Πένθος για την Συνθήκη INF | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πένθος για την Συνθήκη INF

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αποσύρονται για καλύτερα

Δείτε την κατάσταση στην Ευρώπη. Σήμερα, η μεγαλύτερη απειλή για το ΝΑΤΟ δεν είναι πλέον μια ολομέτωπη ρωσική εισβολή, αλλά ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα αρπάξει το έδαφος της Βαλτικής ή της Πολωνίας, ίσως ως μια απόπειρα να αποσπάσει την προσοχή του ολοένα πιο ανήσυχου πληθυσμού του. Ο Πούτιν μπορεί να μπει στον πειρασμό να δείξει ότι το ΝΑΤΟ είναι ένας «χάρτινος τίγρης» παίρνοντας ένα μικρό κομμάτι συμμαχικών εδαφών, προκαλώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες να διώξουν τις δυνάμεις του ενώ θα βάζει την Ευρώπη και τον κόσμο στο κλίμα μιας άλλης «παγωμένης» σύγκρουσης, όπως έκανε στην ανατολική Ουκρανία.

Οι Δυτικές πυρηνικές απειλές θα έχουν ελάχιστη σημασία για τον Πούτιν σε μια τέτοια περίπτωση. Οι Ρώσοι γνωρίζουν ότι μια σύγκρουση στην άκρη της κεντρικής Ευρώπης δεν είναι το ίδιο σαν μια σοβιετική πορεία προς τον Ρήνο ή τη Μάγχη και ότι η Ουάσιγκτον δεν θα διακινδυνεύσει ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα για μια τοπική και σχετικά μικρή συμβατική σύγκρουση.

Πράγματι, πώς θα μπορούσαν οι ηγέτες των ΗΠΑ να αρχίσουν να κάνουν μια τέτοια πυρηνική απειλή αξιόπιστη; Φανταστείτε, για την ώρα, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αναπτύσσουν πυρηνικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς στην Ευρώπη για να αποτρέψουν την Ρωσία. Πού θα τοποθετούσαν αυτά τα όπλα; Σε αντίθεση με το 1985, σήμερα το ΝΑΤΟ περιλαμβάνει την Πολωνία και όλες τις χώρες της Βαλτικής. Για να βρεθούν αμερικανικοί πύραυλοι κατευθείαν στην πορεία μιας πιθανής ρωσικής επίθεσης, θα πρέπει να εγκατασταθούν ακριβώς στα ρωσικά σύνορα. Το να τοποθετηθούν εκεί θα ήταν παράλογα προκλητικό και θα παρείχε στη Μόσχα μια βολική δικαιολογία για να στοχεύσει εκατοντάδες παρόμοια όπλα προς την πρωτεύουσα κάθε μέλους του ΝΑΤΟ, όπως έκανε στην δεκαετία του 1980.

Στην πραγματικότητα, το ΝΑΤΟ έχει την συμβατική ισχύ να εκδιώξει τελικά μια ρωσική εισβολή χωρίς πυρηνικά όπλα. Οι Ρώσοι ηγέτες το γνωρίζουν αυτό και έχουν επιδιώξει να αντισταθμίσουν την ανωτερότητα του ΝΑΤΟ, απειλώντας να προχωρήσουν στα πυρηνικά αν βρεθούν να χάνουν έναν συμβατικό πόλεμο, ακόμα κι αν είναι [εκείνοι] ο επιτιθέμενος. Αυτή είναι ακριβώς η απειλή στην οποία το ΝΑΤΟ στηρίχθηκε απρόθυμα για πάνω από 30 χρόνια. Σήμερα, το βάρος της πυρηνικής κλιμάκωσης στηρίζεται αποκλειστικά στη Μόσχα. Γιατί θα μπορούσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες οικειοθελώς να απαλλάξουν την Ρωσία από αυτό το πρόβλημα συμμετέχοντας σε έναν νέο αγώνα πυρηνικών εξοπλισμών;

ΚΑΙΡΟΣ ΘΥΕΛΛΩΔΗΣ

Ξεχάστε την Ευρώπη, ισχυρίζονται οι επικριτές: Η πραγματική απειλή βρίσκεται πιο μακριά στην ανατολή. Η Κίνα -η οποία δεν έχει υπογράψει την Συνθήκη INF- έχει αναπτύξει συστήματα μέσου βεληνεκούς στο έδαφός της και μπορεί να τα χρησιμοποιήσει σε μια μελλοντική σύγκρουση. Ελευθερωμένη από τα δεσμά της συμμόρφωσης με την Συνθήκη, η Ουάσιγκτον μπορεί τώρα να ανταποκριθεί, ενισχύοντας την περιφερειακή της παρουσία με παρόμοια συστήματα όπλων.

Εντούτοις, κάτι τέτοιο δημιουργεί αναπόφευκτα τα ίδια στρατηγικά ζητήματα όπως στην Ευρώπη. Υποθέτοντας ότι η Ιαπωνία ή η Νότια Κορέα συμφωνούν να τοποθετήσουν αμερικανικούς πυραύλους στην επικράτειά τους -μια απίθανη πρόταση- αυτό θα έκανε αμέσως την κάθε χώρα έναν θεμιτό στόχο για μια προληπτική κινεζική πυρηνική επίθεση σε περίπτωση κρίσης. Θα ενισχυόταν η αποτροπή και η στρατηγική σταθερότητα στην Ασία ως αποτέλεσμα;

Ο οπλισμός των εν λόγω πυραύλων με συμβατικές και όχι πυρηνικές κεφαλές δεν θα λύσει αυτά τα προβλήματα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν βεβαίως να αναπτύξουν βαλλιστικούς πυραύλους και πυραύλους κρουζ που μπορούν να χτυπήσουν γρήγορα και να καταστρέψουν σημαντικούς στόχους χωρίς να χρησιμοποιήσουν πυρηνική ισχύ. Στην πράξη, ωστόσο, ακόμη και αυτά τα συμβατικά συστήματα θα μπορούσαν γρήγορα να φέρουν τις Ηνωμένες Πολιτείες κοντά στο πυρηνικό γκρεμό, καθώς οι αντίπαλοι δεν μπορούν να μάθουν εκ των προτέρων εάν στοχεύονται από συμβατικά ή από πυρηνικά όπλα εάν τα συστήματα παράδοσης [δηλαδή οι πύραυλοι] μπορούν να οπλιστούν και με τα δύο. Το ίδιο ισχύει και για τις πλατφόρμες εκτόξευσης που δεν ξεχωρίζουν από τα συστήματα που είναι σχεδιασμένα για στρατηγικές επιθέσεις, όπως [π.χ.] τα υποβρύχια.

05032019-3.jpg

Δημοσιογράφοι και στρατιωτικοί ακόλουθοι εξετάζουν τα στοιχεία του συστήματος πυραύλων κρουζ SSC-8 / 9M729, το οποίο οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι παραβιάζει την συνθήκη INF, στη Μόσχα, τον Ιανουάριο του 2019. MAXIM SHEMETOV/REUTERS
----------------------------------------------------------------------

Το γνωρίζουμε αυτό από διάφορα «παρ’ολίγον» στο παρελθόν. Μόλις το 1995 -μια εποχή σχετικής συμπάθειας μεταξύ Ρωσίας-ΗΠΑ στις ευτυχέστερες ημέρες αμέσως μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου- η εκτόξευση ενός και μόνο νορβηγικού μετεωρολογικού δορυφόρου ήταν αρκετή για να δώσει ο ρωσικός στρατός στον πρόεδρο Μπόρις Γέλτσιν τους πυρηνικούς κώδικες. Ωστόσο, οι σημερινοί υποστηρικτές μιας νέας κούρσας εξοπλισμών τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία είναι πεπεισμένοι ότι εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτοξεύσουν ένα σμήνος πυραύλων σε μια μελλοντική σύγκρουση με την Ρωσία ή την Κίνα, οι ηγέτες στη Μόσχα και το Πεκίνο θα περιμένουν μέχρι την κρούση για να εκτιμήσουν τις ζημιές και ήρεμα να τελειοποιήσουν την απάντησή τους.