Η Σομαλία πρέπει να μάθει να στέκεται μόνη της | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Σομαλία πρέπει να μάθει να στέκεται μόνη της

Πριν μπορέσει να σταθεί μαζί με το υπόλοιπο Κέρας της Αφρικής

Αλλά η στρατιωτική πίεση έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Η διοίκηση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει αυξήσει τις αεροπορικές επιδρομές στην Σομαλία και περισσότερο στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ είναι τώρα τοποθετημένο στην Σομαλία από ό, τι σε οποιαδήποτε άλλη αφρικανική χώρα εκτός από το Τζιμπουτί και τον Νίγηρα. Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες της διοίκησής του, ο Τραμπ σκέφτεται να αποσύρει σχεδόν όλα αυτά τα στρατεύματα. Επιπλέον, η κυβέρνηση της Σομαλίας και οι στρατιωτικοί της εταίροι της Αφρικανικής Ένωσης έχουν επιβραδύνει τον ρυθμό των επιχειρήσεών τους κατά της Αλ Σαμπάμπ και έχασαν ακόμη και τον έλεγχο στρατηγικών περιοχών όπως η κοιλάδα Shabelle και πόλεις κατά μήκος των συνόρων με την Αιθιοπία. Ταυτόχρονα, η al Shabab πραγματοποίησε εκατοντάδες επιθέσεις στην Σομαλία και σε γειτονικές χώρες. Τον Ιανουάριο του 2020, για παράδειγμα, η ομάδα επιτέθηκε [4] στο αεροδρόμιο Manda Bay στην παραλιακή πόλη Lamu της Κένυας, σκοτώνοντας αρκετούς Κενυάτες και Αμερικανούς στρατιώτες.

Η Αλ Σαμπάμπ συνεχίζει να διαχειρίζεται ένα παράλληλο σύστημα διακυβέρνησης σε τμήματα της Μογκαντίσου, της πρωτεύουσας, και στη νότια Σομαλία, συμπεριλαμβανομένων εκτάσεων κατά μήκος των συνόρων με την Κένυα και την Αιθιοπία. Για να μπορέσει η Σομαλία να αρχίσει να σκέφτεται την εμβάθυνση των δεσμών της με τους γείτονες και την ελεύθερη κυκλοφορία από τα σύνορά της, θα πρέπει να παγιώσει τον έλεγχο αυτών των συνόρων και άλλων περιοχών που ελέγχονται επί του παρόντος από την al Shabab. Για τον σκοπό αυτό, η κυβέρνηση της Σομαλίας και οι εταίροι της στην Αφρικανική Ένωση θα πρέπει να επιστρέψουν στην επίθεση εναντίον της τρομοκρατικής ομάδας -όχι μόνο για την απελευθέρωση των περιοχών που ελέγχονται από την Αλ Σαμπάμπ, αλλά για να τις κρατήσουν μόνιμα, ώστε η κυβέρνηση να κερδίσει ξανά τις καρδιές και τα μυαλά [των πολιτών].

Η διακυβέρνηση τόσο σε πολιτειακό όσο και σε ομοσπονδιακό επίπεδο θα πρέπει επίσης να βελτιωθεί πριν προχωρήσει η περιφερειακή ολοκλήρωση. Κατά την διάρκεια της προεδρίας μου, η Σομαλία ξεκίνησε μια περίπλοκη διαδικασία ομοσπονδοποίησης μέσω της οποίας δημιουργήθηκαν τέσσερις περιφερειακές πολιτείες. Μεγάλη πρόοδος σημειώθηκε αρχικά προς την οικοδόμηση κράτους και προς την συμφιλίωση των περιφερειακών και φυλετικών συγκρούσεων. Αλλά σύντομα αφότου ανέλαβε την εξουσία το 2017, η τρέχουσα διοίκηση του προέδρου Mohamed Abdullahi Mohamed διέλυσε την ηγεσία των νεοσυσταθέντων ομοσπονδιακών πολιτειών και εγκατέστησε στην θέση τους συμμάχους της, αποδυναμώνοντας την διαδικασία ομοσπονδοποίησης και πυροδοτώντας συγκρούσεις με τις περιφερειακές κυβερνήσεις.

Ελλείψει ισχυρής λειτουργικής σχέσης με τις περιφερειακές κυβερνήσεις, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συχνά βασίστηκε σε στρατεύματα της Αιθιοπίας που λειτουργούν εκτός της αλυσίδας διοίκησης της Αφρικανικής Ένωσης για να προωθήσει τα πολιτικά συμφέροντά της στις περιφερειακές πολιτείες. Τον Δεκέμβριο του 2018, για παράδειγμα, διέταξε τα στρατεύματα της Αιθιοπίας να συλλάβουν έναν πρώην εκπρόσωπο της Αλ Σαμπάμπ, ο οποίος κατέβαινε στις εκλογές για το κοινοβούλιο στη νεοσύστατη περιφερειακή πολιτεία στα Νοτιοδυτικά. Η σύλληψή του πυροδότησε ημέρες διαμαρτυριών στη νοτιοδυτική πολιτεία, στις οποίες οι ομοσπονδιακές δυνάμεις ασφαλείας αργότερα αντέδρασαν με βίαιη καταστολή. Τέτοιες υπερβάσεις μόνο εμβαθύνουν τις υποψίες και την αντιπάθεια του λαού της Σομαλίας απέναντι στην Αιθιοπία, καθιστώντας πιο δύσκολη τη μελλοντική συνεργασία.

Εκτός από την βελτίωση της διακυβέρνησης, η Σομαλία πρέπει να ενισχύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς της πριν επιδιώξει στενότερους δεσμούς με τους γείτονές της. Ένας λόγος για τον οποίο ο εναγκαλισμός της τρέχουσας κυβέρνησης προς τις προσπάθειες της περιφερειακής ολοκλήρωσης έχει αποδειχθεί τόσο αμφισβητούμενος είναι ότι οι απλοί Σομαλοί είχαν πολύ λίγο λόγο στο θέμα. Ενώ οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν συχνά διαβουλευθεί στενά με το κοινοβούλιο και τις περιφερειακές πολιτείες σχετικά με σημαντικά εθνικά ζητήματα, η σημερινή κυβέρνηση ανέτρεψε αυτήν την πολιτική παράδοση λαμβάνοντας μονομερώς αποφάσεις. Για να αρχίσει να επισκευάζει και τελικά να οχυρώσει τους δημοκρατικούς θεσμούς της, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα πρέπει να αποκαταστήσει αυτήν την συμβουλευτική παράδοση.

ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΕΣ ΜΟΙΡΕΣ, ΚΟΙΝΟ ΜΕΛΛΟΝ

Συνολικά, τα προβλήματα της Σομαλίας με την ασφάλεια και την διακυβέρνηση δεν προοιωνίζονται καλά για την περιφερειακή ολοκλήρωση. Όμως, με την πρόοδο ενάντια στην al Shabab, στην διακυβέρνηση, και προς την δημοκρατία, η χώρα μπορεί να είναι σε θέση να αποκομίσει τα οφέλη των βαθύτερων εμπορικών και οικονομικών δεσμών με τους γείτονές της στο μέλλον. Οι διεθνείς εταίροι της Σομαλίας, ιδίως εκείνοι που βρίσκονται εκτός της άμεσης περιοχής, μπορούν να βοηθήσουν να κινηθεί η Σομαλία προς αυτή την κατεύθυνση.