Το κεντρί στην ουρά της COVID-19 | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το κεντρί στην ουρά της COVID-19

Για τις φτωχές χώρες, αυτό που έρχεται θα μπορούσε να είναι χειρότερο

Οι οικονομικές επιπτώσεις της COVID-19 περιπλέκουν επίσης τις λεπτές πολιτικές μεταβάσεις. Στο Σουδάν, ο πληθωρισμός έφτασε τα επίπεδα ρεκόρ του 212% [49] τον Σεπτέμβριο και το 230% [50] τον Οκτώβριο, μειώνοντας τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας και αναγκάζοντας την κυβέρνηση να μπει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης [51]. Οι διαδηλωτές απαίτησαν δράση, κλείνοντας τους δρόμους καίγοντας ελαστικά τον Αύγουστο [52], τον Οκτώβριο [53] και ξανά την προηγούμενη εβδομάδα [54]. Στην Τυνησία, δέκα χρόνια αφότου μια λαϊκή εξέγερση για τις οικονομικές συνθήκες ανέτρεψε το παλιό καθεστώς, ένα κύμα βίαιων διαμαρτυριών [55] για την αυξανόμενη φτώχεια και την ανεργία σάρωσε τουλάχιστον 15 πόλεις αυτόν τον μήνα, με αποτέλεσμα οι Αρχές να απαγορεύσουν περαιτέρω διαδηλώσεις [56]

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΥΘΥΝΗ

Η COVID-19 δεν ευθύνεται για την επισφαλή οικονομική ισορροπία σε πολλές χώρες που κινδυνεύουν από σύγκρουση, αλλά σχεδόν σίγουρα αυξάνει την πιθανότητα των συγκρούσεων. Ακριβώς όπως μια κρίση υγείας μπορεί να προκαλέσει οικονομική κατάρρευση, οι οικονομικές κρίσεις μπορούν να προκαλέσουν [57] πολιτική αστάθεια στις κοινωνίες που είναι λιγότερο ικανές να αντέξουν την καταιγίδα. Όμως, αυτό το επικείμενο πρόβλημα έχει προσελκύσει μέχρι τώρα πολύ λίγη προσοχή [58] από τους διεθνείς δωρητές.

Επειδή οι πλούσιες χώρες υπέστησαν επίσης σοκ από την πανδημία, είναι κατανοητό ότι επικεντρώνονται στην δική τους ανάκαμψη. Κατά μέσο όρο, οι προηγμένες οικονομίες έχουν ξοδέψει σχεδόν το 20% [59] του ετήσιου ΑΕΠ τους για δημοσιονομική τόνωση, δέκα φορές πάνω από το 2% του ετήσιου ΑΕΠ που έχουν ξοδέψει οι χώρες χαμηλού εισοδήματος. Αλλά χωρίς πρόσθετους πόρους και υποστήριξη, οι μετασεισμοί της COVID-19 σε χώρες χαμηλού εισοδήματος θα μπορούσαν να γίνουν ακόμη πιο σοβαροί. Η πανδημία έχει ωθήσει δεκάδες εκατομμύρια [ανθρώπους] στην φτώχεια, και οι κυβερνήσεις τους ενδέχεται σύντομα να αντιμετωπίσουν τα ολοένα και πιο επείγοντα αιτήματά τους, ακόμη και ενώ αγωνίζονται να καλύψουν τα κενά ασφαλείας προτού το πράξουν οι εγκληματικές και ένοπλες ομάδες.

Οι κυβερνήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών πρέπει να προστατεύσουν τους ασθενείς και τους φτωχούς έως ότου φτάσουν τα εμβόλια και σταθεροποιηθούν οι οικονομίες. Οι οικονομολόγοι και οι ειδικοί στην δημόσια υγεία συμφωνούν [60] ότι κάθε χώρα, ανεξάρτητα από τον πλούτο της, πρέπει να αποτρέψει την κατάρρευση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, να μεταβιβάσει μετρητά σε ευάλωτους πολίτες, και να κάνει διαγνωστικά τεστ σε αρκετά άτομα για COVID-19 ώστε να προσδιορίσει πότε και πού είναι δυνατό να ανοίξει εκ νέου. Όλα αυτά είναι ευκολότερο να λέγονται από όσο να γίνονται σε χώρες χαμηλού εισοδήματος με έλλειψη κεφαλαίων, με μεγάλο χρέος, και φοβούμενες για υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητάς τους. Οι τοπικοί ηγέτες μπορεί να είναι απρόθυμοι να αμφισβητήσουν τις διεθνείς και εγχώριες δυνάμεις που προωθούν την οικονομική λιτότητα. Αλλά αν η λιτότητα έβλαψε [61] τις πλούσιες οικονομίες μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, είναι απίθανο να βοηθήσει τώρα τις φτωχές.

Οι πλούσιες χώρες θα πρέπει να βλέπουν μακριά και να ενεργήσουν με τόλμη για να χαρίσουν τα χρέη των φτωχών χωρών και να επεκτείνουν την επείγουσα οικονομική βοήθεια. Η διοίκηση του Μπάιντεν θα μπορούσε να ξεκινήσει με το να αντιστρέψει την έκκληση του πρώην υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Steve Mnuchin [62], προς την Παγκόσμια Τράπεζα «να μην επιβαρύνει τους μετόχους με πρόωρες εκκλήσεις για νέα χρηματοδότηση». Ο Λευκός Οίκος πρέπει να καταστήσει σαφές ότι μια έκτακτη παγκόσμια κρίση απαιτεί μια έκτακτη απάντηση. Με τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, μια τέτοια προσπάθεια δεν απαιτεί νέα χρήματα βοήθειας -οι χορηγοί της Παγκόσμιας Τράπεζας θα μπορούσαν να συμφωνήσουν να αξιοποιήσουν [63] τις χρηματοπιστωτικές αγορές για να επεκτείνουν την δανειοδοτική ικανότητα, και να αναπληρώσουν ταχύτερα τα κεφάλαια για επιχορηγήσεις και δάνεια χαμηλού επιτοκίου προς τις φτωχότερες χώρες του κόσμου. Ομοίως, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, θα μπορούσε γρήγορα να εγκρίνει νέα αποθεματικά περιουσιακά στοιχεία ύψους 650 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο ΔΝΤ, γνωστά ως Ειδικά Τραβηκτικά Δικαιώματα (special drawing rights, SDR) [64], και να υποστηρίξει την προτεινόμενη νομοθεσία [65] για να επεκτείνει περαιτέρω αυτό το συνολικό ποσό. Με νέους πόρους και σαφή καθοδήγηση πολιτικής για τον μετριασμό των κινδύνων μιας σύγκρουσης, τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις προσπάθειες για την προστασία των ζωών και των μέσων διαβίωσης των πιο ευάλωτων πληθυσμών του κόσμου.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη βρίσκονται ακόμη εν μέσω ενός χειμερινού κύματος COVID-19 και των δικών τους οικονομικών κρίσεων. Μπορεί να αισθάνονται ότι είναι ασύνετο ή πρόωρο να κατευθύνουν την προσοχή τους πέρα από τα σύνορά τους. Ωστόσο, παρόλο που η διανομή εμβολίων και η οικονομική τόνωση προσφέρουν στις προηγμένες οικονομίες μια πορεία προς την ανάκαμψη, δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο για τις φτωχότερες χώρες, όπου ζουν πληθυσμοί που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο και όπου υπάρχει η πιθανότητα σύγκρουσης και πολέμου. Τα επόμενα χρόνια, πολλές Δυτικές προτεραιότητες -όπως η αλλαγή του κλίματος, η μετανάστευση, η τρομοκρατία και οι μολυσματικές ασθένειες- θα απαιτήσουν συνεργασία με τις χώρες που σήμερα απειλούνται περισσότερο από τη μακριά ουρά της COVID-19. Οι μετασεισμοί που ο κόσμος δεν αντιμετωπίζει σήμερα μπορεί να έχουν αποσταθεροποιητικές συνέπειες για τις επόμενες δεκαετίες.