Χρειάζεται ολόκληρος ο κόσμος για να τερματιστεί μια πανδημία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Χρειάζεται ολόκληρος ο κόσμος για να τερματιστεί μια πανδημία

Η επιστημονική συνεργασία δεν γνωρίζει όρια –ευτυχώς
Περίληψη: 

Οι μολυσματικές ασθένειες, όπως συνήθως λέγεται, δεν γνωρίζουν σύνορα, όπως και οι γνώσεις που απαιτούνται για την καταπολέμησή τους. Οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο μοιράζονται τακτικά πληροφορίες και συνεργάζονται διασυνοριακά. Αυτή η επιδημία έχει επιδείξει σε πραγματικό χρόνο το πώς η επιστημονική κατανόηση μπορεί πράγματι να είναι ένα παγκόσμιο δημόσιο αγαθό.

Η MAHLET MESFIN είναι επισκέπτρια μελετητής στο Κέντρο Penn Biden για την Διπλωματία και την Παγκόσμια Συμμετοχή και ηγήθηκε του διεθνούς επιστημονικού και τεχνολογικού χαρτοφυλακίου στο Γραφείο Πολιτικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Λευκού Οίκου από το 2015 έως το 2017.

Ίσως για πρώτη φορά στην σύγχρονη ιστορία, ολόκληρος ο διασυνδεδεμένος κόσμος επικεντρώνεται στην επίλυση ενός μόνο προβλήματος. Ο νέος κορωνοϊός, το SARS-CoV-2, και η ασθένεια που προκαλεί, η COVID-19, έχουν καθηλώσει την παγκόσμια κοινότητα, καθώς οι ηγέτες και οι πολίτες επιδιώκουν να ανταποκριθούν σε μια απειλή της οποίας οι διαστάσεις δεν είναι ούτε εντελώς σίγουρες ούτε πλήρως γνωστές.

22032020-1.jpg

Μικροσκοπική εικόνα του νέου κορωνοϊού που προκαλεί COVID-19. National Institutes of Health
--------------------------------------------

Τα μέλη της επιστημονικής κοινότητας σε όλο τον κόσμο επιταχύνουν για να βρουν απαντήσεις στα πολλά ερωτήματα που θέτει η πανδημία. Οι ειδικοί συνεργάζονται, τόσο εντός όσο και εκτός των εργαστηρίων, για να παρέχουν τις καλύτερες πληροφορίες απευθείας στο κοινό (για παράδειγμα, μέσω της ιστοσελίδας της Ομοσπονδίας των Αμερικανών Επιστημόνων [Federation of American Scientists] που ενημερώνεται μέσω crowd-sourcing [στμ: από πολυπληθείς ανεξάρτητες πηγές]) [1], για να συντονίσουν τις παγκόσμιες ερευνητικές προτεραιότητες και πολλά άλλα . Αναμφίβολα, καμία κοινότητα ειδικών δεν έχει να διαδραματίσει πιο σημαντικό ρόλο από την άλλη στην εξεύρεση των λύσεων που χρειάζεται ο κόσμος και στην κοινοποίηση αξιόπιστων πληροφοριών προς το κοινό.

ΚΟΙΝΗ ΑΠΕΙΛΗ, ΚΟΙΝΗ ΕΡΕΥΝΑ

Με αξιοσημείωτη ταχύτητα σε αυτούς τους τελευταίους τρεις μήνες, οι επιστήμονες έχουν αποκαλύψει θεμελιώδεις ιδέες για τον νέο κορωνοϊό και τις παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν καλύτερα την ασθένεια που προκαλεί. Τον Δεκέμβριο, μια ομάδα Κινέζων ερευνητών δημοσίευσε την γενετική ακολουθία του νέου ιού στο διαδίκτυο μέσω της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για την Διανομή Όλων των Δεδομένων της Γρίπης (Global Initiative on Sharing All Influenza Data) [2]. Τα δεδομένα αυτά επέτρεψαν στην διεθνή επιστημονική κοινότητα να ξεκινήσει την ανάπτυξη διαγνωστικών εξετάσεων και να διερευνήσει τις θεραπευτικές επιλογές. Η ιστοσελίδα περιέχει πλέον την γενετική ακολουθία του ιού όπως βρίσκεται σε εκατοντάδες ασθενείς σε έξι ηπείρους. Μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, ερευνητές στην Γερμανία, μαζί με συνεργάτες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στο Χονγκ Κονγκ, δημοσίευσαν λεπτομέρειες για ένα διαγνωστικό τεστ [3] για την ανίχνευση του νέου κορωνοϊού. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) απέστειλε κιτ [4] με βάση τα ευρήματα αυτά σε εργαστήρια παγκοσμίως και διαθέτει τα πρωτόκολλα κιτ από επτά χώρες στην ιστοσελίδα του. Η BioRxiv και η medRxiv, που είναι αμφότερες ανοιχτές ιστοσελίδες αρχείων ακόμη-μη-δημοσιευμένων μελετών στην βιολογία και τις επιστήμες της υγείας, φιλοξενούν επί του παρόντος περισσότερα από 420 άρθρα σχετικά με τον νέο κορωνοϊό. Ο ΠΟΥ έχει αναφέρει περισσότερες από 390 κλινικές δοκιμές στην πλατφόρμα των διεθνών αρχείων του, και η πρώτη κλινική δοκιμή του εμβολίου της [υπηρεσίας] National Institutes of Health ξεκίνησε την Δευτέρα [5].

Όσο εντυπωσιακή κι αν είναι αυτή η πρόοδος, ο κόσμος χρειάζεται περισσότερα, και γρήγορα. Παραμένουν πολλά που οι επιστήμονες δεν καταλαβαίνουν πλήρως για τον καινοφανή κορωνοϊό, συμπεριλαμβανομένης της δυναμικής της μετάδοσής του, της δυνατότητάς του να επανεμφανίζεται κατά κύματα όπως η ισπανική γρίπη του 1918, εάν πρόκειται για μετάλλαξη, από πού προήλθε, και πώς μπορούν να επηρεάσουν την εξάπλωσή του περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η θερμοκρασία. Σχετικά με την ασθένεια, παραμένουν επίσης ερωτήματα, μεταξύ άλλων για ποιο λόγο μπορεί να διαφέρει η ανταπόκριση μεταξύ ομάδων ασθενών στη μόλυνση και εάν οι μολυσμένοι εμφανίζουν βραχυπρόθεσμη ή μακροχρόνια ανοσία. Οι ερευνητές αγωνίζονται να αναπτύξουν επιλογές θεραπείας και τεστ που να είναι ακριβείς, ευαίσθητες, γρήγορες και τοπικά αναπτυσσόμενες. Οι επιδημιολόγοι και οι κοινωνικοί επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν ποια μέτρα μετριασμού θα είναι τα πιο αποτελεσματικά για τον έλεγχο της εξάπλωσης του ιού˙ πόσο πολύτιμα είναι πραγματικά τα ακραία μέτρα όπως η καραντίνα και οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις˙ και ποιες συνέπειες μπορεί να έχουν αυτές οι πολιτικές σε άλλους τομείς της δημόσιας υγείας.

Στην αναζήτηση απαντήσεων για αυτά και για άλλα καυτά ερωτήματα [6], κάθε έθνος έχει κάτι να δώσει και κάτι να κερδίσει. Οι μολυσματικές ασθένειες, όπως συνήθως λέγεται, δεν γνωρίζουν σύνορα, όπως και οι γνώσεις που απαιτούνται για την καταπολέμησή τους. Οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο μοιράζονται τακτικά πληροφορίες και συνεργάζονται διασυνοριακά. Η τρέχουσα πανδημία έχει τους επιστήμονες να εργάζονται μαζί σε πλατφόρμες όπως η Slack [7] και να χρησιμοποιούν νέα εργαλεία όπως η μηχανική μάθηση (machine learning), για την ταχεία ανίχνευση του νέου κορωνοϊού σε δοκιμές [8] που χρησιμοποιούν μεγάλο όγκο δεδομένων από πολλαπλές πηγές. Αυτή η επιδημία έχει επιδείξει σε πραγματικό χρόνο το πώς η επιστημονική κατανόηση μπορεί πράγματι να είναι ένα παγκόσμιο δημόσιο αγαθό.

Τα τελευταία χρόνια, ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός, ιδίως μεταξύ της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει προκαλέσει εντεινόμενη δυσφορία σε ορισμένους τομείς που χαρακτηρίζονται από την συνεργατική φύση της επιστημονικής δουλειάς. Στον βαθμό που οι επιστημονικές εξελίξεις οδηγούν σε νέα προϊόντα και τεχνολογίες, οι χώρες που επιδιώκουν να προωθήσουν τα εθνικά ή οικονομικά συμφέροντά τους τείνουν να βλέπουν την επιστήμη περισσότερο μέσω ενός ανταγωνιστικού πρίσματος, παρά συνεταιριστικού. Τα φάρμακα και τα εμβόλια μπορούν να δημιουργήσουν τεράστια έσοδα. Αλλά ο πόλεμος μιας χώρας εναντίον μια ταχέως μεταδιδόμενης μόλυνσης συνδέεται εγγενώς με αυτόν των γειτόνων της -είτε φίλων είτε εχθρών- οπότε όλοι πρέπει να κερδίσουν τη μάχη. Σε μια παγκόσμια πανδημία, η αξία της ανοικτής συνεργασίας είναι προφανής. Η χρησιμότητά της στην αντιμετώπιση άλλων κοινών απειλών, όπως η κλιματική αλλαγή, θα πρέπει επίσης να είναι προφανής.