Δικτάτορες με προβλήματα

Εν τω μεταξύ, άλλοι αυταρχικοί ηγέτες και κόμματα έχουν ταπεινωθεί στην κάλπη και έχουν αντικατασταθεί από πιο φιλελεύθερους αντιπάλους. Στη Μαλαισία, ο Barisan Nasional, ο ημιαυταρχικός κυβερνών συνασπισμός άρχισε να βλέπει την από δεκαετίες λαβή του [στην εξουσία] να αδυνατίζει το 2015 όταν ξέσπασαν δημόσιες διαμαρτυρίες για το σκάνδαλο 1MDB, με το οποίο χάθηκαν δισεκατομμύρια δολάρια από ένα μεγάλο επενδυτικό ταμείο και εμφανίστηκαν περισσότερα από 700 εκατομμύρια δολάρια σε τραπεζικούς λογαριασμούς του τότε πρωθυπουργού Najib Razak. Τρία χρόνια αργότερα, ένας αντίπαλος συνασπισμός, ο Pakatan Harapan, νίκησε την κυβέρνηση στις εθνικές εκλογές -η πρώτη αλλαγή καθεστώτος στη Μαλαισία από την ανεξαρτησία της το 1957- και προχώρησε στην εμβάθυνση της διερεύνησης του σκανδάλου 1MDB, απελευθέρωσε πολιτικούς κρατούμενους, και συγκρότησε επιτροπή για την διερεύνηση σημαντικών θεσμικών μεταρρυθμίσεων. Ομοίως, στην Γκάμπια, η 20χρονη θητεία του προέδρου Yahya Jammeh στον αυτοπλουτισμό και στις κατασταλτικές καταχρήσεις τερματίστηκε [12] όταν νικήθηκε στις εκλογές της χώρας το 2016. Η νέα κυβέρνηση απελευθέρωσε δεκάδες πολιτικούς κρατούμενους και μείωσε την συχνότητα των υποστηριζόμενων από το κράτος παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στις Μαλδίβες το 2018, ο πρόεδρος Abdulla Yameen Abdul Gayoom καταψηφίστηκε μετά από πέντε χρόνια καταπάτησης των δημοκρατικών προτύπων με το να φυλακίζει πολιτικούς αντιπάλους και φιμώνοντας τον Τύπο. Ο νικητής σε αυτές τις εκλογές, ο Ibrahim Mohamed Solih, έχει λάβει ορισμένα μέτρα για την δίωξη προηγούμενων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το κόμμα του κέρδισε πάνω από τα δύο τρίτα των εδρών στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2019.

Διαδηλώσεις στην Λα Παζ, στην Βολιβία, τον Οκτώβριο του 2019. Patricio Crooker / Archivolatino/ Redux
----------------------------------------------------------

Ακόμη και κάποιοι εκλεγμένοι αυταρχικοί, οι οποίοι εδώ και χρόνια φαίνονταν πολιτικά ανέγγιχτοι, έχουν τσαλακωθεί από πρόσφατες εκλογικές αποτυχίες. Στην Τουρκία, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν [13] προσπάθησε να εξουδετερώσει την ήττα του κόμματός του στις δημοτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης πέρυσι, αλλά οδηγήθηκε σε μια ενοχλητική ήττα στις επακόλουθες εκλογές που έκανε ο ίδιος. Και στην Ουγγαρία [14], το κόμμα του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν έχασε τον έλεγχο της Βουδαπέστης και αρκετών άλλων πόλεων στις δημοτικές εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου.

ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΑ ΠΑΝΤΟΥ

Φυσικά, μερικές από αυτές τις περιπτώσεις αυταρχικής αντιστροφής ή φιλελευθεροποίησης θα μπορούσαν να επιδεινωθούν για τα καλά ενόψει μιας αντίστασης από βαθιά εδραιωμένες δομές εξουσίας ή ως αντίδραση σε νέες εντάσεις που απελευθερώνονται από τις φιλελεύθερες αλλαγές. Για παράδειγμα, ο Abiy, ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, αντιμετωπίζει νέες εθνοτικές αναταραχές ως αποτέλεσμα των προσπαθειών του να εξισορροπήσει τις ανισότητες του προηγούμενου συστήματος. Επιπλέον, ορισμένες απολυταρχίες παραμένουν αρκετά σταθερές, όπως η Λευκορωσία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Βιετνάμ -αν και αξίζει να θυμηθούμε ότι διάφορα μη-δημοκρατικά καθεστώτα που γνώρισαν αναταράξεις τα τελευταία χρόνια, όπως η Αλγερία και το Σουδάν, θεωρούνταν μέχρι πρόσφατα ασφαλή.

Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πολλά πρόσφατα περιστατικά κατάρρευσης και διολίσθησης αυταρχικών υπογραμμίζουν ένα κρίσιμο γεγονός: Οι παράγοντες που ανέτρεψαν πολλά εδραιωμένα κόμματα και θεσμούς σε δημοκρατικές χώρες έχουν στενούς παραλληλισμούς στις απολυταρχίες. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν πρόκειται για την οικονομία. Πολλές δημοκρατίες παλεύουν να εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή ζωή για όλους τους πολίτες τους, να περιορίσουν τις οικονομικές εξαρθρώσεις, και να αποφύγουν την αύξηση των ανισοτήτων. Αλλά το ίδιο κάνουν και οι πιο αυταρχικές χώρες, ακόμη και εκείνες με σημαντικούς ενεργειακούς πόρους. Οι δυσκολίες μιας αδίστακτα ανταγωνιστικής παγκόσμιας οικονομίας ισχύουν εξίσου τόσο στις καταπιεστικές χώρες όσο και στις ελεύθερες. Λόγω της επιτυχίας της Κίνας στην άρση εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων από την φτώχεια, ο «αυταρχικός καπιταλισμός» [15] έχει προσελκύσει την προσοχή ως εναλλακτική λύση στην φιλελεύθερη δημοκρατία. Όμως, η Κίνα είναι μια ξεχωριστή περίπτωση: Μόνο λίγα καθεστώτα μπόρεσαν να συνδυάσουν την πολιτική καταστολή με εκτεταμένες οικονομικές μεταρρυθμίσεις που παράγουν πραγματικό οικονομικό δυναμισμό.

Η διαφθορά είναι ένα άλλο πρόβλημα που συχνά εμφανίζεται στις αναλύσεις για το τι ταλαιπωρεί την δημοκρατία. Και η δημόσια οργή για την διαφθορά έχει πράγματι οδηγήσει καθιερωμένα κόμματα στην ήττα και μάλιστα κατέστρεψε ηγέτες σε πολλές δημοκρατίες τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της Βραζιλίας [16] και της Νότιας Κορέας. Ωστόσο, η διαφθορά είναι επίσης ένα τεράστιο πρόβλημα για πολλές απολυταρχίες και παρά την προθυμία τους να πατάξουν τους διαφωνούντες, ο δημόσιος θυμός για το πρόβλημα έχει προκαλέσει πολλά από τα κινήματα διαμαρτυρίας που ανέτρεψαν τα αυταρχικά καθεστώτα τα τελευταία χρόνια.

Η δημοκρατική παρακμή έχει επίσης συνδεθεί με το γεγονός ότι οι πολίτες στις ελεύθερες χώρες αναφέρουν όλο και περισσότερο ότι βρίσκουν τις ιδέες και τις ατζέντες των καθιερωμένων πολιτικών κομμάτων ξεπερασμένες και απωθητικές και πολλοί ψηφοφόροι έχουν υιοθετήσει ριζοσπαστικές, συχνά δημαγωγικές, εναλλακτικές. Αλλά πολλά μη-δημοκρατικά καθεστώτα, όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα [17], αντιμετωπίζουν επίσης την εξάντληση των παραδοσιακών ιδεολογικών τους αφηγήσεων και δείχνουν ελάχιστη ικανότητα να προσφέρουν κάτι νέο για να πιστέψουν οι πολίτες.