Οι ολιγάρχες που έχασαν την Ουκρανία και κέρδισαν την Ουάσινγκτον | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι ολιγάρχες που έχασαν την Ουκρανία και κέρδισαν την Ουάσινγκτον

Πώς οι υποστηριζόμενοι από το Κρεμλίνο αυταρχικοί επιδιώκουν να επωφεληθούν από την προεδρία του Τραμπ

Μια έρευνα του Κογκρέσου για μομφή [κατά του προέδρου] επιδιώκει να προσδιορίσει εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εκβίασε έναν ξένο ηγέτη, στερώντας του μια πολυπόθητη συνάντηση στον Λευκό Οίκο και στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ, προκειμένου να δημοσιοποιήσει μια ρωσικής εμπνεύσεως θεωρία συνωμοσίας και να κηλιδώσει τον κύριο αντίπαλό του στις εκλογές του 2020. Η σοβαρότερη συνταγματική κρίση των Ηνωμένων Πολιτειών μετά το Watergate δεν αφορά μόνο στην προστασία της ακεραιότητας των δημοκρατικών θεσμών των ΗΠΑ από την κατάχρηση εξουσίας του προέδρου. Πρόκειται για ένα επεισόδιο σε έναν ευρύτερο γεωπολιτικό αγώνα μεταξύ των υπερασπιστών της δημοκρατίας και των δυνάμεων του ολιγαρχικού αυταρχισμού, από τη Μαϊντάν του Κιέβου έως τη Mong Kok του Χονγκ Κονγκ. Σε αυτή την ευρύτερη παγκόσμια σύγκρουση, ο Trump και οι άνθρωποί του έχουν σταθερά ευθυγραμμιστεί με τις δυνάμεις του ολιγαρχικού αυταρχισμού -στην Ρωσία, την Τουρκία, την Ουγγαρία και άλλες χώρες. Πουθενά δεν είναι αυτό σαφέστερο από όσο στην Ουκρανία.

01122019-1.jpg

Μια προεκλογική αφίσα με τους Πέτρο Ποροσένκο και Βλαντιμίρ Πούτιν στο Κίεβο, τον Απρίλιο του 2019. Valentyn Ogirenko / Reuters
------------------------------------------------------------

Το ότι η Ουκρανία βρίσκεται στο επίκεντρο της αμερικανικής έρευνας για μομφή δεν είναι σύμπτωση. Η χώρα είναι το «ground zero» για τη μάχη μεταξύ του δημοκρατικού κράτους δικαίου και της αυταρχικής ολιγαρχίας. Στα μισά του γύρου του κόσμου από τις αίθουσες εξουσίας της Ουάσινγκτον, η Ουκρανία βρίσκεται πάνω σε ένα πολιτισμικό και γεωπολιτικό ρήγμα. Στα δυτικά της Ουκρανίας βρίσκονται οι φιλελεύθερες δημοκρατίες της Ευρώπης, που διέπονται από το κράτος δικαίου και τις δημοκρατικές αρχές. Στα ανατολικά της είναι η Ρωσία και οι χώρες-πελάτες της στην Ευρασία, εκ των οποίων σχεδόν όλες είναι διεφθαρμένες ολιγαρχίες.

Ο ανταγωνισμός μεταξύ αυτών των δύο συστημάτων διακυβέρνησης έχει εκραγεί δύο φορές σε βίαιες συγκρούσεις. Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Γεωργίας το 2008 και η εισβολή της στην Ουκρανία το 2014 ήταν αμφότερες προσπάθειες για την προστασία της σφαίρας των ολιγαρχικών συμφερόντων του Κρεμλίνου από τους δημοκρατικούς μεταρρυθμιστές που είχαν έρθει στην εξουσία μέσω επαναστατικών κοινωνικών κινημάτων. Αυτό το ίδιο κίνητρο υποκρύπτει τον συγκαλυμμένο πόλεμο επιρροής της Ρωσίας σε άλλα μέρη του κόσμου, από τη Μολδαβία έως το Μαυροβούνιο και από την Συρία μέχρι την Βενεζουέλα. Σε αυτόν τον πόλεμο κατά των δημοκρατικών κινημάτων και των δημοκρατικών αρχών, το μεγαλύτερο βραβείο της Ρωσίας και ο κύριος αντίπαλος ήταν πάντα οι Ηνωμένες Πολιτείες. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, η Ρωσία ανέκαθεν είχε να αντιμετωπίσει μια διακομματική αποφασιστικότητα να αντισταθμιστούν οι προσπάθειές της να υπονομεύσει τα δημοκρατικά θεσμικά όργανα των ΗΠΑ.

Η ΣΦΑΙΡΑ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΤΩΝ ΟΛΙΓΑΡΧΩΝ

Μια έκτακτη πολιτική εξέλιξη οδήγησε τις ρωσικές ειδικές δυνάμεις (Spetsnaz) και την στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών (GRU) να καταλάβουν κρυφίως την χερσόνησο της Κριμαίας τον Μάρτιο του 2014. Έναν μήνα νωρίτερα, τον Φεβρουάριο, πολίτες της Ουκρανίας εξεγέρθηκαν εναντίον του προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ενός βαθιά διασυρθέντα κλεπτοκράτη που είχε διαπράξει τόσο θρασείες πράξεις διαφθοράς -όπως η εγκατάσταση ζωολογικού κήπου στρουθοκαμήλων στην επίσημη κατοικία του- που ούτε καν οι ολιγάρχες φίλοι του μπορούσαν να τον υπερασπιστούν πια. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήρθε όταν οι δυνάμεις ασφαλείας του Γιανουκόβιτς πυροβόλησαν και σκότωσαν περισσότερους από εκατό διαδηλωτές υπέρ της δημοκρατίας στο Κίεβο στη Maidan Nezalezhnosti ή αλλιώς πλατεία Ανεξαρτησίας, στα μέσα Φεβρουαρίου 2014. Με αίμα στα χέρια του, ο Γιανουκόβιτς έφυγε νύχτα από το Κίεβο και έφτασε στην Ρωσία αρκετές ημέρες αργότερα.

Η απόφαση του Γιανουκόβιτς να δραπετεύσει από την Ουκρανία εξόργισε τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, όχι επειδή ο Πούτιν είχε κάποια ιδιαίτερη αγάπη προς τον Γιανουκόβιτς -στην πραγματικότητα τον κοίταζε αφ’ υψηλού ως μικροκακοποιό περιορισμένης διανοίας- αλλά μάλλον επειδή η παραίτηση του Γιανουκόβιτς από την εξουσία έθεσε σε κίνδυνο το ολιγαρχικό σύστημα επιρροής μέσω του οποίου το Κρεμλίνο ήλεγχε την Ουκρανία. Σε αυτό το σύστημα υποτελών, οι ολιγάρχες είχαν την δυνατότητα να πλουτίζουν δημοσία δαπάνη εφ' όσον παρέμεναν πιστοί στο Κρεμλίνο. Η υπόσχεση των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων και λογοδοσίας της επανάστασης του Μαϊντάν απείλησε να εξαλείψει αυτό το ολιγαρχικό σύστημα δεσμών προστάτη-πελάτη και έτσι έθεσε έναν πραγματικό κίνδυνο για την επιρροή της Μόσχας στην Ουκρανία.

Οι «μικροί πράσινοι άνδρες» που παρέταξε ο Πούτιν στην ανατολική Ουκρανία ήταν μέρος μιας συντονισμένης ρωσικής στρατιωτικής αντίδρασης στην δημοκρατική επανάσταση της Ουκρανίας. Πιο βαθιά μέσα στην Ουκρανία, οι ίδιοι διεφθαρμένοι ολιγάρχες και αξιωματούχοι που είχαν ιδιοποιηθεί δημόσιους πόρους στο πλαίσιο του καθεστώτος Γιανουκόβιτς στελέχωσαν ένα δεύτερο, [αυτή την φορά] πολιτικό, μέτωπο. Η οργάνωση που συνένωσε αυτά τα διεφθαρμένα συμφέροντα ήταν ο φιλορωσικός πολιτικός μηχανισμός γνωστός ως Κόμμα των Περιφερειών, το οποίο ο πολιτικός επιστήμονας Taras Kuzio [1] περιγράφει εύστοχα ως κόμμα των «παρεοκρατικών ολιγαρχών» (“crony oligarchs”).

Κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του για την προεδρία την άνοιξη του 2014, ο Πέτρο Ποροσένκο δεσμεύτηκε να τιμήσει τις θυσίες της «Ουράνιων Εκατό» (όπως ήταν γνωστοί οι μάρτυρες της Μαϊντάν), επιφέροντας μια «απο-ολιγαρχοποίηση» [2] της Ουκρανίας και παίρνοντας τον έλεγχο αυτών των εδραιωμένων συμφερόντων. Ο Ποροσένκο ήταν ο ίδιος ολιγάρχης και ιδρυτικό μέλος του Κόμματος των Περιφερειών, αλλά η διεθνής κοινότητα του έδωσε το πλεονέκτημα της αμφιβολίας. Οι μήνες της προεδρίας του Ποροσένκο πέρασαν και η υποσχόμενη απο-ολιγαρχοποίηση δεν έγινε ποτέ. Πράγματι, σχεδόν κανείς από το προηγούμενο καθεστώς δεν λογοδότησε. Ο γενικός εισαγγελέας του Ποροσένκο, Viktor Shokin, όχι μόνο απέτυχε να διερευνήσει σωστά περιπτώσεις υψηλού προφίλ διαφθοράς, αλλά προσωπικά εμπλέκεται σε έναν μακρόχρονο εκβιασμό μεσω δύο υφισταμένων του που έγιναν γνωστοί σε ολόκληρη την Ουκρανία ως «αδαμάντινοι εισαγγελείς» [3], επειδή βρέθηκαν στα σπίτια τους σωροί διαμαντιών. Οι εκβιασμοί από διεφθαρμένους εισαγγελείς ήταν ρουτίνα υπό τον Γιανουκόβιτς. Η επανάληψή τους υπό την διοίκηση του Ποροσένκο ανησύχησε πολλούς διεθνείς υποστηρικτές της Ουκρανίας.

Ως αποτέλεσμα αυτής της οπισθοδρόμησης, η διεθνής κοινότητα επέμεινε να πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια αναφοράς πριν από την καταβολή της βοήθειας στην Ουκρανία. Οι απαιτήσεις περιλάμβαναν την απομάκρυνση του Shokin, την διεξοδική μεταρρύθμιση του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα και την ίδρυση ειδικών φορέων κατά της διαφθοράς, ελεύθερων από πολιτικές επιρροές. Κάτω από συντονισμένη πίεση από τους σημαντικότερους δωρητές της Ουκρανίας -Ηνωμένες Πολιτείες, Ευρωπαϊκή Ένωση και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο- η Ουκρανία ίδρυσε ανεξάρτητα εθνικά όργανα για την πρόληψη και την εξάλειψη της διαφθοράς. Εξουσιοδότησε επίσης έναν ειδικό εισαγγελέα κατά της διαφθοράς και ίδρυσε ειδικά δικαστήρια για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Συλλογικά, οι μεταρρυθμίσεις ήταν ενέργειες που δυνητικά θα άλλαζαν το παιχνίδι. Ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο, αποτελούσαν άμεση απειλή για τους διεφθαρμένους ολιγάρχες της Ουκρανίας και τους αξιωματούχους που επέτρεψαν και επωφελήθηκαν από την διαφθορά τους.

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΜΠ

Καθώς οι φιλοδημοκρατικοί μεταρρυθμιστές αγωνίζονταν για να υπερασπιστούν την χώρα τους ενάντια στην ρωσική επιθετικότητα και ταυτόχρονα εργάζονταν για τη μεταρρύθμιση του ουκρανικού ολιγαρχικού συστήματος ιδιοτέλειας, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο Ντόναλντ Τραμπ διεξήγαγε μια εξαιρετικά ανορθόδοξη πολιτική εκστρατεία. Σε έντονη αντίθεση με άλλους βασικούς ρεπουμπλικανούς υποψηφίους, ο Τραμπ εξέφρασε μια πολύ θετική άποψη για τον πρόεδρο Πούτιν και επανειλημμένα αγνόησε ανησυχίες σχετικά με τον κλεπτοκρατικό και αυταρχικό χαρακτήρα του καθεστώτος Πούτιν. Ο Τραμπ επίσης εξέπληξε τους Ρεπουμπλικάνους του κατεστημένου ακριβώς πριν από την Εθνική Συνέλευση των Ρεπουμπλικανών τον Ιούλιο του 2016, με το να δώσει οδηγία στους ανθρώπους του να αφαιρέσουν την υποστήριξη για στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία από την επίσημη πλατφόρμα του GOP (Grand Old Party, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα) [4].

Τον Μάρτιο του 2016, ο Trump είχε πάρει άλλη μια ασυνήθιστη απόφαση, προσλαμβάνοντας τον Paul Manafort ως διευθυντή της εκστρατείας του. Πολλοί κατεστημένοι Ρεπουμπλικανοί έβλεπαν τον Μάναφορτ ως ότι έχει περάσει στην «σκοτεινή πλευρά» δουλεύοντας για διεφθαρμένους αυταρχικούς όπως ο Γιανουκόβιτς, ο Μομπούτο Σέσε Σέκο του Ζαΐρ και ο πρόεδρος της Φιλιππίνων, Φέρνινταντ Μάρκος. Αν και ο Trump είχε πολλές δικές του διασυνδέσεις στην Ρωσία, ο Manafort έφερε νέους δεσμούς με το Κρεμλίνο που περνούσαν από τον πολιτικό μηχανισμό του Κόμματος των Περιφερειών.

Οι σχέσεις του Manafort περιελάμβαναν ολιγάρχες όπως ο Όλεγκ Ντερίπασκα, στον οποίο το υπουργείο Οικονομικών [5] αργότερα επέβαλε κυρώσεις για το γεγονός ότι «εκπροσωπούσε την ρωσική κυβέρνηση σε άλλες χώρες»˙ ο Dmytro Firtash, τον οποίο ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Roger Wicker περιέγραψε [6] ως «άμεσο παράγοντα του Κρεμλίνου»˙ ο Rinat Akhmetov, ο πλουσιότερος ολιγάρχης της Ουκρανίας και ένας κορυφαίος βιομήχανος στη Donbas˙ και ο Serhiy Lyovochkin, ένας άλλος ολιγάρχης της Ντόνμπας ο οποίος είχε διατελέσει επικεφαλής της Προεδρικής Διοίκησης του Γιανουκόβιτς και αργότερα ηγέτης του επαναλανσαρισμένου Κόμματος των Περιφερειών, γνωστού ως Αντιπολιτευτικό Μπλοκ. Αυτές δεν ήταν απλώς περιστασιακές γνωριμίες: Ο Manafort φέρεται να χρωστά [8] στον Deripaska 10 εκατομμύρια δολάρια, είχε δουλέψει [8] με τον Firtash για την πιθανή ανακατασκευή του Drake Hotel στο Μανχάταν, και παρέμεινε σε στενή επαφή με τον Akhmetov και τον Lyovochkin. Ο ειδικός σύμβουλος Robert Mueller βρήκε, για παράδειγμα, ότι ο Manafort είχε αναθέσει στον επιχειρηματικό του εταίρο Konstantin Kilimnik –για τον οποίο το FBI υποστηρίζει ότι είχε «δεσμούς με τις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών» [9]- να περάσει στοιχεία προεκλογικών δημοσκοπήσεων [10] σε αμφότερους τους Akhmetov και Lyovochkin το 2016 για λόγους που παραμένουν ανεξήγητοι μέχρι σήμερα.

Στα μέσα Αυγούστου του 2016, ο Manafort ξαφνικά αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την εκστρατεία του Τραμπ, αφού αποκαλύφθηκε ότι είχε λάβει μυστικές πληρωμές ύψους 12,7 εκατομμυρίων δολαρίων από το Κόμμα των Περιφερειών. Ωστόσο, οι δεσμοί μεταξύ του δικτύου των ολιγαρχών του Κόμματος των Περιφερειών στην Ουκρανία και της εκστρατείας του Τραμπ επέμειναν και μετά την αναχώρηση του Manafort. Πολλοί από αυτούς τους ολιγάρχες μπορεί να είδαν μια νίκη του Τραμπ το 2016 ως έναν τρόπο να βγάλουν την επιβολή του νόμου των ΗΠΑ από τον σβέρκο τους και ενδεχομένως να επιστρέψουν στην εξουσία στην Ουκρανία. Ο Lyovochkin και ο σύντροφός του στο Κόμμα των Περιφερειών Serhiy Kivalov, εντοπίστηκαν [11] να γλεντούν στην ορκωμοσία του Trump. Τα όνειρά τους για να επανακάμψουν φαίνονταν εφικτά.

ΟΙ ΟΥΚΡΑΝΟΙ ΤΟΠΟΤΗΡΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΡΑΜΠ

Κατά την διάρκεια της έρευνας του Mueller, η διοίκηση του Trump αγωνίστηκε να αποφύγει κατηγορίες για συμπαιγνία με την Ρωσία, και ο ουκρανικός υπόκοσμος των φιλορώσων ολιγαρχών και των διεφθαρμένων αξιωματούχων προσπάθησε να απαξιώσει την βασική υπόθεση της έρευνας: Ότι η Ρωσία είχε παρέμβει στις εκλογές του 2016 για να βοηθήσει τον Trump. Μόλις λίγες εβδομάδες μετά τον εορτασμό της ορκωμοσίας του Trump στην Ουάσινγκτον, ο Lyovochkin έγραψε ένα άρθρο γνώμης στο περιοδικό US News & World Report με τίτλο «Η Ουκρανία μπορεί να νικήσει στην εποχή του Τραμπ» [12], όπου έδωσε μια αισιόδοξη νότα για την προεδρία του Trump και διατύπωσε μια θεωρία συνωμοσίας, ότι δεν ήταν οι Ρώσοι αλλά μάλλον οι Ουκρανοί που παρενέβησαν στις εκλογές του 2016 και το είχαν πράξει εξ ονόματος της πρώην υπουργού Εξωτερικών, Χίλαρι Κλίντον. Αυτό το αφήγημα, που διατυπώθηκε για πρώτη φορά από το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας [13], επεδίωξε να διαστρεβλώσει τις λεπτομερείς ενδείξεις [14] της ρωσικής παρέμβασης για την στήριξη της εκστρατείας του Trump, αντίθετα υποστηρίζοντας ότι οι Ουκρανοί αντι-Τραμπικοί είχαν εργαστεί στα παρασκήνια για να στιγματίσουν τον Manafort και ως εκ τούτου να γείρουν τις εκλογές υπέρ της Κλίντον.

Τους μήνες που ακολούθησαν, το υπέρ του Κρεμλίνου δίκτυο στην Ουκρανία άρχισε να σχεδιάζει μια καμπάνια παραπληροφόρησης εναντίον ενός από τους ισχυρότερους υποστηρικτές της κυριαρχίας της Ουκρανίας και ένθερμο υπέρμαχο του αγώνα κατά της διαφθοράς και της ρωσικής επιθετικότητας: Του πρώην αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν (για τον οποίο ο συγγραφέας [ατού του άρθρου] υπήρξε σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής το 2014-15). Ένας πρώην στρατιωτικός εισαγγελέας της Ουκρανίας ονόματι Konstantin Kulyk συνέταξε έναν φάκελο με ψευδείς ισχυρισμούς εναντίον του Μπάιντεν, υποστηρίζοντας ότι ο Μπάιντεν είχε συνηγορήσει με ακατάλληλο τρόπο στην απομάκρυνση του Viktor Shokin από την θέση του γενικού εισαγγελέα. Στην πραγματικότητα, ο Μπάιντεν το είχε πράξει ως μέρος μιας συντονισμένης πολιτικής των ΗΠΑ που ευθυγραμμιζόταν με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Ο Kulyk είχε ίδια συμφέροντα στο θέμα αυτό. Είχε φύγει από το διαβοήτως διεφθαρμένο Γραφείο του Χάρκοβο για την Καταπολέμηση του Οργανωμένου Εγκλήματος, όπου αστυνομικοί και εγκληματίες σε μεγάλο βαθμό ήταν δύσκολο να διακριθούν μεταξύ τους, και διορίστηκε ως στρατιωτικός εισαγγελέας [15] κατά κάποιο ποσοστό χάρη στον Viktor Shokin. Τον Ιούνιο του 2016, ο Kulyk κατηγορήθηκε [16] για παράνομο πλουτισμό σε κάτι που ήταν τότε ένα μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς. Φέρεται να συναντήθηκε [17] με τον δικηγόρο του Trump, Rudy Giuliani στο Παρίσι, και τον γέμισε με παραπληροφόρηση για να προωθήσει την θεωρία της συνωμοσίας ότι ο Shokin είχε απολυθεί αδόκιμα λόγω της προτροπής του Μπάιντεν.

Την ίδια εποχή, ο Giuliani σχημάτισε μια επιχειρηματική σχέση [18] με τον Gennady Kernes, τον δήμαρχο του Χάρκοβο. Σύμφωνα με τον Mark Galeotti, έναν ειδικό στο ρωσικό οργανωμένο έγκλημα, ο Kernes είχε «πρόσφατους συμμοριτικούς δεσμούς [19]» και μέχρι το 2014 ήταν «πρωτοπαλίκαρο» του καθεστώτος του Γιανουκόβιτς. Παρά αυτές τις αμφίβολες επαφές, η ιδιωτική εταιρεία Giuliani, Giuliani Security & Safety, υπέγραψε συμβόλαιο με την πόλη του Χάρκοβο και ο Τζουλιάνι μέχρι που πήγε στο Χάρκοβο με ιδιωτικό αεροσκάφος για να ολοκληρώσει την συμφωνία [20] με τον Kernes το 2017. Ένας φιλορώσος ολιγάρχης ονόματι Pavel Fuchs φέρεται [21] να μεσολάβησε για την σύμβαση μεταξύ Giuliani και Kernes. Ως κατασκευαστής ακινήτων στην Ρωσία, ο Fuchs είχε εμπλακεί με το έργο Trump Tower στη Μόσχα πριν από τις εκλογές του 2016˙ το 2017, προσέλαβε τον Giuliani για να εργαστεί για την πόλη του Χάρκοβο. Σε μια επακόλουθη συνέντευξη [22], ο Fuchs υποστήριξε ότι θεωρούσε τον Giuliani ως «λομπίστα για το Χάρκοβο».

Κατά την διάρκεια των εμφανίσεών του στο Fox News, ο Giuliani επανέλαβε σχεδόν κατά λέξη [23] τα συνωμοσιολογικά σημεία συζήτησης ενός άλλου πρώην μέλους του Κόμματος των Περιφερειών και γεννημένου στο Χάρκοβο, του Andriy Derkach, που απεικόνιζαν το μονοπάτι με το οποίο η φιλο-ρωσική παραπληροφόρηση ταξίδεψε στα αμερικανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ο ατιμασμένος πρώην πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Mykola Azarov, πρώην επικεφαλής του Κόμματος των Περιφερειών που είχε καταφύγει στην Ρωσία μαζί με τον Γιανουκόβιτς, επίσης έριξε το βάρος του [24] για να υποστηρίξει τους ισχυρισμούς εναντίον του Μπάιντεν που προώθησαν οι Giuliani και Trump.

Αλλά ίσως καμιά προσωπικότητα του Κόμματος των Περιφερειών δεν έχει μεγαλύτερο μερίδιο στην τύχη του Trump από τον Dmytro Firtash. Σύμφωνα με ένα ερευνητικό ρεπορτάζ του Reuters το 2014 [25], η πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων περιουσία του Firtash «χτίστηκε με αξιοσημείωτες ευνοϊκές συμφωνίες που μεσολαβήθηκαν από συνεργάτες του Ρώσου ηγέτη, Βλαντιμίρ Πούτιν». Ωστόσο, το 2013, ο Firtash κατηγορήθηκε [26] στην Βόρεια Περιφέρεια του Ιλινόις με κατηγορίες για δωροδοκία. Αυτή την στιγμή βρίσκεται στην Βιέννη και πρόκειται να εκδοθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο πλαίσιο μιας έσχατης προσπάθειας για την αποφυγή της έκδοσης, ο Firtash ζήτησε από τον Shokin, τον διεφθαρμένο πρώην γενικό εισαγγελέα, να καταθέσει μια ένορκη δήλωση [27] υποστηρίζοντας ότι ο Firtash, όπως και ο Shokin, είχαν ξεχωριστεί αδίκως από την διοίκηση Obama-Biden. Ο Firtash διατήρησε τη νομική ομάδα του παντρεμένου ζεύγους Joseph diGenova και Victoria Toensing, οι οποίοι σύμφωνα με πληροφορίες [28] έχουν δεσμούς τόσο με τον Giuliani όσο και με τον Trump.

Η ΥΠΟΝΟΜΕΥΣΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Οι προσπάθειες του προέδρου Τραμπ να εξαναγκάσει την Ουκρανία να προωθήσει την εσωτερική πολιτική ατζέντα του είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ρεβάνς των φιλορωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία. Αυτές οι δυνάμεις επιδιώκουν να αποκτήσουν την εύνοια του στενού κύκλου του Trump. Οι ίδιες μηχανιστικές τακτικές τις οποίες το Κόμμα των Περιφερειών ακόνιζε για σχεδόν δύο δεκαετίες στην Ουκρανία -στρατολογώντας διεφθαρμένους εισαγγελείς για να απευθύνουν κατηγορίες με βάση πολιτικά κίνητρα, δωροδοκώντας αξιωματούχους, προσφέροντας ευνοϊκές συμφωνίες σε πολιτικούς συμμάχους- εμφανίστηκαν επανειλημμένα σε αυτή την προσέγγιση του δικτύου προς τον Trump και τους ανθρώπους του.

Για παράδειγμα, ο υπουργός Ενέργειας, Rick Perry, συνέστησε ως σύμβουλο του Ουκρανού προέδρου Volodymyr Zelensky [29] έναν δωρητή της εκστρατείας του για κυβερνήτης, και ο άνθρωπος αυτός ανταμείφθηκε με μια προσοδοφόρα σύμβαση για ουκρανικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Η ιδιωτική εταιρεία ασφαλείας του Giuliani υπέγραψε σημαντικές συμφωνίες με τους δημάρχους του Κιέβου και του Χάρκοβο, ενώ ο Τζουλιάνι δεσμεύθηκε με την πλευρά του Τραμπ. Και φυσικά οι συνεργάτες του Giuliani, Igor Fruman και Lev Parnas, προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν τις διασυνδέσεις τους με τον Λευκό Οίκο για να εξασφαλίσουν ευνοϊκές συμφωνίες [30] στον ενεργειακό τομέα της Ουκρανίας, ενώ προσπαθούσαν να διασπείρουν ψεύδη για τον Μπάιντεν και τις εκλογές του 2016.

Η χώρα που κερδίζει περισσότερο από αυτούς τους διεφθαρμένους δεσμούς είναι η Ρωσία, η οποία έχει στηριχθεί στο Κόμμα των Περιφερειών εδώ και δεκαετίες ως μοχλό επιρροής στην Ουκρανία. Το 2014, το Κρεμλίνο αιφνιδιάστηκε όταν οι Ουκρανοί εξεγέρθηκαν ενάντια σε αυτό το ολιγαρχικό σύστημα. Ο Πούτιν αντεπιτίθεται έκτοτε. Παρά τον πόλεμο του Πούτιν και τα τεράστια ποσά σκοτεινού χρήματος που έχει ξοδέψει η Ρωσία για να επιλέξει πολιτικούς, η Ουκρανία έχει μέχρι στιγμής αντισταθεί στην υποταγή. Τραγικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποδειχθεί πιο ευάλωτες.

Η κατάχρηση του αξιώματος από τον πρόεδρο για προσωπικούς και πολιτικούς σκοπούς έχει προκαλέσει αρκετή ζημιά στους δημοκρατικούς θεσμούς και στον πολιτικό πολιτισμό των Ηνωμένων Πολιτειών. Αλλά με το να ευθυγραμμίζει τον εαυτό του με τις δυνάμεις της διεφθαρμένης ολιγαρχίας -της οποίας ο τελικός προστάτης στην Ουκρανία είναι το Κρεμλίνο- ο Trump ανέτρεψε μια διακομματική παράδοση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ για την στήριξη του δημοκρατικού κράτους δικαίου. Οι ημέρες που οι Ηνωμένες Πολιτείες ίσταντο για αυτό που ήταν σωστό και τιμητικό –πολεμώντας την διαφθορά, υποστηρίζοντας το κράτος δικαίου, ενθαρρύνοντας τα δημοκρατικά κινήματα- έχουν τελειώσει. Αυτό συμβαίνει ακριβώς καθώς εκατομμύρια διαδηλωτές της αντιπολίτευσης βγαίνουν στους δρόμους της Μόσχας, της Πράγας, της Μπρατισλάβα, της Βηρυτού, της Τιφλίδας, της Τζακάρτα και πολλών άλλων πόλεων για να διαμαρτυρηθούν για τα ολιγαρχικά καθεστώτα που καταπνίγουν τις δημοκρατικές φιλοδοξίες τους. Η αποκατάσταση της ακεραιότητας των δημοκρατικών θεσμών των ΗΠΑ θα απαιτήσει όχι μόνο τον καθαρισμό του οίκου μας, αλλά και την ενδυνάμωση της δέσμευσής μας στην δημοκρατία σε αυτόν τον ευρύτερο παγκόσμιο αγώνα.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2019-11-26/oligarchs-...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.researchgate.net/publication/276433433_Rise_and_Fall_of_the_...
[2] https://www.rferl.org/a/ukraine-oligarchs-minister-kolomoyskiy-bogolyubo...
[3] https://www.washingtonpost.com/opinions/2019/10/07/only-trumps-world-cou...
[4] https://www.washingtonpost.com/opinions/global-opinions/trump-campaign-g...
[5] https://home.treasury.gov/news/press-releases/sm0338
[6] https://www.nbcnews.com/politics/congress/senator-oligarch-linked-kremli...
[7] https://www.businessinsider.com/court-document-shows-oleg-deripaska-loan...
[8] https://www.politico.com/blogs/under-the-radar/2019/06/22/racketeering-u...
[9] https://www.theguardian.com/us-news/2018/nov/09/konstantin-kilimnik-russ...
[10] https://www.nytimes.com/2019/01/08/us/politics/manafort-trump-campaign-d...
[11] https://www.nytimes.com/2019/01/10/us/politics/ukraine-donald-trump-inau...
[12] https://www.usnews.com/opinion/world-report/articles/2017-02-06/ukraine-...
[13] https://www.mid.ru/en/press_service/spokesman/briefings/-/asset_publishe...
[14] https://www.dni.gov/files/documents/ICA_2017_01.pdf
[15] https://asd.news/articles/persony/konstantin-kulik-prokuror-ato-aferist-...
[16] https://www.nytimes.com/2019/10/15/world/europe/ukraine-prosecutor-biden...
[17] https://www.reuters.com/article/us-usa-trump-impeachment-prosecutor-excl...
[18] http://www.radiolemberg.com/ru/ua-articles/ua-allarticles/a-bizarre-meet...
[19] https://foreignpolicy.com/2014/05/01/ukraines-mob-war/
[20] http://odessareview.com/yes-thats-rudy-giuliani-kharkiv/
[21] https://www.businessinsider.com/rudy-giulianis-corrupt-oligarch-ukraine-...
[22] https://www.nytimes.com/2019/06/30/us/politics/ukraine-giuliani-foreign-...
[23] https://www.usatoday.com/in-depth/news/world/2019/10/10/trumps-biden-ukr...
[24] https://www.reuters.com/article/us-usa-trump-whistleblower-ukraine/ukrai...
[25] https://www.reuters.com/article/russia-capitalism-gas-special-report-pix...
[26] https://www.justice.gov/criminal-fraud/case/united-states-v-dmitry-firta...
[27] https://time.com/5699201/exclusive-how-a-ukrainian-oligarch-wanted-by-u-...
[28] https://www.thedailybeast.com/joe-digenova-and-victoria-toensing-worked-...
[29] https://apnews.com/6d8ae551fb884371a2a592ed85a74426
[30] https://www.nbcnews.com/politics/justice-department/giuliani-s-associate...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition