Γιατί το Πεκίνο υποτάσσει τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Γιατί το Πεκίνο υποτάσσει τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας

Η Κίνα εκτιμά τα μονοπώλια που μπορεί να ελέγξει
Περίληψη: 

Οι πρόσφατες αντιμονοπωλιακές κινήσεις της Κίνας κατανοούνται καλύτερα ως μια ξαφνική ιδεολογική μετατόπιση προς τον φόβο των μονοπωλίων παρά ως μια προειδοποιητική βολή στις Big Tech.

Ο JOSH FREEDMAN είναι υποψήφιος διδάκτωρ του Τμήματος Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Harvard.

Υποτίθεται ότι θα ήταν η μεγαλύτερη αρχική δημόσια προσφορά στον κόσμο. Η Ant Group, η διαδικτυακή εταιρεία χρηματοδότησης που συνδέεται με τον κινεζικό τεχνολογικό γίγαντα Alibaba, σχεδίαζε να εισαχθεί στο χρηματιστήριο της Σαγκάης και του Χονγκ Κονγκ στις αρχές Νοεμβρίου. Αλλά λίγες μέρες πριν από το πολυαναμενόμενο ντεμπούτο στην αγορά, οι Κινέζοι ρυθμιστές παρενέβησαν για να εμποδίσουν την προσφορά. Στην συνέχεια, τον Δεκέμβριο, η κινεζική κυβέρνηση επέβαλε πρόστιμο σε [1] αρκετά εγχώρια τεχνολογικά μεγαθήρια -συμπεριλαμβανομένης της Alibaba, και της θυγατρικής της Tencent, της China Literature- για παράβαση των αντιμονοπωλιακών νόμων, και κορυφαίοι ηγέτες δεσμεύθηκαν να ενισχύσουν περαιτέρω τις αντιμονοπωλιακές προσπάθειες το 2021. Σε λιγότερο από έξι εβδομάδες, η απροσδόκητη καταστολή είχε ενισχύσει αποφασιστικά την συμβατική σοφία σχετικά με την στάση του Πεκίνου έναντι των εγχώριων εταιρικών μονοπωλίων, που από καιρό υπέθετε ότι οι μεγάλες κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας ήταν «ανοσοποιημένες» [2] από τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες.

08022021-1.jpg

Μια οθόνη δείχνει την αξία των συναλλαγών που διεξήχθησαν κατά την διάρκεια του παγκόσμιου φεστιβάλ αγορών Singles' Day του Alibaba Group, στην Hangzhou, στην Κίνα, τον Νοέμβριο του 2020. Aly Song / Reuters
--------------------------------------------------

Πολλοί παρατηρητές [3] έχουν ερμηνεύσει τον ξαφνικό αντιμονοπωλιακό ζήλο της Κίνας ως μια καθυστερημένη προσπάθεια να συμμετάσχει σε μια αυξανόμενη παγκόσμια ώθηση για τον περιορισμό της δύναμης των Big Tech [στμ: των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών]. Αναλυτές τόσο στην Κίνα όσο και στην Δύση έχουν αντλήσει σαφείς συγκρίσεις μεταξύ της αντιπαράθεσης της Κίνας με την Alibaba και των πρόσφατων προσπαθειών των ΗΠΑ και της Ευρώπης για τον έλεγχο των Google, Facebook, Amazon και Apple, οι οποίες μοιράζονται μια ανησυχία για τις καταχρηστικές πρακτικές των «μονοπωλίων πλατφόρμας». Ωστόσο, οι αντιμονοπωλιακές δράσεις της Κίνας βασίζουν το σκεπτικό τους σε πολύ διαφορετικά θεμέλια από αυτά που εξελίσσονται στην Δύση. Οι πρόσφατες αντιμονοπωλιακές προσπάθειες του Πεκίνου υποκινούνται λιγότερο από τις ανησυχίες του για τον τυραννικό χαρακτήρα της μονοπωλιακής ισχύος παρά από την πεποίθηση ότι οι κινεζικοί τεχνολογικοί γίγαντες δεν έχουν δεσμευτεί επαρκώς για την προώθηση του στόχου που έχει προκρίνει το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) περί μετασχηματιστικής τεχνολογικής καινοτομίας -και επομένως μπορεί να υπονομεύουν την αποτελεσματικότητα της κινεζικής βιομηχανικής πολιτικής.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΧΥΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Ιστορικά, μια σημαντική έμπνευση για τις αντιμονοπωλιακές προσπάθειες στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι η ιδέα ότι η συγκεντρωμένη οικονομική δύναμη θέτει σε κίνδυνο την ατομική ελευθερία. Ο Τόμας Τζέφερσον ισχυρίστηκε ότι τα μονοπώλια ήταν ασυμβίβαστα με την αμερικανική αυτο-διακυβέρνηση και το ιδανικό του ιδιοκτήτη μικροκτηματία αγρότη, και πρότεινε [4] να περιοριστούν από το Σύνταγμα των ΗΠΑ. Παρόλο που άλλοι νομοθέτες, ιδίως ο Alexander Hamilton, είδαν την κεντρική οικονομική ισχύ ως απαραίτητο εργαλείο για την ενίσχυση της εθνικής οικονομίας, η ιδέα ότι τα μονοπώλια είναι επιζήμια για την καινοτομία, την επιχειρηματικότητα, και την δημοκρατική συζήτηση επέμειναν στις Ηνωμένες Πολιτείες -και αποτέλεσαν την βάση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Η εισαγωγή στην περσινή έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Δικαιοσύνης για τα ψηφιακά μονοπώλια αναφέρεται σε αυτήν τη μακρά παράδοση σκεπτικισμού επισημαίνοντας ένα απόσπασμα που αποδίδεται στον Αμερικανό Ανώτατο Δικαστή, Louis Brandeis: «Μπορεί είτε να έχουμε δημοκρατία είτε να έχουμε συγκεντρωμένο πλούτο στα χέρια λίγων, αλλά δεν μπορούμε να έχουμε και τα δύο».

Το ΚΚΚ έχει αγκαλιάσει ιδιώτες επιχειρηματίες και προσπάθησε να στηρίξει τις μικρές επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια, αλλά υπάρχουν λίγα στοιχεία ότι οι Κινέζοι αξιωματούχοι θεωρούν τη μονοπωλιακή ισχύ ως εγγενώς τυραννική. Το μαρξιστικό δόγμα, το οποίο παραμένει το κλειδί για την κατανόηση της πολιτικής εξουσίας στην σύγχρονη Κίνα, υποστηρίζει ότι η πραγματική ελευθερία απαιτεί την κατάργηση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και μπορεί να βρεθεί μόνο συλλογικά. Οι πολιτικές ιδιωτικοποιήσεων την δεκαετία του 1990 εξακολουθούσαν να αποσκοπούν στην διατήρηση των μεγαλύτερων κρατικών επιχειρήσεων, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τέταρτο της συνολικής οικονομίας σήμερα. Με την άνοδο του Διαδικτύου, οι τεράστιες ιδιωτικές εταιρείες τεχνολογίας, όπως η Alibaba και η Tencent, ενθαρρύνθηκαν να αναπτυχθούν επειδή θεωρήθηκαν ως διεθνώς ανταγωνιστικές και ευκολότερες στην παρακολούθηση από ό, τι οι αενάως πολλαπλασιαζόμενες μικρές εταιρείες.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Κίνας και τα κρατικά μέσα ενημέρωσης έχουν περιγράψει επανειλημμένα [5] την καταστολή του Πεκίνου στις Big Tech ως «ενίσχυση του αντιμονοπωλίου και αποτροπή της άτακτης επέκτασης του κεφαλαίου». Το δεύτερο μισό αυτής της φράσης, η «αποτροπή της άτακτης επέκτασης του κεφαλαίου», ξεχωρίζει από τις αντιμονοπωλιακές προσπάθειες άλλων χωρών. Αποκαλύπτει την σημαντική πηγή των ανησυχιών του ΚΚΚ: την ανάγκη να βεβαιώσει τον έλεγχό του στην κατεύθυνση της καινοτομίας και να βρει τρόπους να διοχετεύσει την ισχύ των μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων προς τους στόχους της βιομηχανικής πολιτικής του κόμματος.