Πώς οι εκλογές του Brexit περιέπεσαν σε ασημαντότητα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς οι εκλογές του Brexit περιέπεσαν σε ασημαντότητα

Κανείς δεν θέλει να μιλήσει για το πραγματικό ερώτημα που επικρέμαται πάνω από την κάλπη

Όσο για τους Συντηρητικούς, επίσης δεν θέλουν να μιλήσουν για την πολιτική τους για το Brexit. Ακριβώς όπως το δημοψήφισμα της ΕΕ κατέληξε στο τριών λέξεων σύνθημα «Ξαναπαίρνουμε τον έλεγχο», οι Συντηρητικοί ελπίζουν ότι αυτές οι εκλογές θα καθοριστούν από μια επίσης σύντομη φράση: «Πραγματοποιούμε το Brexit» [4]. Αυτές οι τρεις λέξεις, που επαναλαμβάνονται αενάως κάθε φορά που εμφανίζεται ο Τζόνσον μπροστά από ένα μικρόφωνο, είναι αποκαλυπτικές με τον δικό τους τρόπο. Δεν υπάρχει τίποτα σε αυτές που να δείχνει ότι το Brexit είναι καλό. Η χώρα το έχει ξεπεράσει αυτό πλέον. Είναι «Ας τελειώνουμε με όλο αυτό το πράγμα». Και με κάποιο τρόπο, το μήνυμα καταφέρνει να προσελκύσει τόσο εκείνους που επιθυμούν την έξοδο (Leavers) όσο και εκείνους που επιθυμούν την παραμονή (Remainers). Το Brexit κυριάρχησε στις βρετανικές ειδήσεις για τρία και μισό χρόνια. Οι ψηφοφόροι βαρέθηκαν. Και τώρα έρχεται ο Τζόνσον, υποσχόμενος να τους βγάλει από την δυστυχία τους. Ο πρωθυπουργός ελπίζει ότι αρκετοί άνθρωποι που κανονικά δεν θα εξέταζαν το να ψηφίσουν Συντηρητικούς, αναστενάζουν, σηκώνουν τους ώμους και να σκέπτονται: «Ας πάει».

Το πρόβλημα, φυσικά, είναι ότι, ακόμη και με μια αποφασιστική νίκη των Συντηρητικών, το Brexit δεν θα γίνει, όχι όσο μπορεί να φανταστεί κανείς. Θα υπάρξει ένα ακόμη έτος διαπραγματεύσεων για μια εμπορική συμφωνία μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, ακολουθούμενο είτε από μακρά παράταση (επειδή είναι απίστευτα απίθανο να μπορεί να τύχει διαπραγμάτευσης μια πολύπλοκη εμπορική συμφωνία σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα) είτε μια επικίνδυνη αποχώρηση χωρίς καμία συμφωνία.

Όταν δεν απέφευγε το θέμα, ο Corbyn δοκίμαζε την δική του εκδοχή αυτού του σλόγκαν: «Get Brexit Sorted» (Επιλύστε το Brexit) [5]. Αλλά το σχέδιό του να «επιλύσει» το Brexit δεν είναι πολύ πιο πειστικό από του Johnson. Περιέχει μια τρίτη διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα απαιτήσει τρεις μήνες κατά τους ισχυρισμούς των Εργατικών, ακολουθούμενη από δημοψήφισμα επί της συμφωνίας έξι μήνες μετά. Με άλλα λόγια, άλλους εννέα μήνες -τουλάχιστον- στην ίδια συζήτηση την οποία η χώρα έχει υπομείνει από το καλοκαίρι του 2016. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι Εργατικοί έχουν απομακρυνθεί από την συζήτηση περί Brexit και κατευθύνθηκαν προς μια πιο βολική περιοχή, όπως την υπεράσπιση της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας από περικοπές και ιδιωτικοποιήσεις.

Το Brexit δεν ήταν ποτέ εύκολο θέμα για τον Corbyn. Ένας ισόβιος ευρωσκεπτικιστής, βρέθηκε να είναι ηγέτης ενός φιλοευρωπαϊκού κόμματος το 2015 στην πορεία προς το δημοψήφισμα του Brexit το 2016. Δάγκωσε την γλώσσα του και στήριξε την ψήφο υπέρ της παραμονής [στην ΕΕ], αν και οι σπάνιες ομιλίες του κατά την διάρκεια της [προεκλογικής] εκστρατείας ήταν συχνά επικριτικές για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τις ώρες μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, κάλεσε τον πρωθυπουργό να ξεκινήσει την διαδικασία της αποχώρησης αμέσως, πυροδοτώντας μια κατακλυσμική φιλονικία στο Εργατικό Κόμμα που είδε σχεδόν το 80% των βουλευτών του να ψηφίζουν μη εμπιστοσύνη στην ηγεσία του. Στις τελευταίες εκλογές το 2017, ο Corbyn επέμεινε ότι οι Εργατικοί θα στηρίξουν το Brexit, παρόλο που η πλειοψηφία των μελών του κόμματος -για να μην αναφέρουμε τους βουλευτές- διαφώνησε. Μόνο μετά την καταστροφική εμφάνιση του κόμματος στις φετινές ευρωεκλογές, όταν οι Εργατικοί ξυλοκοπήθηκαν από τους ασταμάτητους υπέρ της παραμονής Φιλελεύθερους Δημοκράτες, συμφώνησε απρόθυμα να προσεγγίσει την τρέχουσα θέση του κόμματος, υποσχόμενος να διεξαγάγει νέο δημοψήφισμα [6] σχετικά με την θέση της Βρετανίας στην Ευρώπη, με την παραμονή στην ΕΕ να είναι μια από τις επιλογές στην ψηφοφορία. Η πολιτική αυτή επέτρεψε στους υπόλοιπους Εργατικούς που υποστηρίζουν την παραμονή να επιστρέψουν στις τάξεις [του κόμματος], μειώνοντας την πιθανή ψήφο των Φιλελεύθερων Δημοκρατών.

Ο ίδιος όμως ο Κόρμπιν αρνείται να πει με ποιον τρόπο θα ψηφίσει σε οποιοδήποτε μελλοντικό δημοψήφισμα. Υπάρχει μια ασαφής λογική σε αυτό. Από τη μια πλευρά, αν υποστηρίξει τη μια πλευρά και η κερδίσει η άλλη, θα το έβρισκε -όπως ο Ντέιβιντ Κάμερον πριν από αυτόν- αδύνατο να παραμείνει πρωθυπουργός, εφαρμόζοντας μια πολιτική για την οποία είχε αγωνιστεί εναντίον της. Αλλά από την άλλη πλευρά: Αλήθεια; Στο πιο διχαστικό ζήτημα της βρετανικής πολιτικής, ο Corbyn είναι το μοναδικό άτομο στην χώρα χωρίς μια άποψη.

Ο ηγέτης των Εργατικών θα προτιμούσε πολύ περισσότερο να πλαισιώσει αυτές τις εκλογές ως μια μάχη για την λιτότητα. Τα τελευταία εννέα χρόνια, μια σειρά συντηρητικών κυβερνήσεων έχει μειώσει τις δημόσιες δαπάνες περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πολλά σχολεία είναι πλέον ανοιχτά μόλις τεσσερισήμισι μέρες την εβδομάδα, τοπικές ιατρικές κλινικές εξαφανίζονται, βιβλιοθήκες έχουν κλείσει και οι τοπικές Αρχές -οι οποίες έχουν την ευθύνη για ορισμένες από τις σημαντικότερες αλλά λιγότερο ορατές υπηρεσίες, όπως η φροντίδα των ευάλωτων παιδιών και συντήρηση οίκων φροντίδας για ηλικιωμένους- έχουν περικοπεί μέχρι το κόκκαλο. Η κυβέρνηση έχει επίσης μειώσει τα επιδόματα αναπηρίας, ενώ ένα νέο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας με αυστηρότερες κυρώσεις για υποτιθέμενες παραβιάσεις έχει οδηγήσει σε δραματική αύξηση του αριθμού των ατόμων που βασίζονται σε τράπεζες τροφίμων. Οι άστεγοι [7], οι οποίοι μειώθηκαν σημαντικά από την τελευταία κυβέρνηση των Εργατικών, αυξάνονται και πάλι.

Αντί να υπερασπιστεί αυτό το θλιβερό ιστορικό της διακυβέρνησης των Τόρι, ο Τζόνσον -ο οποίος ανέλαβε πρωθυπουργός τον Ιούλιο- προσπάθησε να επικεντρωθεί στο μέλλον, υποσχόμενος περισσότερους αστυνομικούς, περισσότερους νοσοκόμους, και περισσότερη χρηματοδότηση για τα σχολεία. Είναι δύσκολο να το πουλήσει, όμως. Η δέσμευση των Συντηρητικών να προσλάβουν 20.000 περισσότερους αστυνομικούς, για παράδειγμα, αντιμετωπίστηκε με την αληθή κριτική ότι οι κυβερνήσεις υπό την ηγεσία των Συντηρητικών έχουν περικόψει 21.000 θέσεις αστυνομικών [8] από το 2010.

Η ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ