίνα

Γιατί ο Trump και ο Xi δεν μπορούν να συναντηθούν στη μέση του δρόμου
Περίληψη: 

Μια τάξη που θα κυριαρχείται από την Κίνα θα σήμαινε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ασθενέστερες συμμαχίες, λιγότερους εταίρους ασφαλείας, και έναν στρατό αναγκασμένο να επιχειρεί σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Οι αμερικανικές επιχειρήσεις θα παρέμεναν χωρίς πρόσβαση σε κορυφαίες τεχνολογίες και αγορές, και θα αποκτούσαν μειονέκτημα από τα νέα πρότυπα, τους επενδυτικούς κανόνες και τους εμπορικούς συνασπισμούς.

Ο ELY RATNER είναι εκτελεστικός αντιπρόεδρος και διευθυντής σπουδών του Center for a New American Security. Διετέλεσε Αναπληρωτής Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας στον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, από το 2015 έως το 2017.

Με πραγματικό θεατρικό τρόπο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κρατά τον κόσμο σε αγωνία για το αν σύντομα θα εντείνει τον εμπορικό πόλεμο των Ηνωμένων Πολιτειών [1] με την Κίνα ή θα κάνει μια ανακωχή. Η μεγάλη αποκάλυψη θα έρθει μετά την συνάντησή του με τον Κινέζο πρόεδρο, Xi Jinping, στο περιθώριο του G-20 στο Μπουένος Άιρες, αργότερα αυτή την εβδομάδα. Ο Trump ήταν κατά καιρούς αισιόδοξος, λέγοντας [2] σε δημοσιογράφους, «Νομίζω ότι θα γίνει μια συμφωνία. Θα το ανακαλύψουμε σύντομα».

Μην πιστεύετε τις υπερβολές. Οποιαδήποτε συμφωνία στην Αργεντινή θα είναι στην καλύτερη περίπτωση μια τακτική παύση, παρέχοντας βραχυπρόθεσμη ανακούφιση στις χρηματιστηριακές αγορές και τους πολιορκημένους Αμερικανούς αγρότες, αλλά χωρίς ουσιαστικό ή μακροχρόνιο αποτέλεσμα στην διολίσθηση προς έναν γεωπολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Οι μέρες κατά τις οποίες οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου θα μπορούσαν να συναντήσουν η μια την άλλη στα μισά του δρόμου έχουν περάσει.

28112018-1.jpg

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, σε μια τελετή υποδοχής με τον πρόεδρο της Κίνας, Xi Jinping, στο Πεκίνο, τον Νοέμβριο του 2017. DAMIR SAGOLJ / REUTERS
-----------------------------------------------------------

Κατά την διάρκεια της πρώτης πενταετούς θητείας του, ο Xi προσπέρασε επανειλημμένες ευκαιρίες ώστε να αποτρέψει μια αντιπαλότητα με την Ουάσινγκτον. Η όλο και πιο ρεβιζιονιστική και αυταρχική στροφή του εξάλειψε την πιθανότητα μιας μεγάλης συμφωνίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Στα περισσότερα ζητήματα ενδιαφέροντος, απλά δεν υπάρχει αλληλεπικάλυψη μεταξύ του οράματος του Xi για την άνοδο της Κίνας και εκείνου που οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν ένα αποδεκτό μέλλον για την Ασία και τον κόσμο πέραν αυτής.

ΣΥΜΦΩΝΙΑ Ή ΜΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

Το εάν ο Trump και ο Xi φτάσουν σε κάποια βραχυπρόθεσμη διευθέτηση στο Μπουένος Άιρες, είναι απροσδιόριστο. Υπάρχουν σημαντικές διαιρέσεις μέσα στην διοίκηση Trump και καμία πολιτική διαδικασία για να αποφασίσει γι’ αυτές. Ως αποτέλεσμα, ο Λευκός Οίκος δεν έχει ούτε ένα συμφωνημένο κατώτατο όριο ούτε μια σαφή στρατηγική διαπραγμάτευσης. Οι διμερείς διαπραγματεύσεις παραπατάνε σταματώντας και ξεκινώντας, αφήνοντας την Κίνα να μαντεύει το τι θα μπορούσε τελικά να ικανοποιήσει τον Trump.

Η συνάντηση στο Μπουένος Άιρες ίσως αποτύχει να περιορίσει την επιθυμία του προέδρου για περισσότερους δασμούς στην Κίνα. Κατά την διάρκεια του περασμένου έτους, η διοίκηση Trump έχει ουσιαστικά σκληρύνει τις πολιτικές και την ρητορική της προς το Πεκίνο. Μελετήστε, για παράδειγμα, την οργίλη ομιλία του αντιπροέδρου Mike Pence [3] στο Ινστιτούτο Hudson τον Οκτώβριο, όπου κατηγόρησε την Κίνα για μια σειρά οικονομικών, πολιτικών και στρατιωτικών παραπτωμάτων. Ο Pence συνέχισε τον οξύ τόνο του, ενώ αντικαθιστούσε τον Trump στις ετήσιες περιφερειακές συνόδους κορυφής της Ασίας στα μέσα Νοεμβρίου. Ο αντιπρόεδρος διακωμώδησε ανοιχτά [4] το χαρακτηριστικό πρόγραμμα της εξωτερικής πολιτικής του Xi, την Πρωτοβουλία Belt and Road, δηλώνοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, σε αντιδιαστολή, δεν «προσφέρουν περιοριστικές ζώνες ή μονοδρόμους». Στο μεταξύ, η διοίκηση Trump ενίσχυσε [5] την πίεση προς το Πεκίνο με μια σειρά καταγγελιών και οικονομικών κυρώσεων για να αμβλύνει τις παράνομες και αθέμιτες εμπορικές πρακτικές της Κίνας.

Τούτων λεχθέντων, είναι ευρέως γνωστό ότι ο Trump είναι αμφίθυμος για την Κίνα. Ακόμα και όταν ο πρόεδρος επαναλαμβάνει [6] τη μακροχρόνια πεποίθησή του ότι η Κίνα έχει «εξαπατήσει» και «λεηλατήσει» τις Ηνωμένες Πολιτείες, κανείς δεν πρέπει να εκπλαγεί αν επιλέξει να κάνει μια συμφωνία, να δηλώσει τη νίκη, και να πάει σπίτι του. Με το να κερδίσει συμβολικές και πολιτικά εξέχουσες παραχωρήσεις, ο Trump θα μπορούσε να ελαχιστοποιήσει τους βραχυπρόθεσμους κινδύνους για τις αγορές των ΗΠΑ, ισχυριζόμενος ότι εκείνος μόνο τελικά αντιστάθηκε στο Πεκίνο.

Το περίγραμμα μιας τέτοιας συμφωνίας είναι καλά κατανοητό. Ο Trump θα συμφωνούσε να σταματήσει οποιουσδήποτε νέους ή υψηλότερους δασμούς. Σε αντάλλαγμα, η Κίνα θα δεσμευτεί να αγοράσει περισσότερα αμερικανικά προϊόντα (συμπεριλαμβανομένων των σπόρων σόγιας και του υγροποιημένου φυσικού αερίου), ενώ θα δώσει υποσχέσεις για την ενίσχυση της πρόσβασης αμερικανικών προϊόντων στην κινεζική αγορά, θα ανοίξει περαιτέρω τον χρηματοπιστωτικό τομέα της, θα προστατεύσει καλύτερα την πνευματική ιδιοκτησία και θα μειώσει τις απαιτήσεις για κοινές επιχειρήσεις και για μεταφορά τεχνολογίας.

Οποιαδήποτε έκρηξη καλής θέλησης, ωστόσο, θα είναι σύντομη. Ο Xi και το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις θεμελιώδεις ανησυχίες των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με τις κινεζικές βιομηχανικές πολιτικές και το κρατικά καθοδηγούμενο οικονομικό μοντέλο της. Εξαιτίας αυτού, κάθε διαδικασία επίλυσης αυτών των ζητημάτων είναι βέβαιο ότι θα αποτύχει. Ακόμα και αν οι δασμοί τεθούν σε αναμονή, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν να αναδιαρθρώνουν την αμερικανο-κινεζική οικονομική σχέση μέσω επενδυτικών περιορισμών, ελέγχων των εξαγωγών και συνεχών δράσεων της επιβολής του νόμου κατά της κινεζικής βιομηχανικής κατασκοπείας και κυβερνο-κατασκοπείας. Ταυτόχρονα, δεν υπάρχουν για την Ουάσινγκτον και το Πεκίνο σοβαρές προοπτικές να επιλύσουν άλλους σημαντικούς τομείς διαμάχης, μεταξύ των οποίων η θάλασσα της Νότιας Κίνας, τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός για τους τύπους, τους κανόνες και τους θεσμούς που διέπουν τις σχέσεις στην Ασία. Τίποτα από αυτά που θα συμφωνήσουν οι Trump και Xi στην Αργεντινή δεν θα αλλάξει ουσιαστικά αυτή την πορεία.

ΠΟΙΟΣ ΕΧΑΣΕ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ;