Οι Κεντρo-αμερικανοί δραπετεύουν από κακές κυβερνήσεις

Δεν ήταν παρά όταν χτύπησε η καταστροφή που η Ουάσιγκτον επανήλθε στην περιοχή. Το 1998, ο τυφώνας Μιτς σκότωσε 11.000 ζωές, οι περισσότερες από αυτές στην Ονδούρα, τη Νικαράγουα και το Ελ Σαλβαδόρ. Σε απάντηση, η διοίκηση του προέδρου Μπιλ Κλίντον παρείχε σχεδόν 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε βοήθεια για την καταστροφή και την ανοικοδόμηση, μεγάλο μέρος της οποίας επικεντρώθηκε σε φυσικές υποδομές.

Όταν ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους ανέλαβε τα καθήκοντά του, η Ουάσινγκτον έστρεψε την εστίασή της πρώτα στο ελεύθερο εμπόριο και μετά στην ασφάλεια των πολιτών. Η κυβέρνηση Μπους διαπραγματεύθηκε και επικύρωσε την Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών της Κεντρικής Αμερικής (Central America Free Trade Agreement), η οποία μείωσε τους δασμούς για προϊόντα της Κεντρικής Αμερικής που εισέρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες (και αντίστροφα). Στην συνέχεια, η Ουάσινγκτον επινόησε αυτό που θα γινόταν η Πρωτοβουλία Περιφερειακής Ασφάλειας της Κεντρικής Αμερικής (Central America Regional Security Initiative), η οποία επιδίωξε να ενισχύσει την δημόσια ασφάλεια και άλλους φορείς του κράτους δικαίου σε ολόκληρη την περιοχή. Αν και καμία από αυτές τις προσεγγίσεις δεν είχε σχεδιαστεί ρητά για τη μείωση της μετανάστευσης από την Κεντρική Αμερική, αμφότερες προσπάθησαν να ενισχύσουν την σταθερότητα προωθώντας την ευημερία και την ασφάλεια. Όμως αμφότερες απέτυχαν, καθώς καμιά από τις δυο δεν έδωσε προτεραιότητα στις μεταρρυθμίσεις στην διακυβέρνηση.

Μετανάστες από την Ονδούρα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Esquipulas, στην Γουατεμάλα, τον Ιανουάριο του 2020. Fabricio Alonso / Reuters

-------------------------------------------------------

Η διοίκηση του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα άλλαξε πάλι, επιδιώκοντας να βελτιώσει οικονομικά τη μοίρα της περιοχής. Το 2014, αφού σχεδόν 70.000 ασυνόδευτα παιδιά της Κεντρικής Αμερικής έφτασαν στα σύνορα των ΗΠΑ, η κυβέρνηση Ομπάμα παρουσίασε μια Στρατηγική Δέσμευσης στην Κεντρική Αμερική και προσπάθησε να ενισχύσει μια πρωτοβουλία κυβερνήσεων της περιοχής που ονομάστηκε Συμμαχία για την Ευημερία στο Βόρειο Τρίγωνο (Alliance for Prosperity in the Northern Triangle), που τελικά μοίρασε 750 εκατομμύρια δολάρια σε αμερικανική βοήθεια στο Ελ Σαλβαδόρ, την Ονδούρα και την Γουατεμάλα το 2016. Τόσο η στρατηγική όσο και η συμμαχία υιοθέτησαν μια προσέγγιση τριών σκελών: στόχευαν στην προώθηση της ευημερίας, της διακυβέρνησης και της ασφάλειας σε παράλληλες τροχιές. Παρόλο που η διακυβέρνηση ήταν στο μείγμα, δεν πήρε το προβάδισμα.

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εγκατέλειψε εντελώς την περιορισμένη εστίαση του προκατόχου του στην διακυβέρνηση στην Κεντρική Αμερική. Εκτός από την υιοθέτηση δρακόντειων μέτρων σε μια προσπάθεια πρόληψης της μετανάστευσης, η κυβέρνηση Τραμπ έστρεψε την πλάτη της στα πιο υψηλού προφίλ έργα διακυβέρνησης της περιοχής -συμπεριλαμβανομένης της υποστηριζόμενης από τον ΟΗΕ Διεθνούς Επιτροπής κατά της Ατιμωρησίας (International Commission Against Impunity) στην Γουατεμάλα και της υποστηριζόμενης από τον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών (Organization of American States) Αποστολής για την Υποστήριξη της Καταπολέμησης της Διαφθοράς και της Ατιμωρησίας (Mission to Support the Fight Against Corruption and Impunity) στην Ονδούρα. Με αυτόν τον τρόπο, επέτρεψε σε διεφθαρμένους θεσμούς και αξιωματούχους να πάρουν ξανά το πάνω χέρι σε μεγάλο μέρος της Βόρειας Κεντρικής Αμερικής.

ΠΡΩΤΑ Η ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η παράνομη μετανάστευση από την βόρεια Κεντρική Αμερική έχει αυξηθεί σταθερά, με αποτέλεσμα μια δραματική αύξηση του αριθμού των μη Μεξικανών (κυρίως Κεντρο-αμερικανών) που συλλαμβάνονται στα νότια σύνορα των ΗΠΑ -από τις λίγες δεκάδες χιλιάδες της δεκαετίας του 1990 σε σχεδόν 700.000 το οικονομικό έτος 2019. Η κυβέρνηση Μπάιντεν προετοιμάζεται τώρα για ακόμη περισσότερη παράτυπη μετανάστευση στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού. Μέσα από μια σειρά εκτελεστικών δράσεων, έχει αρχίσει να μεταρρυθμίζει την παλαιά υποδομή διεκπεραίωσης [μεταναστών] στα σύνορα και το υπερφορτωμένο σύστημα ασύλου, χαλαρώνοντας αργά τις πολιτικές της εποχής του Τραμπ που εξάλειψαν την ικανότητα των μεταναστών να ζητούν άσυλο στα σύνορα των ΗΠΑ και έβλαψαν σοβαρά την ήδη περιορισμένη ικανότητα να αυξημένη μετανάστευση.

Αυτές οι αλλαγές είναι μια καλή αρχή, αλλά η Ουάσιγκτον πρέπει να κάνει περισσότερα για να ανακουφίσει την πίεση στα σύνορα. Η κυβέρνηση Μπάιντεν πρέπει να στείλει βραχυπρόθεσμη ανθρωπιστική βοήθεια στα θύματα των τυφώνων Eta και Iota και να βοηθήσει τις χώρες της περιοχής να εξασφαλίσουν εμβόλια για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Και για να βρεθεί [ένα βήμα] μπροστά από την παράνομη μετανάστευση, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να δημιουργήσει προγράμματα για την επανένωση οικογενειών από τις χώρες της Βόρειας Κεντρικής Αμερικής και να επεκτείνει τα νομικά κανάλια για τη μετανάστευση.

Αλλά ακόμη και αυτές οι ενέργειες θα είναι ελλιπείς εάν η Ουάσιγκτον δεν δώσει προτεραιότητα στην διακυβέρνηση σε ολόκληρη την Βόρεια Κεντρική Αμερική. Η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν πρέπει απλώς να επιστρέψει στην χρηματοδότηση πρωτοβουλιών για την ασφάλεια και την ευημερία των πολιτών. Αντ' αυτού, πρέπει να υιοθετήσει μια προσέγγιση «Διακυβέρνηση Πρώτα» που στοχεύει στην ενίσχυση του κράτους δικαίου και της ικανότητας των κυβερνήσεων να παρέχουν βασικές υπηρεσίες.