Το ΝΑΤΟ δεν είναι εγκεφαλικά νεκρό | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το ΝΑΤΟ δεν είναι εγκεφαλικά νεκρό

Η Συμμαχία μεταμορφώνεται ταχύτερα από όσο νομίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι

Νωρίτερα φέτος, για παράδειγμα, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ διαβουλεύθηκαν στενά [6] για την παραβίαση της συνθήκης πυρηνικών δυνάμεων μέσης εμβέλειας από την Ρωσία. Μετά από μήνες σκληρής δουλειάς και προσεκτική εξέταση των πληροφοριών, τα κράτη-μέλη συμφώνησαν ομόφωνα ότι ο ρωσικός πύραυλος 9Μ729 δεν ήταν σύμφωνος με τους όρους της συνθήκης. Μια συμμαχία ικανή να επιτύχει τέτοια συναίνεση μπορεί επίσης να αναπτύξει μια κοινή, θετική ατζέντα για την πολιτική ελέγχου των εξοπλισμών. Το ΝΑΤΟ θα μπορούσε μετά να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ουάσινγκτον και της Μόσχας σχετικά με τις τακτικές πυρηνικές κεφαλές -έναν μακροπρόθεσμο στόχο της διοίκησης του Trump. Αυτές οι συζητήσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν συμμάχους του ΝΑΤΟ, διότι μερικές τακτικές κεφαλές είναι αναπτυγμένες σε κράτη-μέλη, και η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα χρειαστούν την συνεργασία των κρατών αυτών για την εφαρμογή μέτρων επαλήθευσης σε πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Η ΚΙΝΑ ΣΤΟΝ ΟΡΙΖΟΝΤΑ

Στην διάσκεψη κορυφής του Λονδίνου, οι ηγέτες αναγνώρισαν ότι η αυξανόμενη ισχύς της Κίνας παρουσιάζει τόσο προκλήσεις όσο και ευκαιρίες για την συμμαχία. Η Κίνα δεν είναι ενεργός στρατιωτικός παίκτης στην περιοχή που δραστηριοποιείται το ΝΑΤΟ, αλλά ούτε είναι καλοήθης ασιατικός εταίρος με τον οποίο το ΝΑΤΟ μπορεί εύκολα να εργαστεί (όπως, για παράδειγμα, η Ιαπωνία ή η Νότια Κορέα). Το ΝΑΤΟ πρέπει να είναι έτοιμο να συντονιστεί με την Κίνα όταν αυτό θα είναι αμοιβαία επωφελές, αλλά θα πρέπει επίσης να σταθμίσει τα συμφέροντα των κρατών-μελών ενάντια στην αυξανόμενη παγκόσμια ισχύ της Κίνας.

Οι χώρες του ΝΑΤΟ έχουν λόγο να είναι αμφίθυμοι σχετικά με την άνοδο της Κίνας. Από τη μια πλευρά, το Πεκίνο διαδραμάτισε σταθεροποιητικό ρόλο σε ορισμένους τομείς διεθνών συγκρούσεων και εντάσεων. Για παράδειγμα, η Κίνα βοήθησε στην καταστολή της πειρατείας στα ανοικτά των ακτών της Σομαλίας το 2015, και ήταν ένα κρίσιμο συμβαλλόμενο μέρος της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν το 2015. Από την άλλη πλευρά, η Κίνα αγόρασε λιμενικές εγκαταστάσεις σε ευρωπαϊκά κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ και η Huawei [7], μια κινεζική εταιρεία, κυριαρχεί στην ευρωπαϊκή αγορά τηλεπικοινωνιών 5G. Σε περίπτωση κρίσης, τι θα μπορούσε να σημαίνει ο κινεζικός έλεγχος επί των εν λόγω υποδομών για την Ευρώπη; Η Κίνα είναι μια δύναμη που έχει ήδη εισέλθει στον χώρο της συμμαχίας και αξίζει την προσοχή του ΝΑΤΟ ως τέτοια.

Όσον αφορά την Κίνα, όπως και με την Ρωσία, το ΝΑΤΟ έχει να διαδραματίσει έναν εποικοδομητικό ρόλο προς όφελος όλων. Για παράδειγμα, η Κίνα εμπλέκεται όλο και περισσότερο στις διεθνείς ειρηνευτικές επιχειρήσεις. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα ωφεληθούν εάν το ΝΑΤΟ συμβάλει στην εκπαίδευση των κινέζικων ειρηνευτικών δυνάμεων για την προστασία των αμάχων σε ζώνες ένοπλης σύγκρουσης σύμφωνα με τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα.

20122019-2.jpg

Ολλανδική περιπολία στην επαρχία Urozgan, στο Αφγανιστάν, τον Οκτώβριο του 2009. Sven Torfinn / Panos Pictures / Redux
-------------------------------------------------------------

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ

Κανένα σχέδιο για το μέλλον του ΝΑΤΟ δεν θα ήταν πλήρες χωρίς ένα όραμα για ειρήνη στο Αφγανιστάν. Η συμμαχία ηγείται μιας αποστολής στην χώρα αυτή που ονομάζεται «Resolute Support» («Αποφασιστική Υποστήριξη») [8], προκειμένου να εκπαιδεύσει, να συμβουλεύσει και να βοηθήσει τις δυνάμεις του Αφγανιστάν. Τον περασμένο μήνα, ο Zalmay Khalilzad, πρεσβευτής των ΗΠΑ στην χώρα, ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τους Ταλιμπάν οι οποίες είχαν σταματήσει νωρίτερα. Το ΝΑΤΟ μπορεί να αναμένει μια αλλαγή της κατάστασης επί του πεδίου στο Αφγανιστάν ως αποτέλεσμα.

Οι επιτυχείς διαπραγματεύσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των Ταλιμπάν θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για μια πλήρως αναπτυγμένη διαδικασία ειρήνευσης και συμφιλίωσης. Αλλά για να φτάσει εκεί, η χώρα θα χρειαστεί πρώτα να διεξαγάγει ενδο-αφγανικές συνομιλίες [9] οι οποίες θα φέρουν την αφγανική κυβέρνηση και τους Ταλιμπάν στο τραπέζι και οι οποίες θα περιλαμβάνουν τις μειονότητες και τις γυναίκες. Το ΝΑΤΟ διαβουλεύεται με τον Χαλιλζάντ και την ομάδα του, και αντίστροφα, στην προσπάθεια επίτευξης ενός τέτοιου σημείου.

Το ΝΑΤΟ θα πρέπει να καθορίσει τον ρόλο που προτίθεται να διαδραματίσει τόσο στον αγώνα κατά των τρομοκρατικών ομάδων όσο και στην διαδικασία ειρήνευσης και συμφιλίωσης που θα ακολουθήσει τις ενδο-αφγανικές συνομιλίες. Οι στρατιωτικοί ηγέτες του ΝΑΤΟ προγραμματίζουν ήδη για διάφορα ενδεχόμενα, είτε η ειρηνευτική διαδικασία τελειώσει με την μείωση των αριθμών των στρατευμάτων είτε με την συνέχιση της αποστολή εκπαίδευσης, συμβουλευτικής και βοήθειας. Όποιοι και αν είναι οι όροι της ειρήνης, η συμμαχία πρέπει να εξετάσει πώς θα ελέγξει την αυξανόμενη ισχύ του Ισλαμικού Κράτους στο Αφγανιστάν και πώς θα εμποδίσει την εξάπλωσή του σε νέα εδάφη όπως η Κεντρική Ασία [10]. Εάν ζητηθεί από το ΝΑΤΟ να είναι ένας εγγυητής της ειρήνης, θα πρέπει να συντονιστεί με τις ενδιαφερόμενες περιφερειακές δυνάμεις -την Κίνα, το Πακιστάν, την Ρωσία και τα κράτη της Κεντρικής Ασίας- για να διασφαλίσει την εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας. Ως εγγυητής, το ΝΑΤΟ ίσως να πρέπει επίσης να βοηθήσει στην οικοδόμηση ενός σταθερού περιβάλλοντος για την ροή αναπτυξιακής βοήθειας από οργανισμούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ Ή ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ