Μια καλύτερη συμφωνία με το Ιράν είναι εφικτή

Ωστόσο, η πιο πρόσφατη πυρηνική κλιμάκωση του Ιράν ενεργοποίησε περισσότερες καμπάνες συναγερμού. Η μονάδα εμπλουτισμού στην Fordow είναι επίμαχη επειδή έχει σχεδιαστεί για να αποφεύγει την ανίχνευση και την επίθεση. Λίγες μέρες αφότου το Ιράν ανακοίνωσε ότι θα επαναλάβει τον εμπλουτισμό εκεί, ένας Ιρανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε ότι η Τεχεράνη είχε εγκαταλείψει τις δεσμεύσεις της στην JCPOA ότι θα μετατρέψει τη μονάδα σε ερευνητικό κέντρο φυσικής. Ο αξιωματούχος απειλούσε επίσης ότι το Ιράν ενδεχομένως να σταματήσει τις προσπάθειές του για μείωση των κινδύνων διάδοσης που δημιουργεί ο πυρηνικός του αντιδραστήρας βαρέος ύδατος στην Αράκ. Επιπλέον, οι πληροφορίες που δημοσίευσε ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency, IAEA) υποδηλώνουν ότι ο ρυθμός εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν -που προηγουμένως υπερέβαινε το όριο που καθορίστηκε στην JCPOA, αλλά είναι πολύ χαμηλότερος από την ικανότητα του Ιράν- έχει αυξηθεί, μειώνοντας τον εκτιμώμενο [2] χρόνο επιτυχίας από 8-12 μήνες σε 6-10 μήνες, και πάλι σύμφωνα με το Institute for Science and International Security.

Ωστόσο, οι ενέργειες του Ιράν φαίνονται σχεδιασμένες να μην παράγουν όντως ένα πυρηνικό όπλο σε αυτό το στάδιο, αλλά να προσελκύσουν την προσοχή των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης. Η Τεχεράνη επιδιώκει να ωθήσει τις πρώτες να χαλαρώσουν την εκστρατεία κυρώσεων μέγιστης πίεσης, και να προσκαλέσουν την δεύτερη να υπογραμμίσει το μήνυμα της [Τεχεράνης] στην Ουάσινγκτον. Κατά μια έννοια, αυτό ισοδυναμεί με την δημιουργία μιας κρίσης προκειμένου να αποσπαστούν παραχωρήσεις για μια απλή επιστροφή στο προηγούμενο καθεστώς (status quo ante) –ένα παίγνιο που σίγουρα θα αναγνώριζε η κυβέρνηση της Βόρειας Κορέας.

Η προσέγγιση της Τεχεράνης υποδηλώνει ότι βλέπει την JCPOA ως ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντά της και επομένως αξίζει να διατηρηθεί. Αυτό που δεν υποδηλώνει είναι ότι η Τεχεράνη είναι δεσμευμένη στην πυρηνική συγκράτηση ή διαφάνεια. Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, Ισραηλινοί αξιωματούχοι [του τομέα] πληροφοριών έχουν εκθέσει μια ιρανική «κρυψώνα» ερευνών για πυρηνικά όπλα καθώς και μια αδήλωτη εγκατάσταση στο Turquzabad, όπου το Ιράν φέρεται να αποθηκεύει πυρηνικό υλικό. Κανένας από τους δύο χώρους δεν ήταν γνωστός στην IAEA. Σε αντίθεση με τις έντονα διαλαλημένες σταδιακές παραβιάσεις των αρχικών όρων της JCPOA, το Ιράν όχι μόνο αρνήθηκε να αναγνωρίσει αυτές τις δραστηριότητες, αλλά φέρεται να προσπάθησε να τις κρύψει μόλις το Ισραήλ αποκάλυψε την ύπαρξή τους. Οι εκθέσεις παρακολούθησης του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA) [3] υποδηλώνουν ότι η συνεργασία του Ιράν με την έρευνα του οργανισμού σχετικά με το θέμα ήταν λιγότερο από ικανοποιητική.

ΔΟΚΙΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΟΡΙΑ

Τα ευρωπαϊκά μέρη της JCPOA -η ΕΕ και η λεγόμενη E3 που αποτελείται από την Γαλλία, την Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο- δεν έκαναν πολλά για να αντιδράσουν στις επανειλημμένες προκλήσεις του Ιράν εκτός από το να τις καταδικάσουν. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι κατηγορούν τις Ηνωμένες Πολιτείες πως πυροδότησαν την κρίση αποσυρόμενες από την JCPOA και εν μέρει γιατί ήλπιζαν να σώσουν την συμφωνία και φοβούνταν ότι η τιμωρία του Ιράν θα ωθήσει την χώρα να κλιμακώσει περαιτέρω. Αλλά αυτός ο υπολογισμός μπορεί να αλλάζει. Μετά την πρόσφατη πυρηνική κλιμάκωση του Ιράν, η ΕΕ προειδοποίησε ότι περαιτέρω προκλήσεις θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν τον «μηχανισμό επίλυσης διαφορών» της JCPOA -το πρώτο βήμα σε μια διαδικασία που θα μπορούσε να οδηγήσει στην επαναφορά των κυρώσεων.

Παρά τις προειδοποιήσεις αυτές, το Ιράν είναι απίθανο να αλλάξει πορεία, καθώς ο στόχος του είναι να αλλάξει η πολιτική των ΗΠΑ. Αντίθετα, είναι πιθανό να συνεχίσει να ασκεί πιέσεις στην Ουάσινγκτον με την στρατηγική της σταδιακής κλιμάκωσης, τουλάχιστον μέχρι να γίνει σαφές το εάν ο Trump θα υπηρετήσει για μια δεύτερη θητεία. Αν ο Τραμπ κερδίσει την επανεκλογή του και το Ιράν τελικά ενδώσει σε μια νέα διαπραγμάτευση με την διοίκησή του, το Ιράν μπορεί να κλιμακώσει πολύ πιο δραματικά -ενδεχομένως αποκαθιστώντας το πυρηνικό του πρόγραμμα σε προ-JCPOA επίπεδα, προκειμένου να δημιουργήσει μια αίσθηση επείγοντος και να κερδίσει μόχλευση πριν από τις συνομιλίες.

Ωστόσο, η αυξανόμενη ευρωπαϊκή ανυπομονησία με το Ιράν αποτελεί ευκαιρία για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η κυβέρνηση Trump άσκησε σημαντική οικονομική πίεση στο Ιράν: Οι προβολές του ΔΝΤ [4] δείχνουν ότι η ιρανική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 9,5% το 2019. Ωστόσο, έχει κάνει σχετικά λίγα για να δημιουργήσει διπλωματική πίεση. Αντίθετα, έχει επιδιώξει με ανυπομονησία μια σύνοδο κορυφής μεταξύ Trump και Rouhani, η οποία είναι απίθανο να υλοποιηθεί, αλλά δίνει στο Ιράν ένα καρότο για να κραδαίνει.

Στον απόηχο της πρόσφατης πυρηνικής ανακοίνωσης του Ιράν, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν ένα κοινό διπλωματικό μέτωπο με τους Ευρωπαίους εταίρους τους και να ενισχύσουν την πρόσθετη υποστήριξη από εταίρους στην Ασία και αλλού. Μαζί, θα πρέπει να προσφέρουν στο Ιράν νέες πυρηνικές και πυραυλικές συνομιλίες, αρχίζοντας όχι με σύνοδο κορυφής, αλλά με συζητήσεις μεταξύ απεσταλμένων κατώτερου επιπέδου. Θα πρέπει να προσφέρουν προσωρινό πάγωμα ορισμένων κυρώσεων εάν το Ιράν δεσμευτεί εποικοδομητικά και σταματήσει την πυρηνική κλιμάκωσή του, και να απειλήσουν να τις αυξήσουν εάν η Τεχεράνη αρνηθεί. Μια τέτοια προσέγγιση θα προσέφερε την πιο ξεκάθαρη πορεία προς τη νέα συμφωνία που επιθυμεί η διοίκηση του Trump. Θα αρχίσει επίσης να θεραπεύει το ρήγμα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους, [ρήγμα] που το Ιράν έχει εκμεταλλευτεί και που έχει αποσπάσει [την προσοχή των ΗΠΑ] από μεγαλύτερες στρατηγικές προτεραιότητες όπως η Ρωσία και η Κίνα.