Η γλυκιά νίκη του Netanyahu | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η γλυκιά νίκη του Netanyahu

Τι έπεται για τον πρωθυπουργό του Ισραήλ;

Από την επιστροφή του στην εξουσία το 2009, ο Netanyahu και οι δεξιοί εταίροι του έχουν ξοδέψει σημαντική ενέργεια για την απεικόνιση των αραβικών κομμάτων -τα οποία απαιτούν πιο ισότιμη υπηκοότητα στο Ισραήλ και ένα παλαιστινιακό κράτος στην Δυτική Όχθη και την Γάζα- ως πέμπτη φάλαγγα. Αυτή η τακτική δούλεψε για να τρομάξει τα αριστερά σιωνιστικά κόμματα ώστε να μην οικοδομήσουν μια κοινή αιτία με τα αραβικά κόμματα, εμποδίζοντας τον σχηματισμό ενός συνασπισμού αριστερής τάσης. Το 2015, τα αραβικά κόμματα συνδυάστηκαν σε μια κοινή λίστα υποψηφίων και κέρδισαν 13 έδρες, καθιστάμενα το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στην απερχόμενη Κνέσετ. Ο συνασπισμός του Νετανιάχου αντέδρασε περνώντας τον Βασικό Νόμο του Έθνους-Κράτους, ο οποίος ανακηρύσσει ότι το Ισραήλ είναι η εθνική πατρίδα του εβραϊκού λαού μόνο, εκ των πραγμάτων δίνοντας στους μη-Εβραίους το καθεστώς κατώτερης τάξης.

Κατά την πρόσφατη εκστρατεία, ο Netanyahu το πήγε ακόμα πιο μακριά, αποκαλώντας τα αραβικά κόμματα ως «υποστηρικτές της τρομοκρατίας». Την ημέρα των εκλογών, το Likud έστειλε ακτιβιστές με κάμερες σε εκλογικά κέντρα στις αραβικές πόλεις και χωριά με σκοπό να εκφοβίσουν τους ψηφοφόρους, οι οποίοι ένιωσαν υπό επιτήρηση κατά την διάρκεια μιας θεωρητικά ιδιωτικής υπόθεσης. Οι ακτιβιστές καταπάτησαν τον νόμο που απαγορεύει την φωτογράφηση κατά την διάρκεια της ψηφοφορίας. Ο Gantz, ακολουθώντας το αντι-αραβικό αίσθημα και φοβούμενος να εμφανιστεί λιγότερο πατριωτικός, υποσχέθηκε να μην πραγματοποιήσει πολιτικές συζητήσεις με τα αραβικά κόμματα. Χωρισμένοι μεταξύ τους και με έλλειψη συμμάχων στην εβραϊκή πλειοψηφία, οι Άραβες ψηφοφόροι, των οποίων η προσέλευση κορυφώθηκε το 2015, έμειναν στα σπίτια τους. Στη νέα Κνέσετ, τα δύο αραβικά κόμματα θα καταλάβουν μόνο δέκα έδρες, συρρικνώνοντας το «μη δεξιό» μπλοκ. Σε σύγκριση, τα δύο υπερορθόδοξα κόμματα αύξησαν τις έδρες τους από 13 σε 16.

Έχοντας παρουσιάσει επιτυχώς τον εαυτό του ως τη μόνη δυνατή εναλλακτική λύση έναντι του Netanyahu, ο Gantz προσέλκυσε την πλειοψηφία των αριστερών ψηφοφόρων, οι οποίοι ήταν πρόθυμοι να δεχτούν τις άτολμες απόψεις του για την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, σε αντάλλαγμα για τις μικρές πιθανότητες αντικατάστασης του νυν πρωθυπουργού. Ως αποτέλεσμα, τα αριστερά κόμματα, το Εργατικό και το Meretz, συρρικνώθηκαν σε έξι και τέσσερις έδρες, αντίστοιχα. Συνολικά, η αντιπολίτευση σχεδόν δεν κατέχει αρκετές θέσεις για να φτιάξει ένα «εμπόδιο», που σημαίνει ότι ο δεξιός συνασπισμός θα εμποδιζόταν από το να αποκτήσει την πλειοψηφία των 61 εδρών που χρειάζεται για να σχηματίσει κυβέρνηση. Επιπλέον, η αποτυχία του Γκαντς να εμπλέξει τους Άραβες ψηφοφόρους και τους εκπροσώπους τους βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τον επιτυχημένο ελιγμό του Νετανιάχου να ενώσει την άκρα δεξιά, συμπεριλαμβανομένων των παλαιότερα παριών υποστηρικτών του τεθνεώτα ραβίνου Meir Kahane και της ρατσιστικής ιδεολογίας του.

ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΤΟΥ NETANYAHU

Έχοντας νικήσει τον Γκαντς, η δεξιά έχει τώρα λευκή επιταγή για να οδηγήσει την χώρα σύμφωνα με την ιδεολογία της. Πού θα την στρέψει; Πριν από τις εκλογές, ο Netanyahu έδειξε την διπλωματική του ανδρεία [4], κερδίζοντας υποστήριξη την τελευταία στιγμή από τους προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ρωσίας και της Βραζιλίας. Όπως αναμενόταν, ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump ήταν ο πιο γενναιόδωρος: Ανακοίνωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναγνωρίσουν την κυριαρχία του Ισραήλ στα Υψώματα του Γκολάν, την συριακή επικράτεια που το Ισραήλ κατέχει από το 1967. Ο Netanyahu χρησιμοποιεί αυτή την δήλωση για μια προβλεπόμενη ευλογία των ΗΠΑ εφόσον το Ισραήλ προσαρτήσει οικισμούς της Δυτικής Όχθης, ή τουλάχιστον μερικούς από αυτούς. Στο κάτω-κάτω, το Ισραήλ κατέλαβε την Δυτική Όχθη κατά τον ίδιο «αμυντικό πόλεμο» που του προσέφερε και το Γκολάν.

Ο Λευκός Οίκος δεν αρνείται την σύνδεση αυτή και έχει δεσμευτεί να δημοσιοποιήσει την «συμφωνία του αιώνα» για να τερματίσει την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση αφότου το Ισραήλ ορκίσει τη νέα κυβέρνησή του. Αλλά αν η συμφωνία του Τραμπ προσφέρει στους Παλαιστινίους οικονομική βοήθεια με αντάλλαγμα την εγκατάλειψη του αιτήματός τους για ανεξαρτησία, οι Παλαιστίνιοι πιθανώς θα το απορρίψουν. Η ισραηλινή δεξιά θα απεικονίσει την απόρριψη των Παλαιστινίων ως άρνηση συνεργασίας και θα την χρησιμοποιήσει για να δικαιολογήσει την απαίτησή της να προσαρτηθούν οι περιοχές των οικισμών. Ο Νετανιάχου απέρριψε παρόμοιες απαιτήσεις στο παρελθόν, αλλά τώρα είναι θερμός απέναντί τους για να προσελκύσει ψηφοφόρους από τους οικισμούς και την άκρα δεξιά.

Η προσάρτηση είναι μια κορυφαία υπόθεση (cause célèbre) για την άκρα δεξιά. Σε αντάλλαγμα για την προώθησή της και άλλα θέματα της δεξιάς ατζέντας, όπως η νομική μεταρρύθμιση, ο Netanyahu θα επιδιώξει την υποστήριξη των εταίρων του συνασπισμού του για την απόκτηση ασυλίας από την δίωξη, για την οποία θα χρειαστεί κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Εξακολουθεί να αναμένει τελική απόφαση σχετικά με το κατηγορητήριό του το καλοκαίρι. Ο ίδιος και η παρέα του υποστηρίζουν ότι το κοινό έχει διαβάσει και απορρίψει το σχέδιο κατηγορητηρίου με το να ψηφίσει υπέρ του. Θα προσπαθήσουν πιθανώς να περάσουν έναν νόμο ασυλίας ή ένα ψήφισμα, ή τουλάχιστον μια συμφωνία για να κρατήσουν τον Netanyahu στην εξουσία κατά την διάρκεια μιας δίκης.