Μια ρωσο-κινεζική συνεργασία αποτελεί απειλή για τα συμφέροντα των ΗΠΑ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Μια ρωσο-κινεζική συνεργασία αποτελεί απειλή για τα συμφέροντα των ΗΠΑ

Μπορεί η Ουάσιγκτον να ενεργήσει πριν είναι πολύ αργά;

Ο Αρόν σημειώνει ότι η Ρωσία και η Κίνα απέχουν πολύ από το να είναι ίσες στην οικονομική και στρατιωτική δύναμη. Αλλά η σύγκλιση των αυταρχικών συστημάτων των δύο χωρών μπορεί να συμβάλει στην εξουδετέρωση αυτού του εμποδίου. Ως ισχυροί άνδρες, ο Πούτιν και ο Σι δίνουν προτεραιότητα στην επιβίωσή τους στο αξίωμά τους πάνω από οτιδήποτε άλλο. Για τον Πούτιν, μια μακρινή και αβέβαιη απειλή από μια πιο ισχυρή Κίνα –στον ρωσικό έλεγχο επί της Άπω Ανατολής της, την κυριαρχία της στην Κεντρική Ασία ή τελικά στην επιρροή του Κρεμλίνου στην παγκόσμια σκηνή- είναι προτιμότερη από την άμεση και συγκεκριμένη απειλή που αντιλαμβάνεται από την Ουάσιγκτον ή την στασιμότητα της ίδιας της οικονομίας του. Η Κίνα βοηθά τον Πούτιν και στα δύο θέματα. Στην ομιλία του για την Κατάσταση του Έθνους τον Φεβρουάριο, ο Πούτιν υπογράμμισε ότι οι δεσμοί με την Κίνα θα προωθούσαν την ρωσική ασφάλεια και ευημερία, ιδίως καθώς εναρμονίζει το σχέδιό του για την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση με την τεράστια κινεζική Πρωτοβουλία Ζώνη και Οδός. Αν και η συνεργασία αυτή δεν έχει ακόμη αποφέρει πολλά, η προθυμία του Πούτιν να συντονίσει την οικονομική του ένωση με την Belt and Road υποδηλώνει ότι δεν βλέπει την σχέση του με την Κίνα ως μηδενικού αθροίσματος -μια άποψη που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την στάση του απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Πούτιν έχει γίνει πιο δεκτικός για τον ρόλο του ως του δευτερεύοντα συνεργάτη στην σχέση του με την Κίνα.

Η Κίνα, από την πλευρά της, μπορεί πολύ καλά να επιδιώξει να απαλλαγεί από την Ρωσία στην συνέχεια. Αλλά προς το παρόν η κινεζική ηγεσία εκτιμά την υποστήριξη του Πούτιν στην αντιμετώπιση της Ουάσιγκτον, στη μεταρρύθμιση της παγκόσμιας διακυβέρνησης [8], και στην αμφισβήτηση των αξιών που στηρίζουν την φιλελεύθερη τάξη. Παρόλο που η Κίνα μπορεί να είναι πιο επιφυλακτική στο να ανταγωνιστεί τις Ηνωμένες Πολιτείες από όσο είναι η Ρωσία, το Πεκίνο ωφελείται από την ικανότητα του Πούτιν να εκθέτει τις ρωγμές στις συμμαχίες της Ουάσιγκτον και να αποσπά την προσοχή των ΗΠΑ από την άνοδο της Κίνας.

Ούτε η πολιτισμική παραφωνία δημιουργεί απαραιτήτως εμπόδιο στις στενότερες σχέσεις μεταξύ δύο χωρών με αυταρχικούς ηγέτες που αποφασίζουν να απεικονίσουν τις κυβερνήσεις τους ως εταίρους για την αντιμετώπιση της Δυτικής υπονόμευσης. Εξάλλου, ο έλεγχος του Πούτιν και του Xi πάνω στα πολιτικά τους συστήματα, τους επιτρέπει να αναμορφώσουν τις στάσεις του κοινού, αν το αποφασίσουν. Ήδη, τα στοιχεία των ερευνών του Pew Research Center από το 2018 δείχνουν [9] ότι το 65% των Ρώσων έχει θετική άποψη για την Κίνα -σχεδόν το ίδιο με το ποσοστό των Ρώσων που έχουν αρνητικές απόψεις για τις Ηνωμένες Πολιτείες (66%).

ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΑΔΡΑΝΕΙΑΣ

Δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση για το ότι η Ρωσία και η Κίνα πλησιάζουν η μια την άλλη. Αυτό που είναι συζητήσιμο, ωστόσο, είναι το πόσο σημαντική είναι αυτή η εξέλιξη. Δυστυχώς, τα αδιάσειστα αποδεικτικά στοιχεία, όπως οι αλουστράριστες ματιές στις προθέσεις των ηγετικών κύκλων αυτών των καθεστώτων, που θα επέτρεπαν στους αναλυτές να εκτιμήσουν με βεβαιότητα την φύση της σχέσης, είναι δύσκολο να βρεθούν, δεδομένης της αδιαφανούς φύσης των εν λόγω καθεστώτων. Ακόμη και η κοινότητα [των μυστικών] πληροφοριών των ΗΠΑ δεν έχει συνεπή γνώση για τις προθέσεις της ηγεσίας αυτών των καθεστώτων που είναι δύσκολοι στόχοι. Η αυξανόμενη εχθρότητα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας και, όλο και περισσότερο, και της Κίνας έχει οδηγήσει τις χώρες αυτές να ενισχύσουν την αντικατασκοπεία τους, πλήττοντας τις προσπάθειες των ΗΠΑ για συλλογή [πληροφοριών] [10]. Επί του παρόντος, οι πολιτικοί των ΗΠΑ ρισκάρουν να μαλώνουν για την φύση της σχέσης Ρωσίας-Κίνας μέχρις ότου δεν θα μπορούν πλέον να αποτρέψουν τις πιο κακόβουλες επιπτώσεις της -ιδιαίτερα την πιθανότητα η Ρωσία και η Κίνα να συμφωνήσουν να υπονομεύσουν την αμερικανική και ευρωπαϊκή ασφάλεια και δημοκρατία.

Ενώ η Ουάσινγκτον υιοθετεί μια προσέγγιση του τύπου «περιμένουμε και βλέπουμε», η Μόσχα και το Πεκίνο θα μπορούσαν να συντονιστούν για να αναχαιτίσουν σημαντικά τα συμφέροντα των ΗΠΑ κατά τα επόμενα 15 έως 25 χρόνια. Οι δύο δυνάμεις ίσως να μην σφυρηλατήσουν ποτέ μια επίσημη στρατιωτική συμμαχία, αλλά θα μπορούσαν ωστόσο να συνεργαστούν με τρόπους που προκαλούν σημαντικούς πονοκεφάλους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Φανταστείτε, για παράδειγμα, ότι η Ρωσία και η Κίνα συντονίζουν το χρονοδιάγραμμα των εχθρικών ενεργειών στις περιφέρειές τους. Αν η Κίνα έκανε επιθετικές κινήσεις για να στηρίξει τις διεκδικήσεις της για κυριαρχία στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας, παράλληλα με την Ρωσία που θα έκανε περαιτέρω εισβολές στην Ουκρανία, οι δυνάμεις των ΗΠΑ θα πάλευαν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στην καθεμιά από τις κινήσεις αυτές.

Η μη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Ρωσίας και Κίνας θα μπορούσε να αποδυναμώσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και μάλιστα να απειλήσει τον τρόπο ζωής τους. Αμφότερες οι χώρες είναι πιθανό να χρησιμοποιήσουν τις ικανότητές τους στον κυβερνοχώρο και την παραπληροφόρηση, όπως το έθεσε ο διευθυντής των εθνικών υπηρεσιών πληροφοριών τον Ιανουάριο [11], για να «κλέψουν πληροφορίες, να επηρεάζουν τους πολίτες μας ή να διαταράσσουν κρίσιμες υποδομές». Η Κίνα σήμερα δεν εκδηλώνει τον ζήλο της Ρωσίας για την χρήση τέτοιων μέτρων, ιδίως εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών˙ αλλά εάν οι αμερικανο-κινεζικές σχέσεις σκοτεινιάσουν [12], το Πεκίνο θα μπορούσε να πάρει μια σελίδα από το εγχειρίδιο της Ρωσίας και να σχεδιάσει συντονισμένες, αμφισβητούμενες κυβερνοεπιθέσεις ή εκστρατείες παρεμβολών εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών.