Η στρατιωτική εικόνα της αντιπαλότητας Ελλάδας-Τουρκίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η στρατιωτική εικόνα της αντιπαλότητας Ελλάδας-Τουρκίας

Τα πλεονεκτήματα και οι αδυναμίες της κάθε πλευράς*
Περίληψη: 

Σήμερα, το πιο πιθανό είναι οι Τούρκοι να εκμεταλλευτούν την παρούσα κατάσταση στην Α. Μεσόγειο (εκτέλεση ερευνών στην ελληνική υφαλοκρηπίδα χωρίς δυναμικές αντιδράσεις) και να ξεκινήσουν επιχειρήσεις εναντίον της Ελλάδας στο σύμπλεγμα Καστελόριζου και ανατολικά Κρήτης, επιχειρώντας γεωτρήσεις στην περιοχή.

Ο ΚΟΣΜΑΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ είναι Ναύαρχος (ε.α.), Επίτιμος Α/ΓΕΝ

«δίκαια μὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται, δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν» (Θουκυδίδης, Ε’89)

Η νέα γεωπολιτική και γεωοικονομική σκηνή του 2020, όπως διαμορφώνεται μετά την υγειονομική κρίση, χαρακτηρίζεται από αστάθεια, αβεβαιότητα και αυξημένη επικινδυνότητα στην ζώνη της Ανατολικής Μεσογείου. Μείζονα γεωζητήματα, πολιτικά και οικονομικά, αιωρούνται. Τα εθνικά μας συμφέροντα, η εθνική μας ασφάλεια αναμένεται να δοκιμαστούν. Αυτό αναδεικνύουν, έμπρακτα, τα γεγονότα των τελευταίων μηνών στην Α. Μεσόγειο που μόνο ευχάριστα δεν είναι (είναι απίστευτος ο αριθμός των μετώπων που έχει ανοίξει ο νεο-αδόλφος πρόεδρος της Τουρκίας κ. Ερντογάν).

19032021-1.jpg

Τορπιλάκατος του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού σε άσκηση. Αχρονολόγητη φωτογραφία αρχείου Πηγή: Πολεμικό Ναυτικό της Ελλάδος
-----------------------------------------------------

Τον πίνακα διεθνών εκκρεμοτήτων συμπληρώνουν τα ζητήματα: Συριακό, Ειρήνευση Λιβύης, Παλαιστινιακό, Κυπριακό, Κουρδικό, Μεταναστευτικό, και Οριοθέτηση Υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Η προοπτική διαχείρισης του ενεργειακού πλούτου της Α. Μεσογείου χρονικά μάλλον μετατοπίζεται. Τα πάντα ρει.

Το δυναμικό αυτό γεωπεδίο αξίζει να μελετηθεί σε βάθος ώστε, να βρεθούμε αγρυπνούντες, ομοτράπεζοι στην τακτοποίηση των δυναμικών ροών αστάθειας. Αυτονόητη η ανάγκη Εθνικού σχεδίου με σαφείς στοχοθετήσεις.

Για την Ελλάδα, το Αιγαίο και η Α. Μεσόγειος συνιστούν το κέντρο βάρους της πολιτικής εθνικής ασφαλείας. Εδώ και 2500 χρόνια ο Ελληνισμός στα ίδια νερά προβάλλει νικηφόρα αντίσταση ενάντια των επιδρομών εξ Ανατολών. Αυτό το επέτυχε με τη ναυτική ισχύ που διέθετε, με την αγάπη της ελευθερίας.

Και σήμερα, για να αντιμετωπίσει η Ελλάδα τις προκλήσεις εθνικής ασφάλειας, έχει ανάγκη ισχυρής ναυτικής δύναμης. Να μη λησμονείται το γεγονός ότι προηγήθηκε η συγκρότηση εθνικού στόλου της ανακήρυξης εθνικού κράτους. Ισχυρό Ναυτικό, ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις, προϋποθέτουν πολιτικο-στρατιωτική συναντίληψη, προγραμματισμό και διάθεση πόρων.

Η Τουρκία, πολύ έξυπνα, συνδύασε τον στρατηγικό της σχεδιασμό με εμφατική μεγέθυνση της ναυτικής ισχύος της, άμα και της αεροπορικής.

Η Άγκυρα με το απόθεμα ισχύος συν το γεωπολιτικό βάρος της, ασκεί επιθετική πολιτική εναντίον της Ελλάδος. Κατά περιόδους γεννά κρίσεις στις διμερείς σχέσεις (1974-2020), ούσα εγκλωβισμένη στον μεγαλοϊδεατισμό της.

Και στην παρούσα γεωσκηνή έλκεται-κυοφορεί ανάλογη πρόθεση εκ μέρους της. Αδυνατεί η Άγκυρα, αποφεύγει να δεχθεί ότι ο δρόμος προς την ειρήνη περνά μέσα από την δικαιοσύνη, τουτέστιν, τον σεβασμό του Δικαίου της Θαλάσσης και των Διεθνών Συνθηκών που αφορούν την περιοχή.

Το ελληνικό έθνος συρρικνώνεται ακατάπαυστα για να συμπέσει με ένα κράτος, του οποίου τα σύνορα έχουν ουσιαστικά διαμορφωθεί ήδη από το 1913, η Τουρκία διανύει τον αντίθετο ακριβώς δρόμο: τα σύνορα του οθωμανικού κράτους συρρικνώθηκαν για να συμπέσουν λίγο-πολύ, την επαύριο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, με τα σύνορα μέσα στα όποια όφειλε να ζήσει στο έξης το τουρκικό έθνος.

Ο κακός γείτονας λοιπόν δεν μας επιτρέπει εφησυχασμό. Ο κ. Ερντογάν δεν αγόρασε τα ερευνητικά και γεωτρητικά πλοία για λόγους εντυπωσιασμού, αλλά για την επίλυση αναγκών της χώρας του, με κυριότερη αυτήν της απόκτησης επάρκειας «ενέργειας», χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει άνθηση της οικονομίας της. Πέραν αυτού, παρακολουθεί και την διεθνή συγκυρία, κυρίως την συμπεριφορά των ΗΠΑ, της ΕΕ, και της Ρωσίας, ώστε να εξαρτήσει τις συνολικές δραστηριότητές του από την ανοχή τους. Η ρητορική τους δεν τον φοβίζει, διότι δεν βλέπει να συνοδεύεται από πράξεις. Έτσι, μπορεί να οδηγηθούμε σε ένα πολεμικό επεισόδιο, εκτός και εάν ο κ. Ερντογάν έχει πειστεί για την αποτρεπτική ισχύ των Ελληνικών Ενόπλων δυνάμεων (Ε.Δ.) και την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να απαντήσει.

Η αντίληψη της Ελλάδας για την στρατιωτική ισορροπία είναι ότι οι δυνάμεις της μπορούν να αποκρούσουν μια τουρκική επίθεση (σήμερα), εν αντιθέσει με την Τουρκία η οποία πιστεύει ότι οι δυνάμεις της μπορούν να αμυνθούν από ελληνική επίθεση και τώρα και μελλοντικά.

Ποιά όμως είναι η εικόνα των ένοπλων δυνάμεων σε αριθμούς, αλλά και σε ποιοτικά χαρακτηριστικά;

Ο πόλεμος ή ένα θερμό επεισόδιο ανάμεσα στην χώρα μας και στην Τουρκία, είναι τούτες τις ημέρες στο μυαλό όλων των Ελλήνων. Η στρατιωτική μηχανή της Τουρκίας παρουσιάζεται σαν πανίσχυρη, αλλά είναι έτσι η κατάσταση; Είναι τόσο ισχυρή η Τουρκία στην πράξη;

Θεωρητικά, και σε απόλυτους αριθμούς, η Τουρκία διαθέτει πολύ ισχυρές ένοπλες δυνάμεις, τις δεύτερες μεγαλύτερες στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με δημοσιεύματα και έρευνα διαδικτύου στις ιστοσελίδες https://armedforces.eu/, https://www.sipri.org/, https://www.nationmaster.com/, κ.α. Όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο απόλυτα, αλλιώς οι πόλεμοι θα κερδίζονταν στα χαρτιά. Οι αριθμοί από μόνοι τους δεν αντιπροσωπεύουν την πραγματικότητα στην ισορροπία (σκληρής) ισχύος. Υπάρχουν τρωτά σημεία που έχει η γειτονική χώρα και στα οποία θα μπορούσε να υποστεί τεράστιες ζημιές από μια ενδεχόμενη ολική σύγκρουση με την Ελλάδα.