Η τρέλα της αποσύνδεσης από την Κίνα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η τρέλα της αποσύνδεσης από την Κίνα

Δεν είναι μόνο επικίνδυνη -είναι αδύνατη
Περίληψη: 

Η αναδιαμόρφωση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού με τρόπους που ελαχιστοποιούν το ρίσκο δεν θα είναι εύκολη. Οι περίπλοκες εμπορικές σχέσεις είναι δύσκολο και δαπανηρό να αντιγραφούν.

Στις 14 Μαΐου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, απείλησε να διακόψει την οικονομική σχέση των Ηνωμένων Πολιτειών με την Κίνα. «Υπάρχουν πολλά πράγματα που θα μπορούσαμε να κάνουμε», είπε στην παρουσιάστρια της εκπομπής Fox Business, Maria Bartiromo. «Θα μπορούσαμε να διακόψουμε ολόκληρη την σχέση. Τώρα αν το έκανες αυτό, τι θα συνέβαινε; Θα εξοικονομούσες 500 δισεκατομμύρια δολάρια». Ήταν η πιο ακραία ρητορική του Τραμπ μέχρι σήμερα, αλλά δεν ήταν έξω από το κλίμα που επικρατεί στην Ουάσινγκτον. Τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι όσο και οι Δημοκρατικοί συμφωνούν ότι η Κίνα έχει μετατραπεί από έναν ανταγωνιστή σε αντίπαλο, και ίσως ακόμη και σε εχθρό.

Καθώς οι εντάσεις έχουν αυξηθεί ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορωνοϊού, η οποία προήλθε από την Κίνα και που το Πεκίνο προσπάθησε αρχικά να κρύψει, η κυβέρνηση Τραμπ έχει λάβει μέτρα για να περιορίσει τις οικονομικές σχέσεις. Τον περασμένο μήνα, καθοδήγησε το Συμβούλιο Επενδύσεων του Ομοσπονδιακό Συνταξιοδοτικού Ταμείου (Federal Retirement Thrift Investment Board), το οποίο διαχειρίζεται εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια από κρατικές αποταμιεύσεις συνταξιοδότησης, να σταματήσει τις επενδύσεις σε κινεζικές εταιρείες. Επίσης, εμπόδισε τον κινεζικό κατασκευαστή τηλεπικοινωνιών Huawei να χρησιμοποιήσει αμερικανική τεχνολογία για τον σχεδιασμό ή την παραγωγή τσιπ ημιαγωγών. Και αφότου η Κίνα επέβαλε νέους νόμους περί εθνικής ασφάλειας στο Χονγκ Κονγκ, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα ανακαλέσει τα ειδικά εμπορικά προνόμια της περιοχής.

05062020-1.jpg

Ένας εργαζόμενος φορτώνει εμπορευματοκιβώτια στο λιμάνι Yangpu στην επαρχία Hainan της Κίνας, τον Απρίλιο του 2020. Xinhua News Agency / eyevine / Redux
---------------------------------------------------------------------

Η Ουάσιγκτον έχει αποκτήσει εμμονή με την «αποσύνδεση» (decoupling) -την ιδέα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα πρέπει να διακόψουν τις πολύπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού που τις συνδέουν. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν «επαναπατρίσουν» (“re-shore”) αυτές τις αλυσίδες εφοδιασμού μετά την πανδημία, ο εμπορικός σύμβουλος του Τραμπ, Πίτερ Ναβάρο (ο οποίος έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο Death by China), προειδοποίησε πρόσφατα ότι «θα βυθιστούν στην άβυσσο». Όμως, παρ’ όλο τον επίσημο ενθουσιασμό για την αποσύνδεση, υπάρχει μικρή συμφωνία για το τι θα συνεπαγόταν πραγματικά. Η αποσύνδεση σημαίνει μείωση των οικονομικών αδυναμιών των ΗΠΑ; Το να γίνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες λιγότερο εξαρτημένες από την Κίνα; Να γίνει εκμετάλλευση της εξάρτησης της Κίνας από την τεχνολογία των ΗΠΑ; Να αποσυρθούν γενικά από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου; Η μετατροπή οποιασδήποτε από αυτές τις προτάσεις σε πραγματικές πολιτικές θα απαιτούσε ένα επίπεδο τεχνικών γνώσεων που ούτε η κυβέρνηση των ΗΠΑ ούτε ο ιδιωτικός τομέας έχουν αυτήν την στιγμή. Το να γίνουν βήματα προς τα εμπρός στα τυφλά, επιπλέον, έχει τον κίνδυνο να βλάψει τις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς και την Κίνα.

Οι βιαστικές προσπάθειες για τον περιορισμό των επικίνδυνων εξαρτήσεων από την Κίνα θα μπορούσαν να καταλήξουν σε διακοπή των υγιών και σημαντικών οικονομικών σχέσεων με όχι μόνο την χώρα αυτή αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Για παράδειγμα, ο αποκλεισμός της πρόσβασης της Huawei στην τεχνολογία των ΗΠΑ ίσως απλώς να ενθαρρύνει ξένες εταιρείες [1] να επανασχεδιάσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους γύρω από μη αμερικανικές τεχνολογίες. Αντί για αποσύνδεση, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει συνεπώς να σκεφτούν να «επανασυνδέσουν» τις παγκόσμιες σχέσεις εφοδιασμού με τρόπους που θα κάνουν τις ΗΠΑ λιγότερο ευάλωτες σε ατυχήματα και επιθέσεις. Για να γίνει αυτό, ωστόσο, θα απαιτηθεί από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ να αναπτύξουν ένα εντελώς νέο σώμα εξειδίκευσης.

ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ

Η αποσύνδεση των χωρών με πολύπλοκες οικονομικές σχέσεις είναι σαν να μια δύσκολη χειρουργική επέμβαση. Και καλό θα είναι κάποιος να έχει μια καλή ιδέα για το πού βρίσκονται τα ζωτικά όργανα του ασθενούς πριν αρχίσει να κόβει. Η κυβέρνηση Τραμπ το έμαθε με τον σκληρό τρόπο τον Απρίλιο του 2018, όταν επέβαλε κυρώσεις στον ρωσικό γίγαντα αλουμινίου United Company Rusal ως αντίποινα για την παρέμβαση της Μόσχας στις εκλογές των ΗΠΑ το 2016. Προέκυψε ότι η Rusal φτιάχνει ένα εξειδικευμένο προϊόν αλουμινίου που είναι ζωτικής σημασίας για τους ευρωπαϊκούς κατασκευαστές αυτοκινήτων, οι οποίοι ξαφνικά έπρεπε να ανησυχούν για την καταβολή τεράστιων προστίμων εάν συνέχιζαν να συνεργάζονται με την ρωσική εταιρεία. Η αντίδραση της αυτοκινητοβιομηχανίας πίεσε τελικά την κυβέρνηση Τραμπ να υποχωρήσει και να άρει τις κυρώσεις.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ κάνουν τώρα μια παρόμοια ανακάλυψη για την Κίνα: η οικονομία της δεν είναι ένας διακριτός οργανισμός που μπορεί εύκολα να διαχωριστεί από την παγκόσμια οικονομία αλλά μάλλον πρόκειται για ένα σιαμαίο δίδυμο, που συνδέεται με νευρικό ιστό, κοινά όργανα και ένα κοινό κυκλοφορικό σύστημα. Η πανδημία του κορωνοϊού αποκάλυψε τις κρυμμένες ευπάθειες αυτού του διασυνδεδεμένου συστήματος αλυσίδων εφοδιασμού, ειδικά σχετικά με τον ιατρικό εξοπλισμό. Οι αυξανόμενες εντάσεις στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας έχουν αποκαλύψει παρόμοιες κρυμμένες ευπάθειες στον τομέα της τεχνολογίας, μεταξύ άλλων τομέων. Αλλά το να διακοπεί η λάθος αλυσίδα εφοδιασμού μπορεί να έχει απρόσμενα αποτελέσματα, όπως συνέβη στην περίπτωση της Rusal. Και η απλή διακοπή είναι ανεπαρκής: είναι επίσης απαραίτητο να επανασυνδεθούν οι αλυσίδες εφοδιασμού με τρόπους που να τις καθιστούν πιο ανθεκτικές.