Η νέα κυβέρνηση του Ισραήλ είναι μια Λερναία Ύδρα με πολλά κεφάλια | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η νέα κυβέρνηση του Ισραήλ είναι μια Λερναία Ύδρα με πολλά κεφάλια

Μπορούν οι ανταγωνιστικοί ηγέτες της να επιλύσουν το δίλημμα της προσάρτησης;

Σε θέματα ασφαλείας, η έμφυτη επιφυλακτικότητα του Νετανιάχου πιθανότατα θα ενισχυθεί από τον έλεγχο του Γκαντς επί του Υπουργείου Άμυνας. Ο αναπληρωτής του Gantz, Gabi Ashkenazi, θα υπηρετήσει ως Υπουργός Εξωτερικών πριν από την εναλλαγή, και ως Υπουργός Άμυνας μετά από αυτήν. Τόσο ο Ashkenazi όσο και ο Gantz είναι πρώην αρχηγοί ΓΕΕΘΑ των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων και θα εκπροσωπήσουν τις έμπειρες, ρεαλιστικές απόψεις του αμυντικού οικοδομήματος του Ισραήλ στο υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας. Ο Ashkenazi πιστώνεται ότι έπαιξε έναν βασικό ρόλο στον να συγκρατηθεί ο Νετανιάχου από την εξαπόλυση ενός προληπτικού στρατιωτικού χτυπήματος στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν κατά την διοίκηση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα.

Αυτός ο ρεαλισμός θα είναι εξαιρετικά σημαντικός όσον αφορά την προσάρτηση, το μόνο ζήτημα πολιτικής που εγγράφηκε στην κυβερνητική συμφωνία των Netanyahu-Gantz. Ο Νετανιάχου επέμεινε ότι μετά την 1η Ιουλίου, έχει το δικαίωμα να φέρει στο υπουργικό συμβούλιο την δέσμευσή του για την προσάρτηση της Κοιλάδας του Ιορδάνη και των 131 οικισμών της Δυτικής Όχθης, που αποτελούν περίπου το 30% του παλαιστινιακού εδάφους. Επιπλέον, η συμφωνία ορίζει ότι εάν το υπουργικό συμβούλιο εμποδίσει την προσάρτηση, ο Νετανιάχου θα έχει το δικαίωμα να παραπέμψει το ζήτημα απευθείας στην Κνέσετ για επείγουσα νομοθέτηση. Το νομοσχέδιο αναμένεται να έχει πλειοψηφική υποστήριξη ακόμη και αν η παράταξη του Γκαντς και άλλοι στην αντιπολίτευση το καταψηφίσουν.

Ακόμα και καθώς ο Νετανιάχου προχωρεί με την προσάρτηση, η συμφωνία του με τον Γκαντς απαιτεί από το Ισραήλ να προσπαθήσει να διατηρήσει τις σχέσεις του με τους αραβικούς γείτονές του και την διεθνή κοινότητα, η οποία έχει επανειλημμένα κηρύξει την προσάρτηση παράνομη. Το πώς η κυβέρνηση θα επιλύσει αυτήν την ένταση είναι ένα μυστήριο.

Ήδη, η απειλή της προσάρτησης έχει φέρει έντονες διαμαρτυρίες από την Ιορδανία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τον Αραβικό Σύνδεσμο, τα Ηνωμένα Έθνη και τα ηγετικά μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος, Μαχμούντ Αμπάς, ανακοίνωσε τον τερματισμό όλων των συμφωνιών με το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένου του συντονισμού της ασφάλειας. Οι πολύ σεβαστοί πρώην επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας Mossad και Shin Bet προειδοποίησαν αμφότεροι για την απειλή που αποτελεί η προσάρτηση για τις σχέσεις με την Ιορδανία και την ηρεμία στην Δυτική Όχθη.

Ο Γκαντς είναι γνωστό ότι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στην τεράστια πίεση που θα έφερνε η προσάρτηση της κοιλάδας του Ιορδάνη στη Συνθήκη Ειρήνης Ισραήλ-Ιορδανίας και στον συντονισμό της ασφάλειας με την Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία έχει κάνει πολλά για την πρόληψη της βίας και της τρομοκρατίας στην Δυτική Όχθη. Ωστόσο, ενέκρινε την προσάρτηση κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, αποδέχθηκε την ρήτρα της προσάρτησης στην συμφωνία του με τον Νετανιάχου και είναι γνωστό ότι τάσσεται υπέρ τουλάχιστον μιας μερικής προσάρτησης των εποικισμένων εδαφών δίπλα στα σύνορα του Ισραήλ του 1967.

Το δίλημμα του Gantz βρήκε έκφραση στην ομιλία αποδοχής του Ashkenazi [1] ως Υπουργού Εξωτερικών μετά την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης. Από τη μια πλευρά, ο Ashkenazi χαιρέτισε την «ιστορική ευκαιρία» που παρουσίασε το ειρηνευτικό σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump, «για να διαμορφώσει το μέλλον του κράτους του Ισραήλ και των συνόρων του για τις επόμενες δεκαετίες». Από την άλλη, δεσμεύθηκε να προωθήσει το σχέδιο «διατηρώντας όλες τις ειρηνευτικές συμφωνίες και τα στρατηγικά συμφέροντα του Κράτους του Ισραήλ».

Υπάρχει μόνο μια ρητή προϋπόθεση για προσάρτηση στην συμφωνία του [κυβερνητικού] συνασπισμού: Πρέπει να έχει την πλήρη υποστήριξη της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Η διάταξη δημιουργεί μια αβεβαιότητα για τον Νετανιάχου καθώς οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ εκκρεμούν. Ο Τραμπ έχει ήδη δώσει το πράσινο φως στην προσάρτηση ως μέρος του οράματός του για την ειρήνη Ισραηλινών-Παλαιστινίων. Ωστόσο, ο Τζο Μπάιντεν, ο πιθανός υποψήφιος των Δημοκρατικών, έχει εκφράσει την σαφή αντίθεσή του, χαρακτηρίζοντάς την ως κάτι «κακό για την ειρήνη» και δεσμεύεται να αντιστρέψει [2] τις πράξεις του Τραμπ. Η προσάρτηση αναπόφευκτα θα κάνει το Ισραήλ ένα διχαστικό ζήτημα στην [αμερικανική προεκλογική] εκστρατεία. Η ευαγγελική [εκλογική] βάση του Τραμπ θα την επικροτήσει˙ οι εβραϊκές και προοδευτικές [εκλογικές] βάσεις του Μπάιντεν ως επί το πλείστον θα την αποδοκιμάσουν. Εάν κερδίσει ο Μπάιντεν, θα μπορούσε να αποσύρει την αποδοχή [που έχει εκφράσει ο Τραμπ], αφαιρώντας τη μόνη διεθνή νομιμότητα που ενδέχεται να αποκτήσει η προσάρτηση.

Εάν ο Νετανιάχου προωθήσει την προσάρτηση μέσω της Κνέσετ πριν από τις εκλογές των ΗΠΑ, μπορεί να δημιουργήσει ένα μεγάλο πρόβλημα για το Ισραήλ με έναν νέο Αμερικανό πρόεδρο μετά [από τις εκλογές]. Το Ισραήλ θα αποκομίσει τότε μια διεθνή καταισχύνη χωρίς να κερδίσει τίποτα. Αλλά εάν ο Νετανιάχου δεν προχωρήσει με την προσάρτηση, θα αντιμετωπίσει μια εξέγερση μέσα στο κόμμα του και έντονη κριτική από τους Naftali Bennett και τον Avigdor Lieberman, τους ηγέτες των δύο δεξιών κομμάτων που άφησε εκτός όταν αποφάσισε την συγκατοίκηση με τον Gantz.

Ο τρόπος με τον οποίο ο Νετανιάχου και ο Γκαντς θα επιλύσουν τέτοια διλήμματα είναι πιθανό να αποτελέσει το καθοριστικό τεστ για τη νέα ισραηλινή κυβέρνηση, η οποία θα είναι ακόμη στα στάδια της διαμόρφωσής της καθώς πλησιάζει η ημερομηνία της 1ης Ιουλίου για την εξέταση των προσεγγίσεων της προσάρτησης. Αλλά όσοι αμφιβάλλουν για τις πιθανότητες επιβίωσής της πρέπει να θυμούνται ότι χρειάστηκε ένας Ηρακλής για να σκοτώσει την Λερναία Ύδρα.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2020-05-26/israels-n...