Ο μετανοημένος Πάπας

Η εισβολή δεν είχε τα αποτελέσματα που υποσχέθηκε ο Ράμσφελντ. Ακολούθησε σεχταριστική αιματοχυσία, και η αστάθεια οδήγησε στην άνοδο ενός αριθμού μαχητικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένου του ISIS. Το Ιράκ εξακολουθεί να μαστίζεται από βία και τρομοκρατία. Υπό αυτό το πρίσμα, το ταξίδι του πάπα στο Ιράκ ήταν κάτι περισσότερο από επίσκεψη ενός καθολικού πνευματικού ηγέτη σε μια κυρίως μουσουλμανική χώρα: το προσκύνημα του Φραγκίσκου ήταν μια συμβολική πράξη μεταμέλειας για αυτό που παραμένει μια από τις πιο αποσταθεροποιητικές, καταστροφικές στρατιωτικές περιπέτειες του εικοστού πρώτου αιώνα.

Μιλώντας σε αξιωματούχους και διπλωμάτες την πρώτη ημέρα της επίσκεψής του, ο ποντίφικας εξέφρασε την λύπη του για τον «θάνατο, την καταστροφή και την ερείπωση» που υπέστη στο Ιράκ για σχεδόν 20 χρόνια. Εξήγησε ότι ήρθε «ως μετανοημένος, ζητώντας συγχώρεση από τον ουρανό και τους αδελφούς και τις αδελφές μου». Αν και δεν κατηγόρησε ρητώς άλλες χώρες ή δυνάμεις κατονομάζοντάς τις, χαρακτήρισε τους ένοχους ως «εκείνα τα εξωτερικά συμφέροντα που δεν ενδιαφέρονται για τον τοπικό πληθυσμό». Στην εγκύκλιο Fratelli Tutti, είναι πιο άμεσος, επισημαίνοντας το πώς οι γεωπολιτικές υπερδυνάμεις και τα διακρατικά οικονομικά συμφέροντα λειτουργούν για να «διαιρέσουν και να κατακτήσουν» αδύναμα, φτωχότερα μέρη του κόσμου, αδιαφορώντας για τον τοπικό πολιτισμό, την πίστη ή τις αξίες. Και πέρυσι στο Μπάρι της Ιταλίας, σε μια συγκέντρωση επισκόπων που συζητούσαν για τη Μέση Ανατολή, ο Φραγκίσκος θρήνησε για την βαρβαρότητα και την τρομερή σπατάλη του πολέμου. «Ο πόλεμος, με το να κατανέμει πόρους για την απόκτηση όπλων και στρατιωτικής δύναμης, εκτρέπει αυτούς τους πόρους από ζωτικές κοινωνικές ανάγκες, όπως η υποστήριξη των οικογενειών, η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση», είπε. «Είναι τρέλα. Είναι τρέλα να καταστρέφουμε σπίτια, γέφυρες, εργοστάσια και νοσοκομεία, να σκοτώνουμε ανθρώπους και να καταστρέφουμε πόρους, αντί να δημιουργούμε ανθρώπινες και οικονομικές σχέσεις. Είναι ένα είδος ανοησίας μπροστά στο οποίο δεν μπορούμε να παραιτηθούμε: ο πόλεμος δεν μπορεί ποτέ να θεωρηθεί φυσιολογικός».

Σε αυτό το πνεύμα, ο Φραγκίσκος συγκάλεσε μια διαθρησκευτική λειτουργία για προσευχή στις 6 Μαρτίου κοντά στον εντυπωσιακό -στο χρώμα της ώχρας- πύργο [ζιγκουράτ] της Ουρ. Ο τόπος -η βιβλική γενέτειρα του Αβραάμ, του πατέρα των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών- υποδηλώνει μια κοινή κουλτούρα που ξεπερνά τους σύγχρονους ανταγωνισμούς και ήταν ένα κατάλληλο μέρος για να ζητήσει την ενότητα μεταξύ πιστών διαφορετικών θρησκειών: «Η εχθρότητα, ο εξτρεμισμός και η βία δεν είναι γεννημένοι από μια θρησκευόμενη καρδιά: είναι προδοσίες της θρησκείας », είπε ο Φραγκίσκος.

Το 1985, ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ ζήτησε συγχώρεση για την αποικιακή πρακτική της δουλείας στον Νέο Κόσμο και για το διατλαντικό εμπόριο σκλάβων. Σήμερα, ο πάπας Φραγκίσκος επιδιώκει να εφαρμόσει το μυστήριο της συμφιλίωσης (sacrament of reconciliation) όχι στις ιστορικές παραβάσεις αλλά στα σύγχρονα προβλήματα, από την απόρριψη των προσφύγων σε περιοχές της Ευρώπης έως την κληρονομιά της Δυτικής παρέμβασης στη Μέση Ανατολή. Ταξίδεψε στο Ιράκ όχι μόνο για να ενθαρρύνει τον λαό της χώρας να απορρίψει το μίσος και να ενωθεί πέραν των θρησκευτικών διαφορών, αλλά για να του δώσει την απλή αλλά ισχυρή πράξη της αναγνώρισης, παραδεχόμενος τα αδικήματα που διαπράχθηκαν εναντίον τους.

Σύνδεσμοι:
[1] https://rowman.com/ISBN/9781538150146/God's-Diplomats-Pope-Francis-Vatican-Diplomacy-and-America's-Armageddon
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/syria/2015-12-09/vaticans-middle...

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2021-03-12/penitent-pope

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition