Πώς να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία

Η Μόσχα έχει υποστεί σημαντικό κόστος για την επίτευξη αυτού του στόχου. Η Δύση προχώρησε στην απομόνωση του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, το 2014 -για παράδειγμα, αναστέλλοντας το G-8 και συνεδριάζοντας χωρίς την Ρωσία, ως G-7. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλαν επίσης σειρά από κυρώσεις στις βίζες και στην οικονομία κατά της Μόσχας και κατά μεμονωμένων Ρώσων αξιωματούχων και επιχειρηματιών. Αυτές οι κυρώσεις έχουν κοστίσει στην ρωσική οικονομία περίπου μια εκατοστιαία μονάδα του ετήσιου ΑΕΠ, ένα όχι ασήμαντο ποσοστό για μια οικονομία που έχει αναπτυχθεί με ρυθμό περίπου 1,5% ετησίως τα τελευταία χρόνια. Μέχρι σήμερα, το Κρεμλίνο φαίνεται να πιστεύει ότι τα οφέλη της διατήρησης της σύγκρουσης στη Donbas εξακολουθούν να υπερβαίνουν το κόστος. Η μεταβολή της ανάλυσης κόστους-οφέλους της Ρωσίας είναι το κλειδί για την αλλαγή της συμπεριφοράς της -και οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη έχουν την δυνατότητα να το κάνουν.

Η Ουάσινγκτον δεν θα πρέπει να προσπαθήσει να εκτοπίσει τις διπλωματικές προσπάθειες του Βερολίνου και του Παρισιού, οι οποίες διατήρησαν μια κοινή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για στήριξη της Ουκρανίας και επιβολή κυρώσεων στην Ρωσία. Ωστόσο, θα πρέπει να συνεργαστεί με τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για να ασκήσει πιέσεις στη Μόσχα: Για παράδειγμα, εάν η Ρωσία συνεχίσει να αντιστέκεται σε μια αμοιβαία αποδεκτή διευθέτηση, οι Δυτικές χώρες μπορούν να επεκτείνουν τις κυρώσεις στις βίζες προκειμένου να συμπεριλάβουν τους συζύγους και άλλα μέλη της οικογένειας εκείνων που βρίσκονται στον τρέχοντα κατάλογο. Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη μπορούν να επιβάλουν αυστηρότερες κυρώσεις στην ρωσική βιομηχανία και να αποθαρρύνουν την κατοχή ρωσικού κρατικού χρέους. Τέλος, οι Ηνωμένες Πολιτείες και ορισμένα μέλη του ΝΑΤΟ μπορούν να σχεδιάσουν να ενισχύσουν την στρατιωτική τους βοήθεια στην Ουκρανία σε περίπτωση αποτυχίας της ειρήνης. Η Ρωσία θα πρέπει να γνωρίζει ότι θα πληρώσει βαρύ τίμημα εάν συνεχίσει να αντιστέκεται σε μια διευθέτηση στη Donbas.

ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ

Έχοντας θέσει αυτή την βάση, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να προτείνουν μια πορεία προς την ειρήνη που να διατηρεί τα βασικά χαρακτηριστικά της συμφωνίας Μινσκ ΙΙ του 2015. Αλλά η νέα πρόταση πρέπει να προχωρήσει περισσότερο, εισάγοντας μια εξουσιοδοτημένη από τον ΟΗΕ ειρηνευτική δύναμη, και προσωρινή διεθνή διοίκηση για να διαχειριστεί τη μετάβαση της Ντόνμπας πάλι υπό πλήρη ουκρανική κυριαρχία. Οι κυανόκρανοι και η προσωρινή διοίκηση θα παρείχαν πολιτική κάλυψη για την απόσυρση της Ρωσίας, ενώ η διεθνής παρουσία, τόσο στρατιωτική όσο και πολιτική, θα αποκαθιστούσε την εμπιστοσύνη του τοπικού πληθυσμού.

Σύμφωνα με τη Μινσκ ΙΙ, το πρώτο βήμα θα ήταν μια παρατεταμένη κατάπαυση του πυρός, συνοδευόμενη από την επαληθευμένη απόσυρση βαρέων όπλων από την γραμμή επαφής. (Τη απουσία σταθερής κατάπαυσης του πυρός, τα υπόλοιπα στοιχεία της πρωτοβουλίας θα είναι αδύνατα). Μετά από αυτό, οι ρωσικές δυνάμεις και εκείνες των πληρεξουσίων των Ρώσων θα αποχωρήσουν από τη Ντόνμπας ενώ μια ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ θα αναπτυχθεί στην περιοχή σταδιακά, αναλαμβάνοντας τελικά τον έλεγχο στα ουκρανο-ρωσικά σύνορα.

Η ειρηνευτική δύναμη, της οποίας τα στρατεύματα δεν θα αντληθούν από τα μέλη του ΝΑΤΟ ή την Ρωσία, θα προγραμματίσουν να παραμείνουν για 12 έως 24 μήνες, αν και θα μπορούσαν να αποσυρθούν νωρίτερα, εάν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Σε εκείνο το σημείο, η Ουκρανία θα αναλάμβανε πλήρη κυριαρχία επί της Ντόνμπας. Μια προσωρινή αστυνομική δύναμη, η οποία θα περιλαμβάνει την ουκρανική εθνική αστυνομία, την τοπική αστυνομία της Ντόνμπας και στοιχεία της διεθνούς αστυνομίας, θα μπορούσε να βοηθήσει τις ειρηνευτικές δυνάμεις

Ξεκινώντας ταυτόχρονα με την ειρηνευτική επιχείρηση, η προσωρινή διεθνής διοίκηση -ίσως οργανωμένη και στελεχωμένη από τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη- θα αποκαταστήσει την βασική διακυβέρνηση και θα διαχειριστεί τη μετάβαση πίσω στην ουκρανική κυριαρχία. Η προσωρινή διοίκηση θα επιβλέπει τις απελευθερώσεις και τις ανταλλαγές κρατουμένων και θα οργανώσει τοπικές εκλογές. Για να ολοκληρωθεί η μετάβαση, το νομοθετικό σώμα στο Κίεβο θα πρέπει να μεταβιβάσει κάποιες εξουσίες στις τοπικές κυβερνήσεις σε όλες τις περιοχές και να αποδώσει ειδικό καθεστώς στα δύο oblasts της Donbas, Ντόνετσκ και Λουάνσκ. Οι πολιτικές σε εθνικό επίπεδο –εξωτερική, αμυντική, μακροοικονομική και δημοσιονομική πολιτική, μεταξύ άλλων - θα παραμείνουν στην ευθύνη του Κιέβου.

Η Ντόνμπας θα χρειαστεί οικονομική βοήθεια για να ανακάμψει από τον πόλεμο. Για τον σκοπό αυτό, το αμερικανικό σχέδιο θα περιλαμβάνει ένα ταμείο, υπό την αιγίδα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με συνεισφορές και από την Παγκόσμια Τράπεζα, τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες, όπως ο Καναδάς, για να βοηθήσει στην αποκατάσταση και ανοικοδόμηση της Ντόνμπας.

Ακόμη και αν στην Ουκρανία μπορέσει να δοθεί η υπόσχεση μιας πλήρους πολιτικής και οικονομικής ανάκαμψης στη Ντόνμπας, οι ηγέτες της σίγουρα θα εξακολουθήσουν να αναζητούν μια πιο μακροχρόνια εγγύηση για την ασφάλεια της χώρας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ουκρανία, η Ρωσία, η Γερμανία, η Γαλλία και ίσως και άλλοι θα πρέπει να ανοίξουν κοινό διπλωματικό διάλογο σχετικά με τα ευρωπαϊκά ζητήματα ασφαλείας καθώς ξεδιπλώνεται η ειρηνευτική διαδικασία. Οι συζητήσεις αυτές θα εξετάσουν το ζήτημα της σχέσης της Ουκρανίας με -και ενδεχόμενης μελλοντικής ένταξης εις- το ΝΑΤΟ, ξεκινώντας από μια θέση «όχι τώρα, αλλά όχι ποτέ». Ένα τέτοιο σημείο εκκίνησης αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει συναίνεση στο ΝΑΤΟ για το αν η Ουκρανία πρέπει να ενταχθεί στην συμμαχία, αλλά αφήνει ανοιχτή την δυνατότητα. Σε έναν τέτοιο διάλογο, η Ρωσία θα μπορούσε να διατυπώσει τις ανησυχίες της για την ασφάλεια, ακόμη και αν αναγκάζεται να αναγνωρίσει κι εκείνες της Ουκρανίας.