Έτσι μοιάζει η δημοκρατία

Η ελκυστικότητα μιας δημοκρατίας είναι η ικανότητα των απλών ανθρώπων να αποφασίζουν το μέλλον τους και οι ίδιοι απλοί άνθρωποι να ενώνονται ο ένας με τον άλλον σε συλλογική δράση για την αποκατάσταση μακροχρόνιων λαθών. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ισχύς του status quo είναι τέτοια που οι επιτυχημένες περιπτώσεις σημαντικών, προερχόμενων από τον λαό αλλαγών είναι λίγες και χρονικά πολύ μακριά η μια από την άλλη. Αλλά όταν συμβαίνει όντως αλλαγή -όπως έγινε κατά το πρώτο κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων- θυμίζει στον κόσμο την τρομερή δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών και του μοντέλου διακυβέρνησής τους. Τα πανό που είχαν κρεμαστεί ψηλά στο συνέδριο των Δημοκρατικών το 1968 έγραφαν: «Ολόκληρος ο Κόσμος Παρακολουθεί» (“The Whole World Is Watching”), και πράγματι έτσι ήταν. Καθώς το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων της δεκαετίας του 1960 σημείωσε νίκες, οι προπαγανδιστικές προσπάθειες της Σοβιετικής Ένωσης έχασαν την δύναμή τους. Η ικανότητα των Αμερικανών να παλεύουν ειλικρινά με τον Jim Crow [στμ: οι «Νόμοι του Jim Crow» ήταν πολιτειακοί και τοπικοί νόμοι που επέβαλλαν τις φυλετικές διακρίσεις στις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Jim Crow είναι θεατρικός χαρακτήρας που αναπαριστά με ρατσιστικό τρόπο τους Αφροαμερικανούς και την κουλτούρα τους] υπονόμευσε τις σοβιετικές κριτικές κατά της χώρας τους και εξασθένισε τον παγκόσμιο κομμουνισμό.

Επιπλέον, αυτές οι στιγμές συλλογικής κινητοποίησης για τα πολιτικά δικαιώματα λειτουργούν ως σεισμοί, στέλνοντας κρουστικά κύματα σε όλο τον κόσμο. Ο Shen Tong, ένας από τους ηγέτες των διαμαρτυριών υπέρ της δημοκρατίας το 1989 στην Κίνα, κατονόμασε τον Martin Luther King, Jr. ως τον εμπνευστή του. Ο Patrick Lekota, μια σημαντική προσωπικότητα του κινήματος κατά του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, δήλωσε ότι το αμερικανικό κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων ήταν «υλικό που μελετήθηκε επισταμένα». Οι Πολωνοί ηγέτες της «Αλληλεγγύης» κάλεσαν τους ηγέτες των πολιτικών δικαιωμάτων των ΗΠΑ να τους καθοδηγήσουν σχετικά με την τακτική της μη βίαιης δράσης. Όταν οι Αμερικανοί υπερασπίζονται με επιτυχία τα δικά τους δικαιώματα ως ανθρώπινα όντα, δίνουν έμπνευση και εμπιστοσύνη σε άλλους, φωτίζοντας τον κόσμο σχετικά με τα πολιτικά δικαιώματα και τον δημοκρατικό ακτιβισμό.

Τέλος, όπως υποστήριξε ο Lippmann το 1957, η ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση της μακροχρόνιας φυλετικής ανισότητας θα εξουδετερώσει επίσης ένα βασικό επιχείρημα της προπαγάνδας [που προέρχεται] από ξένους αντιπάλους. Αυταρχικές κυβερνήσεις, όπως η Κίνα και η Ρωσία, αρπάζονται από τις υπάρχουσες φυλετικές διαιρέσεις για να υποστηρίξουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ανταποκρίνονται στα ίδια τους τα ιδανικά. Δεν δημιούργησαν αυτές τις διαιρέσεις, αλλά απολαμβάνουν την επιδείνωσή τους -και το κάνουν χρησιμοποιώντας όλο και πιο εξελιγμένα εργαλεία και στρατηγικές των κοινωνικών μέσων (social media). Όμως οι καθημερινοί Αμερικανοί πολίτες μπορούν να ξεπεράσουν αυτό το επιχείρημα αποδεικνύοντας την ικανότητά τους να επιφέρουν ουσιαστικές, συστημικές αλλαγές μέσω της συλλογικής δράσης.

Είναι πολύ νωρίς για να πούμε αν το κίνημα της Black Lives Matter θα καταλήξει να είναι τόσο διαρκές, σημαντικό ή επιτυχημένο όσο το κίνημα που είχε ως αποτέλεσμα την άρση των διακρίσεων μεταξύ λευκών και μαύρων, τον Νόμο περί Πολιτικών Δικαιωμάτων (Civil Rights Act) και τον Νόμο για τα Δικαιώματα Ψήφου (Voting Rights Act). Αλλά ίσως η χώρα βρίσκεται στην αρχή ενός δεύτερου κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα που θα προωθήσει θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις στα συστήματα επιβολής του νόμου, της ποινικής δικαιοσύνης, της στέγασης και της σχολικής χρηματοδότησης. Μήπως επίσης η ικανότητα των Αμερικανών να αντιμετωπίζουν με ακρίβεια τους δαίμονές τους και να χρησιμοποιούν τα εργαλεία της δημοκρατίας για να αλλάξουν βαθιά το status quo θα μπορούσε να ξανανάψει τον πυρσό της χώρας στα μάτια του κόσμου; Μήπως οι εκστρατείες υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα δημοκρατικά κινήματα που σιγοβράζουν σε όλο τον κόσμο βρουν νέα δύναμη, βλέποντας εκατομμύρια απλούς Αμερικανούς, χωρίς δύναμη ο καθένας ξεχωριστά, να μετακινούν ένα έθνος σε μια από μακρού χρόνου καθυστερημένη δράση μέσω της συλλογικής ισχύος;

Τριάμισι χρόνια ο Ντόναλντ Τραμπ που υπηρετεί ως η βιτρίνα των Ηνωμένων Πολιτειών έχει κάνει αμέτρητες ζημιές στην στάση της χώρας στον κόσμο. Θα χρειαστεί μια πραγματικά εξαιρετική σειρά γεγονότων για να αντιστραφεί αυτή η καθοδική πορεία της αμερικανικής φήμης και επιρροής. Όμως αυτό που συνέβη στο ατελές μας, πάντα σε διορθώσεις έθνος τις τελευταίες δύο εβδομάδες είναι πραγματικά εξαιρετικό. Και ίσως -απλώς ίσως- το δεύτερο κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων της χώρας θα είναι η καλύτερη ευκαιρία για να ξαναρυθμιστεί η εικόνα και η επιρροή της σε όλο τον κόσμο.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2020-06-12/new-civil-rights-move...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition