Γιατί η Λατινική Αμερική ήταν έτοιμη για να εκραγεί

Για να επιτύχουν μέσα στο σημερινό κλίμα, οι ηγέτες της Λατινικής Αμερικής θα πρέπει να διαχειριστούν μια δύσκολη πράξη εξισορρόπησης, η οποία μπορεί τελικά να αποδειχθεί αδύνατη. Από τη μια πλευρά, οι εκλογικές τους βάσεις απαιτούν από αυτούς να αναλάβουν άμεση, σαρωτική δράση για την επίλυση προβλημάτων τα οποία σε πολλές περιπτώσεις κακοφορμίζουν εδώ και δεκαετίες, αν όχι αιώνες. Από την άλλη πλευρά, αυτοί οι ηγέτες έχουν άθλια ποσοστά αποδοχής (πολλοί από αυτούς, συμπεριλαμβανομένου του Piñera της Χιλής, [βρίσκονται] κάτω από το 30%), κάτι που θα καταστήσει εξαιρετικά δύσκολη την θέσπιση νομοθεσίας. Οι διαδηλώσεις αυτές περιορίζουν τους ηγέτες περαιτέρω, αυξάνοντας την πόλωση και κάνοντας την επίτευξη συναίνεσης ακόμα πιο φευγαλέα.

Στην Χιλή την περασμένη εβδομάδα, ο Piñera προσπάθησε να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα. Ζήτησε συγγνώμη σε πανεθνικό τηλεοπτικό διάγγελμα για αυτό που ο ίδιος χαρακτήρισε ως «έλλειψη οράματος» μέχρι στιγμής στην διοίκησή του και ανακοίνωσε αύξηση κατά 20% της ελάχιστης σύνταξης, υψηλότερο κατώτατο όριο μισθών, και μειώσεις στις τιμές των φαρμάκων για τους φτωχούς. Τα μέτρα αυτά σχεδιάστηκαν για να καλύψουν το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών Χιλιανών. Αλλά απλώς δεν είναι δυνατόν να μειωθεί βιώσιμα η ανισότητα αν μια οικονομία δεν αναπτύσσεται με υγιή ρυθμό. Ο Piñera και οι ομόλογοί του σε άλλα μέρη της Λατινικής Αμερικής σίγουρα το γνωρίζουν αυτό.

Εάν η Λατινική Αμερική πρόκειται να ξανακερδίσει την σχετική ευημερία των πρώτων χρόνων της χιλιετίας, είναι απαραίτητη μια φιλόδοξη μεταρρυθμιστική ατζέντα –μια ατζέντα που να υπερβαίνει τα τυποποιημένα μέτρα που είναι δημοφιλή μεταξύ των φιλικών προς τις επιχειρήσεις τύπων, όπως η φορολογική μεταρρύθμιση και οι εμπορικές συμφωνίες. Αντί να περιμένουν τις διαδηλώσεις να εξαπλωθούν, οι ηγέτες στην περιοχή θα πρέπει να προσδιορίσουν τις δύο ή τρεις πρώτες προτεραιότητες για τις χώρες τους -για παράδειγμα, ο υποσιτισμός στις χώρες του Βόρειου Τρίγωνου της Κεντρικής Αμερικής, η ασφάλεια στο Μεξικό ή την Βραζιλία, οι υποδομές στην Κολομβία, ο εκσυγχρονισμός των σχολείων παντού- και να συγκροτήσουν ευρείες συμμαχίες για την αντιμετώπισή τους. Οι χρόνιες ελλείψεις στην υγειονομική περίθαλψη, την ασφάλεια, τις υποδομές και την εκπαίδευση συγκρατούν την ανάπτυξη σε μεγάλο μέρος της περιοχής. Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και η κοινωνία των πολιτών πρέπει να συνεργαστούν. Οι άνθρωποι θα πρέπει να βάλουν στην άκρη τα κινητά τους τηλέφωνα για λίγο, και να σταματήσουν να περιμένουν από τις κυβερνήσεις τους να λύσουν όλα τα προβλήματά τους.

Μια τέτοια ευρεία και φιλόδοξη μεταρρύθμιση μπορεί να είναι κάτι πάρα πολύ για να το ζητήσει κανείς. Αλλά η περιοχή δεν μπορεί απλώς να περιμένει μια άλλη άνθιση των εμπορευμάτων ή κάποια άλλη μαγική πηγή ανάπτυξης. Η παθητικότητα θα οδηγήσει μόνο σε έναν φαύλο κύκλο επιβραδυνόμενων οικονομιών, μείωσης της πίστης στην δημοκρατία, και ανόδου των λαϊκιστών ηγετών. Τέτοιος ήταν ο κύκλος που ώθησε μεγάλο μέρος της Λατινικής Αμερικής σε κατασταλτικές στρατιωτικές δικτατορίες στην δεκαετία του 1970 και του 1980. Τα ίδια γρανάζια μπορεί να γυρίζουν προς το χάος και την διαίρεση, σπαρμένα μέσα στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και εκτός. Η Βενεζουέλα και η Κούβα ίσως να μην είναι ο κύριος λόγος για τις τρέχουσες διαδηλώσεις. Αλλά εάν η περιοχή συνεχίσει να οδεύει στην τρέχουσα πορεία της, θα είναι ευάλωτη στην επόμενη συνωμοσία, είτε από την Αβάνα, το Καράκας είτε από κάπου αλλού.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/central-america-caribbean/2019-1...