Οι θρησκευτικές εντάσεις πίσω από τις επιθέσεις στην Σρι Λάνκα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι θρησκευτικές εντάσεις πίσω από τις επιθέσεις στην Σρι Λάνκα

Πώς ο σεχταρισμός μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο
Περίληψη: 

Σε συνδυασμό με την παρουσία ισλαμιστικών τρομοκρατικών ομάδων στο Πακιστάν, την άνοδο του ισλαμικού ριζοσπαστισμού στο Μπαγκλαντές και την συνεχιζόμενη αναταραχή στο κυρίως μουσουλμανικό Κασμίρ που ελέγχεται από την Ινδία, ένα αντι-ισλαμικό μέτωπο Ινδίας και Σρι Λάνκα, θα διασπούσε περαιτέρω τις κοινοτικές σχέσεις και στις δύο χώρες και θα υπέθαλπε τον ισλαμικό ριζοσπαστισμό σε όλη τη Νότια Ασία.

Ο NEIL DEVOTTA είναι καθηγητής Πολιτικής και Διεθνών Υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο Wake Forest.
Ο SUMIT GANGULY είναι διακεκριμένος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και κατέχει την έδρα Rabindranath Tagore για Ινδικές Κουλτούρες και Πολιτισμούς στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, στο Bloomington.

Η σειρά βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας σε χριστιανικές εκκλησίες και ξενοδοχεία στην πρωτεύουσα της Σρι Λάνκα, Κολόμπο, την Κυριακή του Πάσχα, απείλησε να διαλύσει τον πολύπλοκο εθνοθρησκευτικό ιστό της χώρας. Η κυβέρνηση έχει κατηγορήσει για τις επιθέσεις δύο σκοτεινές ισλαμιστικές ομάδες που ονομάζονται Jammiyathul Millathu Ibrahim και National Thawheed Jamaat (NTJ). Φαίνεται ότι η τελευταία έχει συνδέσμους με τζιχαντιστές έξω από την Σρι Λάνκα, συμπεριλαμβανομένων με το Ισλαμικό Κράτος ή ISIS. Εάν η αναφορά αυτή επιβεβαιωθεί, οι επιθέσεις είναι πιθανό να προκαλέσουν εντάσεις μεταξύ της βουδιστικής πλειοψηφίας και της μουσουλμανικής μειονότητας της χώρας και να προωθήσουν επίσης τον σεχταρισμό στην ευρύτερη περιοχή.

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΒΙΑΣ

Η Σρι Λάνκα δεν είναι ξένη προς την τρομοκρατία, αφού έζησε έναν εμφύλιο πόλεμο σχεδόν τριών δεκαετιών που έβαλε την Sinhalese πλειοψηφία εναντίον των μειονοτικών αυτονομιστικών οργανώσεων των Ταμίλ, κυρίως των Απελευθερωτικών Τίγρεων των Ταμίλ Εελάμ (Liberation Tigers of Tamil Eelam, LTTE). Κατά την διάρκεια του πολέμου, οι LTTE πραγματοποίησαν δεκάδες επιθέσεις αυτοκτονίας. Αλλά η σφαγή του περασμένου Σαββατοκύριακου ήταν πρωτοφανής. Οι βόμβες σκότωσαν πάνω από 300 άτομα και τραυμάτισαν τουλάχιστον επιπλέον 500.

25042019-1.jpg

Αστυνομικοί στην εκκλησία του Αγίου Σεβαστιανού, στη Negombo, στην Sri Lanka, την ημέρα του Καθολικού Πάσχα, το 2019. ATHIT PERAWONGMETHA / REUTERS
-------------------------------------------------------------------

Η μουσουλμανική κοινότητα της Σρι Λάνκα είναι προσδεδεμένη επί μακρόν στις επηρεασμένες από τον Ουαχαμπιτισμό αυστηρές πρακτικές που προτείνει η NTJ. Αλλά εκτός από το μπει τις ειδήσεις πέρυσι για την βεβήλωση κάποιων αγαλμάτων του Βούδα, η NTJ δεν ήταν καθόλου γνωστή στους μη Μουσουλμάνους στην Σρι Λάνκα μέχρι αυτή την εβδομάδα. Τώρα, όμως, η ομάδα κατέλαβε την κεντρική σκηνή σε ένα μακρόχρονο εθνο-θρησκευτικό δράμα. Ξεκινώντας από το 2012, εξτρεμιστικές βουδιστικές ομάδες, ενθουσιασμένες από την ήττα των LTTE στον εμφύλιο πόλεμο, άρχισαν να στοχεύουν τους Μουσουλμάνους, παρόλο που οι περισσότεροι Μουσουλμάνοι υποστήριζαν το κράτος εναντίον της απόσχισης των Ταμίλ. Σύμφωνα με προκαταρκτικές εκθέσεις, φαίνεται ότι η αντι-μουσουλμανική βία μπορεί να έχει επηρεάσει ορισμένους από τους επιτιθέμενους του τελευταίου Σαββατοκύριακου για να ενταχθούν στην NTJ. Αν είναι έτσι, αυτό δείχνει ένα δίδαγμα που δεν προκαλεί έκπληξη: Η περαιτέρω βία κατά της μουσουλμανικής κοινότητας της Σρι Λάνκα μόνο θα ριζοσπαστικοποιήσει τους άλλους.

Η Σρι Λάνκα λειτουργεί από καιρό ως μια εθνοκρατία που κυριαρχείται από τους Sinhalese Βουδιστές, οι οποίοι αποτελούν το 70% του πληθυσμού. Αυτό ήταν το κύριο κίνητρο για την αυτονομιστική εκστρατεία των Ταμίλ. Με τη μετάβαση στην στόχευση Μουσουλμάνων, οι οποίοι αποτελούν λιγότερο από το 10% του πληθυσμού, οι Βουδιστές εξτρεμιστές επιδίωξαν να ανοίξουν ένα νέο εθνοθρησκευτικό ρήγμα και στην συνέχεια να το εκμεταλλευτούν. Τα στερεότυπα των Μουσουλμάνων -για παράδειγμα, η ιδέα ότι οι έμποροι καλύπτουν τους μη μουσουλμάνους και ότι η μουσουλμανική κοινότητα είναι πιο πιστή στις κυρίως ισλαμικές χώρες, όπως το Πακιστάν και η Σαουδική Αραβία- σε συνδυασμό με τον σχετικά απομονωτικό χαρακτήρα της μουσουλμανικής κοινότητας έχουν κάνει την ισλαμοφοβία τους ακόμη πιο αποτελεσματική.

Οι Μουσουλμάνοι αντέδρασαν στις προσπάθειες για περιθωριοποίησή τους. Οι μουσουλμανικές ελίτ εργάστηκαν επιμελώς για να διασφαλίσουν ότι οι νέοι δεν θα αντιδρούν βίαια στην ανθίζουσα αντι-μουσουλμανική πολιτική προπαγάνδα, και ορισμένοι Μουσουλμάνοι διαδήλωσαν ενάντια στον ισλαμικό εξτρεμισμό μέσα στις κοινότητές τους και παρείχαν στο κράτος πληροφορίες για τους εξτρεμιστές. Οι επιθέσεις της NTJ θα θολώσουν αυτές τις προσπάθειες και θα δώσουν στους εθνικιστές Βουδιστές την τροφή για την αντι-μουσουλμανική ατζέντα τους. Τα περισσότερα από τα θύματα ήταν Sinhalese και Χριστιανοί Ταμίλ, κάτι που μπορεί να οδηγήσει στην δημιουργία ενός ευρύτερου αντι-μουσουλμανικού συνασπισμού. Αυτό θα μπορούσε να βυθίσει την χώρα στην εθνο-θρησκευτική κρίση και πάλι.

Ακόμη και αν η Σρι Λάνκα αποφύγει αυτό το τρομερό σενάριο, η χώρα βρίσκεται σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας. Πριν από μερικές εβδομάδες, οι ινδικές υπηρεσίες πληροφοριών, οι οποίες παρακολουθούν στενά τους ισλαμιστές στην περιοχή, προειδοποίησαν τους ομολόγους τους από την Σρι Λάνκα για επικείμενες επιθέσεις. Ωστόσο, η κακή σχέση μεταξύ του προέδρου της Σρι Λάνκα, Maithripala Sirisena, και του πρωθυπουργού, Ranil Wickremesinghe, (που προέρχεται εν μέρει από την αποτυχημένη προσπάθεια του Sirisena να απολύσει τον Wickremesinghe στα τέλη του περασμένου έτους) οδήγησε τον πρόεδρο να αποκλείσει τον πρωθυπουργό από τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας. Ως αποτέλεσμα, ο πρωθυπουργός και το υπουργικό συμβούλιο έμειναν χωρίς ενημέρωση για τις προειδοποιήσεις της Ινδίας. Μετά τις επιθέσεις, οι αρχικές εκκλήσεις για ενότητα και ηρεμία γρήγορα ξεπεράστηκαν από υπουργούς συμμάχους του Wickremesinghe που αμφισβήτησαν τις ενέργειες του προέδρου. Οι κατηγορίες και οι αντι-κατηγορίες για την ευθύνη σχετικά με την αξιοθρήνητη αποτυχία της κυβέρνησης να αποτρέψει τους τρομοκράτες ανταλλάσσονται συνεχώς.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ