Έφθασε τελικά το τέλος του Netanyahu;

Οι Gantz και ο Netanyahu αντιπροσωπεύουν διαφορετικά τμήματα της ισραηλινής κοινωνίας –το [κόμμα] Μπλε και Λευκό ηγείται στις πιο εύπορες περιοχές, ενώ το Likud του Netanyahu είναι δημοφιλές στους ψηφοφόρους της μεσαίας τάξης. Θεωρητικά, τα δύο κόμματα διαθέτουν αρκετές έδρες στην Κνέσετ για να σχηματίσουν κυβερνητικό συνασπισμό, και μια δική τους [κυβέρνηση] θα ήταν η πρώτη κυβέρνηση σε τρεις δεκαετίες που δεν θα εξαρτάτο από την υποστήριξη πολλών μικρότερων κομμάτων. Όσο όμως ο Νετανιάχου είναι επικεφαλής του Λικούντ και οι ποινικές υποθέσεις του βρίσκουν αργά αλλά σταθερά τον δρόμο τους προς το Περιφερειακό Δικαστήριο της Ιερουσαλήμ, μια τέτοια συνεργασία θα παραμένει άπιαστη.

Αντ' αυτού, κάθε πλευρά αναζητά συμμαχίες με μικρότερα κόμματα και μειονοτικές ομάδες. Η θρησκευόμενη και υπερ-ορθόδοξη δεξιά παραμένει πιστή στον Νετανιάχου, ο οποίος βασίζεται στην υποστήριξή της και δεν έχει προσεγγίσει ποτέ το πολιτικό κέντρο. Ως εκ τούτου, ο Νετανιάχου έχει υποσχεθεί να ανταποκριθεί στις βασικές ιδεολογικές απαιτήσεις της δεξιάς, ειδικά με την δέσμευσή του να προσαρτήσει επισήμως τμήματα της Δυτικής Όχθης. Ο Gideon Saar, ο μοναδικός εσωκομματικός αμφισβητίας του Netanyahu, βαδίζει στην ίδια πορεία, υποσχόμενος να είναι ακόμη πιο αληθινός στην κατήχηση της προσάρτησης και να «μεταρρυθμίσει το νομικό σύστημα» (διάβασε: Να αποδυναμώσει το ανώτατο δικαστήριο και να περιορίσει την ανεξαρτησία του γενικού εισαγγελέα του Ισραήλ) –άλλη μια δεξιόστροφη πολεμική κραυγή. Ο Saar ισχυρίζεται επίσης ότι θα μπορούσε να φέρει τον Lieberman πίσω στην ομάδα ή να σχηματίσει μια κυβέρνηση ενότητας με τον Gantz. Αλλά οι πιθανότητές του στις εκλογές [ανάδειξης υποψηφίου αρχηγού] της 26ης Δεκεμβρίου είναι περιορισμένες, καθώς ο Νετανιάχου ελέγχει τον κομματικό μηχανισμό. Ο Saar πιθανότατα ελπίζει να χάσει με μικρή διαφορά προκειμένου να βελτιώσει την εικόνα του διαδόχου για έναν μελλοντικό αγώνα μετά τον Bibi.

Για τον Gantz, το κρίσιμο χαρτί θα είναι η ψήφος των Αράβων. Η κυριότερη κληρονομιά της απερχόμενης κυβέρνησης ήταν η ψήφιση, τον Ιούλιο του 2018, του αποκαλούμενου νόμου του έθνους-κράτους, ο οποίος κήρυξε το Ισραήλ ως «εθνικό κράτος του εβραϊκού λαού» χωρίς καμία αναφορά στην ισότητα των μη Εβραίων πολιτών. Η ακούσια συνέπεια της αμφιλεγόμενης ψηφοφορίας ήταν να χαλυβδωθεί η αραβική μειονότητα της χώρας: Τα αραβο-ισραηλινά κόμματα επανενώθηκαν για να σχηματίσουν ένα κοινό ψηφοδέλτιο πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου και η προσέλευση των Αράβων ψηφοφόρων αυξήθηκε από 49% τον Απρίλιο σε 59% τον Σεπτέμβριο. Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι οι ηγέτες του κοινού ψηφοδελτίου επικέντρωσαν την καμπάνια τους σε ζητήματα επιβολής του νόμου και στέγασης, επιλέγοντας να υποβαθμίσουν πιο ακανθώδη ζητήματα όπως τα δεινά των Παλαιστινίων στην Δυτική Όχθη και την Γάζα, και προσφέρθηκαν να υποστηρίξουν μια μελλοντική κυβέρνηση με επικεφαλής τον Gantz. Αν και ακόμη και μια σιωπηρή συμμαχία θα ήταν αμφιλεγόμενη μεταξύ τόσο των Αράβων πολιτικών όσο και των ηγετών του «Μπλε και Λευκό», ο Γκαντς συνάντησε δημοσίως την ηγεσία του Κοινού Ψηφοδελτίου, απορρίπτοντας τις επικρίσεις του Netanyahu και του Lieberman για τα αραβικά κόμματα ως μια δόλια «πέμπτη φάλαγγα » -και υπονοώντας έναν πιθανό μελλοντικό συνεταιρισμό.

ΜΙΑ ΑΣΧΗΜΗ ΜΑΧΗ

Δεδομένης της πόλωσης για την τύχη του Netanyahu, δεν υπάρχει σχεδόν κανένα σημείο επαφής μεταξύ των εκλογέων του Likud και του Μπλε και Λευκό, και κάθε πλευρά πρέπει να αντλεί από την ξεχωριστή ομάδα των ψηφοφόρων της. Η βασική πρόκληση του Likud τον Μάρτιο θα είναι να κάνει τους υποστηρικτές του να εμφανιστούν, παρά να παραμείνουν στο σπίτι τους, κουρασμένοι από τις ατελείωτες νομικές και πολιτικές μάχες του Νετανιάχου. Ο Netanyahu θα πρέπει επίσης να κερδίσει τουλάχιστον ορισμένους από τους ψηφοφόρους του Lieberman. Για να κερδίσει ο Γκαντς μια πλειοψηφία στην Κνέσετ, χρειάζεται μεγάλη συμμετοχή των Αράβων ψηφοφόρων και ενότητα μεταξύ των μικρότερων αριστερών κομμάτων, μερικά από τα οποία πρέπει να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να ξεπεράσουν το κοινοβουλευτικό όριο του 3,25%.

Δεδομένου του περίπλοκου αυτού εκλογικού χάρτη, και δεδομένου ότι η πλάτη του Netanyahu είναι στον τοίχο [λόγω] των κατηγοριών, η επερχόμενη [προεκλογική] εκστρατεία θα είναι ο πιο μοχθηρός ανταγωνισμός στην ιστορία του Ισραήλ. Ο Νετανιάχου μπορεί να τα καταφέρει να περάσει για άλλη μια φορά, αλλά ακόμα και αν δεν το κάνει, οι συνεχείς προσπάθειές του να κυβερνήσει δια του «διαίρει και βασίλευε» θα έχουν αλλάξει την ισραηλινή πολιτική προς το χειρότερο. Είναι κάπως ειρωνικό ότι πέρα από αυτό το ιστορικό πολιτικού διχασμού, η κληρονομιά του Netanyahu είναι εκπληκτικά αδύναμη, χαρακτηριζόμενη κυρίως από μια αποστροφή προς τη μεταρρύθμιση και το ρίσκο, τόσο στην εγχώρια όσο και στην εξωτερική πολιτική. Ο διάδοχός του θα έχει την ευκαιρία να επιφέρει πιο ουσιαστική αλλαγή -αλλά μόνο μετά από μια διαδικασία εθνικής επούλωσης.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/israel/2019-12-18/has-netanyahus...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition