Κάνουν οι Ταλιμπάν υποσχέσεις που δεν μπορούν να τηρήσουν; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Κάνουν οι Ταλιμπάν υποσχέσεις που δεν μπορούν να τηρήσουν;

Οι μαχητικές οργανώσεις δεν θα σταματήσουν να χρησιμοποιούν το αφγανικό έδαφος για τρομοκρατία

Οι Ταλιμπάν λάμβαναν από καιρό κεφάλαια και προστασία από την πακιστανική δομή ασφαλείας, αλλά η σχέση μεταξύ των δύο είναι γεμάτη πολυπλοκότητα. Οι Ταλιμπάν συνεργάζονται με μαχητικές ομάδες που επιδιώκουν να ανατρέψουν την κυβέρνηση στην Ισλαμαμπάντ. Στο παρελθόν, παρότρυναν αυτές τις ομάδες να επικεντρωθούν στο Αφγανιστάν και να απέχουν από μια επίθεση στο Πακιστάν, χωρίς αποτέλεσμα. Η θυγατρική της Αλ Κάιντα στη Νότια Ασία, για παράδειγμα -η Αλ Κάιντα στην Ινδική Υποήπειρο- συνεργάζεται στενά με την εξέγερση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν˙ διεξάγει επίσης τρομοκρατικές επιθέσεις σε όλο το Πακιστάν με σκοπό την αποδυνάμωση της κυβέρνησης. Άλλες ομάδες, όπως ο Πακιστανοί Ταλιμπάν και τα παρακλάδια τους, και η Lashkar-e-Jhangvi, έχουν επίσης ως στόχο την πακιστανική κυβέρνηση, αλλά έχουν επίσης μακροχρόνιους δεσμούς με τους Ταλιμπάν και συμμετέχουν στην εξέγερση στο Αφγανιστάν.

Η σύγκρουση στο Αφγανιστάν χρησίμευσε ως ανακουφιστική βαλβίδα για το Πακιστάν, παρέχοντας μια διέξοδο για αντι-κρατικές ομάδες όπως αυτές, ιδίως για εκείνες που βρίσκονται στις φυλετικές περιοχές. Οι δυνάμεις ασφαλείας του Πακιστάν έχουν κάνει εκεχειρίες με ορισμένες ομάδες, υποσχόμενες να τις αφήσουν ήσυχες στο Πακιστάν όσο εστιάζουν τις δραστηριότητές τους στο Αφγανιστάν. Εάν τελειώσει η εξέγερση των Ταλιμπάν και οι ομάδες αυτές αποκτήσουν περισσότερη ελευθερία να επιχειρούν μέσα από το Αφγανιστάν, θα επιλέξουν πιθανώς να κατευθύνουν την προσοχή τους προς το Πακιστάν.

Η Ινδία θα χάσει επίσης εάν οι Ταλιμπάν δεν τηρήσουν την δέσμευσή τους. Η μεγαλύτερη απειλή για την Ινδία είναι ότι οι Ταλιμπάν θα επιτρέψουν στις πακιστανικές μαχητικές ομάδες που παραδοσιακά βρίσκονται κοντά στο πακιστανικό κράτος, κυρίως την Lashkar-e-Taiba και την Jaish-e-Mohammed, να επιχειρούν στην επικράτειά τους. Και οι δύο αυτές ομάδες συνεργάζονται στενά με την εξέγερση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, αλλά η πρωταρχική αιτία τους είναι να αμφισβητήσουν τον έλεγχο της Ινδίας στο Κασμίρ. Οι ομάδες αντιτίθενται επίσης στην Ινδία ευρύτερα και έχουν επιτεθεί σε άλλα μέρη της χώρας. Αμφότερες οι ομάδες ευθυγραμμίζονται στενά με την πακιστανική δομή ασφαλείας, η οποία τις χρησιμοποιεί ως όπλα κατά της Ινδίας. Σε περίπτωση που οι Ταλιμπάν επιφορτιστούν με την διαχείριση των μαχητικών ομάδων στην επικράτειά τους, η Lashkar-e-Taiba και η Jaish-e-Mohammed θα προσπαθούσαν σχεδόν σίγουρα να χρησιμοποιήσουν το Αφγανιστάν ως ασφαλές καταφύγιο για να εκπαιδεύσουν και να σχεδιάσουν επιθέσεις κατά της Ινδίας και του Ινδικού Κασμίρ. Η χρήση του αφγανικού εδάφους προξενεί στο Πακιστάν εύλογη δυσπιστία. Το Πακιστάν χρησιμοποίησε το Αφγανιστάν ακριβώς με αυτόν τον τρόπο όταν οι Ταλιμπάν κυριαρχούσαν στην δεκαετία του 1990.

Δύο άλλες μαχητικές ομάδες του Πακιστάν που στοχεύουν την Ινδία, η Harakat ul-Mujahedeen και η Harakat ul-Jihad-al-Islami, βρίσκονταν επίσης κοντά στους Ταλιμπάν στην δεκαετία του 1990 και εξακολουθούν να έχουν ανθρώπους τους στην εξέγερση στο Αφγανιστάν. Οι ομάδες αυτές δεν είναι πλέον οργανωτικά συνεκτικές, αλλά οι άνθρωποι που συνδέονται με αυτές παραμένουν στο Αφγανιστάν και έχουν ενταχθεί σε ευρύτερα δίκτυα μαχητών. Με περισσότερο επιχειρησιακό χώρο στο Αφγανιστάν, αυτές οι αδύναμες ομάδες θα μπορούσαν να ανοικοδομηθούν.

Ακόμη και οι δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας έχουν να φοβηθούν από ένα αφγανικό κράτος που κυριαρχείται και πάλι από τους Ταλιμπάν. Ένα συνονθύλευμα τρομοκρατικών ομάδων με προέλευση την Κεντρική Ασία επιχειρούσε εδώ και καιρό στην εξορία στο Αφγανιστάν. Ομάδες όπως η Ένωση Ισλαμικής Τζιχάντ, το Ισλαμικό Κίνημα του Ανατολικού Τουρκμενιστάν και παρατάξεις του Ισλαμικού Κινήματος είναι αφοσιωμένες κατά κύριο λόγο στην εξέγερση στο Αφγανιστάν και στην αντίθεσή τους στο πακιστανικό κράτος, αλλά εξακολουθούν να καλλιεργούν φιλοδοξίες να χτυπήσουν τις πατρίδες τους. Πιθανόν θα επωφεληθούν από ένα καταφύγιο στο Αφγανιστάν υπό τους Ταλιμπάν, για να ανοικοδομήσουν και να αναπτύξουν τις εξωτερικές δυνατότητές τους.

Κι έτσι, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν λόγο να ανησυχούν, αυτές οι χώρες πιθανότατα αντιμετωπίζουν μια ακόμη σοβαρότερη απειλή από τις μαχητικές ομάδες που συμμάχησαν με τους Ταλιμπάν. Η υπόσχεση των Ταλιμπάν θα απαιτούσε την αστυνόμευση πάνω από δώδεκα οργανώσεων με φιλοδοξίες να χτυπήσουν τουλάχιστον πέντε άλλες χώρες. Η τήρηση μιας τέτοιας υπόσχεσης θα αποτελούσε σημαντικό έργο για οποιαδήποτε κυβέρνηση -πόσω μάλλον για μια αντάρτικη ομάδα με μακροχρόνιους δεσμούς με αυτές τις οργανώσεις.

ΜΙΑ ΚΟΥΦΙΑ ΥΠΟΣΧΕΣΗ

Οι Αφγανοί Ταλιμπάν είναι ο κεντρικός κόμβος στη Νότια και Κεντρική Ασία, γύρω από τον οποίο περιστρέφονται και άλλες μαχητικές οργανώσεις. Η εξέγερσή τους απολαμβάνει ουσιαστικό ιδεολογικό κύρος και υποστήριξη. Αλλά αυτή η προνομιούχος θέση δεν μεταφράζεται στον έλεγχο των εταίρων των Ταλιμπάν, οι οποίοι θα πρέπει να πεισθούν να παραιτηθούν από τις εξωτερικές τους φιλοδοξίες -μια απίθανη προοπτική. Και έτσι για να τηρήσουν την υπόσχεσή τους, οι Ταλιμπάν θα πρέπει να είναι πρόθυμοι είτε να γυρίσουν την πλάτη τους σε μακροχρόνιους συμμάχους τους είτε να χρησιμοποιήσουν βία για να τους συγκρατήσουν. Και τα δύο σενάρια είναι δύσκολο να τα φανταστεί κανείς.

Έχοντας υποστηρίξει την εκστρατεία των Ταλιμπάν για περισσότερα από 17 χρόνια, οι μαχητικοί εταίροι τους προσδοκούν σίγουρα να δουν κάποιο όφελος όταν η εξέγερση αναδειχθεί νικηφόρα. Το τελικό βραβείο θα ήταν ένα ασφαλές καταφύγιο σε περιοχές υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν, με την ελευθερία να ακολουθούν τις εξωτερικές ατζέντες τους. Υποσχόμενοι την αποτροπή της τρομοκρατίας που προέρχεται από το Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν κάνουν μια υπόσχεση που θα αγωνιστούν να τηρήσουν -αν σκοπεύουν καν να προσπαθήσουν.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.