Η Λευκορωσία παίρνει τον δρόμο της

Όταν η [ασθένεια] COVID-19 έπληξε την Λευκορωσία τον Μάρτιο, ο Λουκασένκο απέρριψε δημοσίως την σοβαρότητά της, όπως και ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Jair Bolsonaro. Αλλά το έθνος αυτο-οργανώθηκε για να παρέχει στα νοσοκομεία και τις κλινικές ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό, είτε με προστατευτικές ασπίδες τρισδιάστατης εκτύπωσης (3D-printing) είτε με επαναπροσανατολισμό εργοστασίων για να ράβουν ολόσωμες φόρμες προστασίας. Αυτές οι ενέργειες ήταν ιδιαίτερα αξιοσημείωτες επειδή η κυβέρνηση της Λευκορωσίας αποθαρρύνει τις κρατικές επιχειρήσεις να συνεργάζονται με μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, για τους οποίους δυσπιστεί ως δυνητικά πολιτικούς ή συνδεδεμένους με την Δύση.

Λευκορώσοι διαδηλωτές στην Πράγα, στην Τσεχία, τον Αύγουστο του 2020.
David W Cerny / Reuters
-------------------------------------------------------------

Το πνεύμα της αμοιβαίας υποστήριξης που αφυπνίστηκε από την πανδημία συνεχίζει να ζωντανεύει αυτές τις ασταθείς μέρες. Οι εθελοντές παρέχουν στους διαδηλωτές πρόσβαση στα σπίτια τους και συνδέσεις Wi-Fi, τους τροφοδοτούν με φαγητό και ποτά, και σχηματίζουν μεγάλες γραμμές για να συναντήσουν τους κρατουμένους που ελευθερώθηκαν και να τους φέρουν στο σπίτι τους. Μέχρι πολύ πρόσφατα, οι περισσότεροι πολίτες φοβούνταν να κάνουν τέτοια πράγματα.

Οι Λευκορώσοι έχουν δει αρκετά για να γνωρίζουν ότι μια γρήγορη αλλαγή δεν θα βελτιώσει απαραίτητα την ζωή τους. Στην Ουκρανία, τη Μολδαβία, την Γεωργία και την Αρμενία, ο δρόμος προς την δημοκρατία ήταν γεμάτος εμπόδια: διαφθορά, οικονομικές δυσκολίες, ακόμη και στρατιωτικές συγκρούσεις. Ωστόσο, οι Λευκορώσοι που βγήκαν για να διαμαρτυρηθούν πριν από τις εκλογές, είπαν στους δημοσιογράφους ότι ήθελαν μεγαλύτερη ελευθερία έκφρασης και να κάνουν την κυβέρνηση να σέβεται το σύνταγμα. Σχεδόν κανείς δεν είπε ότι ήταν εκεί για να απαιτήσει καλύτερη αμοιβή ή ότι μισούσε το καθεστώς. Αυτή η συγκράτηση μπορεί να σημαίνει ότι οι διαδηλωτές θέλουν η κυβέρνησή τους να φύγει ειρηνικά και όχι να αναγκαστεί να φύγει με τον τρόπο του πρώην προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ή του Κουρμανμπέκ Μπακίγιεφ, της Κιργιζίας (παρεμπιπτόντως, ο τελευταίος κρύβεται από τις νέες Κιργιζικές Αρχές στην Λευκορωσία, όπου του χορηγήθηκε υπηκοότητα) [10]. Παρ' όλα αυτά, οι Αρχές αντέδρασαν με το να υποκινήσουν τον φόβο και συμπεριφερόμενες στους πολίτες απάνθρωπα. Με αυτόν τον τρόπο, η κυβέρνηση της Λευκορωσίας παραβίασε το διάρκειας ενός τετάρτου του αιώνα συμβόλαιο με την κοινωνία: να την προστατεύει από συγκρούσεις.

Ο λαός της Λευκορωσίας δίνει στην κυβέρνησή του μια τελευταία ευκαιρία να ακούσει τις φωνές εκείνων που συμφωνούσαν σιωπηλά στις πολιτικές της στο παρελθόν, καθώς και στους πιο ζωηρούς αντιπάλους του καθεστώτος. Για πρώτη φορά από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, εργάτες από τα μεγάλα ελεγχόμενα από το κράτος εργοστάσια έχουν σταματήσει την παραγωγή και βγαίνουν για να διαμαρτυρηθούν. Ακόμη και οι εργαζόμενοι του υπόγειου [μετρό] του Μινσκ συμμετείχαν εμφανώς στις διαμαρτυρίες στο κέντρο της πόλης. Ο πρωθυπουργός της Λευκορωσίας, Roman Golovchenko, πιθανότατα κλονισμένος από την παρουσία αυτού που συνήθως θεωρείτο πιστή βάση του καθεστώτος, πήγε να μιλήσει [11] με τους εργαζόμενους σε μια προσπάθεια να αποτρέψει μια εθνική απεργία. Στην κρατική τηλεόραση, ο υπουργός Εσωτερικών ζήτησε συγγνώμη [12] για τους «τυχαίους» τραυματισμούς και τις βλάβες που υπέστησαν αθώοι άνθρωποι.

Η υποψήφια της αντιπολίτευσης για πρόεδρος, Σβιατλάνα Τσιχανουσκάγια (Sviatlana Tsikhanouskaya), που βρίσκεται σήμερα στην Λιθουανία, έσπασε πρόσφατα την σιωπή της. Η Tsikhanouskaya πιστεύει ότι κέρδισε την πλειοψηφία των ψήφων στις 9 Αυγούστου. Σε ένα βίντεο στο YouTube, ζήτησε από τις τοπικές Αρχές [13] να επιτρέψουν διαδηλώσεις σε όλες τις πόλεις της Λευκορωσίας στις 16 Αυγούστου και στην συνέχεια να ξεκινήσουν διάλογο για να οργανώσουν μια ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας. Περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι [14] βάδισαν στους δρόμους του Μινσκ την καθορισμένη ημέρα, όπως και δεκάδες χιλιάδες σε άλλες πόλεις. Μερικοί διαδηλωτές εξαφανίστηκαν αφού τους τράβηξαν σε λεωφορεία χωρίς πινακίδες. Αλλά για πρώτη φορά μετά την έναρξη των διαδηλώσεων, δεν αντιμετώπισαν την ανοιχτή αστυνομική βαρβαρότητα. Ούτε οι πολίτες ενεπλάκησαν σε βιαιότητες, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση έφερε περίπου 5.000, σύμφωνα με το Reuters -65.000, σύμφωνα με την επίσημη εκτίμηση της αστυνομίας της Λευκορωσίας- ψηφοφόρους του Λουκασένκο από όλη την χώρα για να συναντηθούν με τον πρόεδρο στο κέντρο του Μινσκ. Εάν το δεύτερο μέρος του σχεδίου της Tsikhanouskaya είναι το ίδιο επιτυχημένο με το πρώτο, η Λευκορωσία μπορεί να επιβεβαιώσει στον κόσμο ότι είναι πραγματικά μια μη βίαιη κοινωνία -μια κοινωνία που ζει με έναν εθνικό ύμνο που ξεκινά με τις λέξεις «Εμείς, οι Λευκορώσοι, είμαστε ειρηνικοί άνθρωποι».

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/belarus/2020-08-18/belarus-goes-...

Σύνδεσμοι: