Ο Μπάιντεν πήρε την σωστή απόφαση για το Αφγανιστάν

Η απόφαση απόσυρσης του αμερικανικού στρατού από το Αφγανιστάν θα μπορούσε να είχε ληφθεί χρόνια πριν ή χρόνια μετά: δεν θα υπήρχε ποτέ η τέλεια στιγμή, αλλά ήρθε η ώρα και ο πρόεδρος Joe Biden έκανε μια δύσκολη αλλά σωστή επιλογή την εποχή των ιστορικών μεταβολών στην παγκόσμια γεωπολιτική πραγματικότητα.

Από το 2001, διαδοχικές αμερικανικές διοικήσεις έχουν ασκήσει εξωτερική πολιτική μέσω του πρίσματος και της προτεραιότητας των πολέμων στο Αφγανιστάν και το Ιράκ και του παγκόσμιου «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Ενώ η προσοχή της Ουάσινγκτον ήταν στραμμένη σε αυτές τις ανησυχίες, η Κίνα εμφανίστηκε ως παγκόσμιος «στρατηγικός ανταγωνιστής» και η Ρωσία ανταγωνίστηκε για επιρροή την Ανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες κατεύθυναν περισσότερη ενέργεια στο να αναπτύξουν μια «εκτός περιοχής» [1] ΝΑΤΟ [2] εμπλοκή στο Αφγανιστάν και τη Μέση Ανατολή παρά στο να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες που απασχολούσαν τους εταίρους τους στην Ευρώπη. Και καθώς ο κόσμος υπέστη βαθιές οικονομικές και κοινωνικές μεταμορφώσεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες ξόδεψαν περισσότερα από 3 τρισεκατομμύρια δολάρια [3] και έστειλαν περισσότερα από δύο εκατομμύρια [4] νέους Αμερικανούς για να πολεμήσουν και να πεθάνουν σε αυτές τις συγκρούσεις, ενώ απέτυχαν να επενδύσουν στον εκσυγχρονισμό της οικονομίας, τις υποδομές και τα συστήματα υγείας και εκπαίδευσης των ΗΠΑ.

Ένα ελικόπτερο Chinook πετά πάνω από την επαρχία Zabul, στο Αφγανιστάν, τον Αύγουστο του 2004. Teun Voeten/Panos Pictures/Redux
--------------------------------------------------------

Ωστόσο, εάν η πλημμύρα των άρθρων τους τελευταίους δύο μήνες και οι αντιδράσεις [5] στην ανακοίνωση του προέδρου αποτελούν οποιαδήποτε ένδειξη, μεγάλο μέρος της Ουάσινγκτον εξακολουθεί να βλέπει το Αφγανιστάν ως κεντρικό στοιχείο των συμφερόντων εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Δεν είναι. Υπάρχει επίσης η ενοχή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ηθική ευθύνη [6] να παραμείνουν στο Αφγανιστάν -μια ιδέα που παραβλέπει τις τεράστιες θυσίες που έχουν ήδη κάνει οι Αμερικανοί τα τελευταία 20 χρόνια. Πάρα πολύ μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου αντιστέκεται στο να αποδεχθεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν φτάσει στα όρια του τι μπορούν να επιτύχουν στρατιωτικά.

Οι υπερασπιστές της συνεχιζόμενης στρατιωτικής δέσμευσης των ΗΠΑ σπάνια υπολογίζουν το πόσο έχει αλλάξει το διεθνές περιβάλλον και η θέση του Αφγανιστάν σε αυτό, από την έναρξη της σύγκρουσης. Τα επιχειρήματά τους έχουν παλιώσει.

ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΔΕΝ ΑΝΤΕΧΟΥΝ

Εάν, όπως υποστηρίζουν πολλοί [7], οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να παραμείνουν στο Αφγανιστάν επ' αόριστον για να αποτρέψουν την πραγματοποίηση άλλης μιας 11ης Σεπτεμβρίου, τότε είναι λογικό να ρωτήσουμε γιατί δεν αυξάνουμε την παρουσία μας σε άλλους «ανεμπόδιστους» χώρους: το Σαχέλ, η Σομαλία, και το Ιράκ είναι πολύ πιο κοντά στις Ηνωμένες Πολιτείες, και τα παρακλάδια της Αλ Κάιντα και του Ισλαμικού Κράτους (ή ISIS) σε αυτά τα μέρη είναι σημαντικά πιο ισχυρά από τους εναπομείναντες τρομοκράτες στο Αφγανιστάν. Στην πραγματικότητα, οι Ηνωμένες Πολιτείες κατάφεραν να μειώσουν σημαντικά [8] την άμεση τρομοκρατική απειλή από το Αφγανιστάν, που ήταν η αρχική λογική της εμπλοκής [των ΗΠΑ εκεί].

Εάν το επιχείρημα είναι ότι οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας εξακολουθούν να μην είναι ικανές [9] να συγκρατήσουν τους Ταλιμπάν μετά από 20 χρόνια και επένδυσης περίπου 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων [10] στην ανάπτυξή τους, δεν θα έπρεπε το ερώτημα να είναι γιατί δεν καταστάθηκαν [ικανές]; Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να διατηρήσουν την σημαντική δέσμευσή τους στο να χρηματοδοτούν τις ένοπλες δυνάμεις του Αφγανιστάν. Αυτό που δεν συνεπάγεται είναι ότι οι Αμερικανοί στρατιώτες πρέπει να συνεχίσουν να είναι οι εγγυητές της ασφάλειας της χώρας, με κόστος για τις Ηνωμένες Πολιτείες επιπλέον δισεκατομμύρια κάθε χρόνο και αμερικανικές ζωές.

Ίσως αντ΄ αυτού το επιχείρημα να είναι ότι μια αμερικανική στρατιωτική παρουσία είναι απαραίτητη για την υποστήριξη [11] μιας διαδικασίας συμφιλίωσης στο Αφγανιστάν. Αλλά τότε τίθεται το ερώτημα γιατί, μετά από 20 χρόνια, οι πολιτικοί ηγέτες του Αφγανιστάν δεν μπορούν ακόμη να βρουν κοινό έδαφος για να ενωθούν ενάντια στους Ταλιμπάν, μια δύναμη που οι περισσότεροι Αφγανοί μισούν. Μια αέναη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ δεν θα φέρει αυτήν την ενότητα [12] εάν, σε αυτήν την υπαρξιακή στιγμή, και έναν χρόνο αφότου οι ΗΠΑ σηματοδότησαν ότι θα φύγουν το 2021, η Καμπούλ εξακολουθεί να είναι γεμάτη πολιτικές διαφορές. Οι Αφγανοί θα αποφασίσουν τι θα κάνουν, με ή χωρίς αμερικανική παρουσία στρατευμάτων.

Τέλος, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν την υποχρέωση να προστατεύουν τα κοινωνικά και δημοκρατικά κέρδη του Αφγανιστάν. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη επενδύσει περισσότερα από 40 δισεκατομμύρια δολάρια [13] σε αναπτυξιακή βοήθεια στο Αφγανιστάν, επιπλέον των 800 δισεκατομμυρίων δολαρίων που δαπανήθηκαν για την στήριξη της στρατιωτικής προσπάθειας των ΗΠΑ στην σύγκρουση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αναλάβουν δεσμεύσεις για την οικοδόμηση έθνους και ανθρωπιστικές δεσμεύσεις σε αυτήν την κλίμακα σε άλλα μέρη του κόσμου, πολύ πιο κοντά στις Ηνωμένες Πολιτείες -αλλά δεν το κάνουν, επειδή τέτοιες επενδύσεις δεν είναι βιώσιμες μακροπρόθεσμα. Η αναπτυξιακή βοήθεια στο Αφγανιστάν μπορεί να συνεχιστεί, αλλά με καλύτερη διαχείριση για την πρόληψη της απάτης, της σπατάλης, και της κακής διαχείρισης που έχουν κοστίσει στις Ηνωμένες Πολιτείες περισσότερα από 19 δισεκατομμύρια δολάρια [14] από το 2009.

Η ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ

Δεν γράφω ως ουδέτερος παρατηρητής: Ήμουν ο πρέσβυς των ΗΠΑ στην Καμπούλ από το 2014 έως το 2016 και ανώτερος σύμβουλος του Υπουργού Εξωτερικών όταν λήφθηκαν οι αποφάσεις το 2018-19 για διαπραγματεύσεις με τους Ταλιμπάν. Γνωρίζω ότι η επιστροφή των Ταλιμπάν ούσα έξω από τους περιορισμούς μιας επιτυχημένης ειρηνευτικής διαδικασίας θα προκαλέσει καταστροφή για τις Αφγανές, την εκπαίδευση, και την χώρα στο σύνολό της. Ξέρω ότι το μέλλον είναι αβέβαιο.

Γνωρίζω επίσης ότι τα 20 χρόνια της μαχητικής εμπλοκής μας δεν επέφεραν μια στρατιωτική λύση στο Αφγανιστάν και δέκα ακόμη είναι απίθανο [να το κάνουν]. Η Ουάσινγκτον δεν πρέπει να είναι αυταπάτες: εάν παραμείνουν τα αμερικανικά στρατεύματα, θα στοχευθούν, και το ίδιο θα συμβεί και στην ευρύτερη διπλωματική παρουσία των ΗΠΑ. Όσοι επικρίνουν τώρα την απόφαση του Προέδρου να αποχωρήσει θα ρωτούσαν σε αντίθετη περίπτωση γιατί επέλεξε να παραμείνει -όπως έκαναν [15] όταν οι αμερικανικές απώλειες αυξήθηκαν στο παρελθόν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν επίσης να επιβάλουν μια πολιτική συμφωνία στο Αφγανιστάν, ανεξάρτητα από το πόσοι αναλυτές προτείνουν [16] ότι μπορούν. Η Ουάσινγκτον απέτυχε να εμποδίσει τις περιφερειακές χώρες να λειτουργούν ως «χαλαστές» (spoilers) [μιας δυνητικής συμφωνίας], κάτι που θα συνεχίσουν να κάνουν.

Η απόφαση του προέδρου Μπάιντεν, ωστόσο, δεν είναι ούτε μια πρόταση τύπου «ή/και». Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν χρειάζεται να φύγουν από το Αφγανιστάν επειδή αποσύρουν τις δυνάμεις τους. Η Ουάσιγκτον μπορεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην στήριξη ενός ειρηνικού ψηφίσματος στο Αφγανιστάν, συνεργαζόμενη με τις χώρες που δεσμεύονται να υποστηρίξουν τις συνομιλίες. Υπάρχει ακόμη ένα επιχείρημα [17] ότι η αναγγελθείσα απόσυρση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη ενότητα των προσπαθειών μεταξύ των Αφγανών πολιτικών ηγετών στην Καμπούλ.

Ο υπουργός Εξωτερικών, Antony Blinken, επισκέφθηκε το Αφγανιστάν στις 15 Απριλίου και επιβεβαίωσε εκ νέου την «εταιρική σχέση ασφάλειας» των ΗΠΑ [18] με την Καμπούλ. Η στρατιωτική απόσυρση δεν πρέπει να εμποδίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους εταίρους τους να βοηθήσουν τις δυνάμεις ασφαλείας του Αφγανιστάν και να στηρίξουν την ανάπτυξή του, με ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των κερδών που έχουν σημειώσει οι γυναίκες και τα κορίτσια τα τελευταία 20 χρόνια. Επιπλέον, θα πρέπει να είναι δυνατόν οι Ηνωμένες Πολιτείες να αυξήσουν το επίπεδο της αναπτυξιακής τους βοήθειας, την οποία η προηγούμενη διοίκηση περιέκοψε στην διάσκεψη δωρητών του Αφγανιστάν [19] τον Νοέμβριο του 2020. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται περιφερειακά για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων πιθανών απειλών. Καμία μεμονωμένη περιφερειακή κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν, δεν ενδιαφέρεται να δει το Αφγανιστάν να καταρρεύσει ή να αφήσει την πόρτα ανοιχτή στην Αλ Κάιντα. Οι γείτονες του Αφγανιστάν και ακόμη και οι αντίπαλοί μας έχουν ισχυρό διακύβευμα στην σταθερότητα της χώρας.

Η θυσία περισσότερων αμερικανικών ζωών, ωστόσο -κάτι που θα σήμαινε η συνεχιζόμενη στρατιωτική παρουσία- φαίνεται να είναι λάθος. Όπως έγραψε πρόσφατα ένας συνασπισμός οργανώσεων βετεράνων [20] στον πρόεδρο, δεν πρέπει να «ζητάμε από τους ένστολους γυναίκες και άνδρες μας να παραμείνουν εμπλεγμένοι σε μια σύγκρουση χωρίς σαφή στρατιωτική αποστολή ή οδό προς τη νίκη». Καθώς παρακολούθησα τελετές για πεσόντες Αμερικανούς και συμμαχικούς στρατιώτες κατά την διάρκεια των ετών μου στην Καμπούλ, και τους Ταλιμπάν να συνεχίζουν να κερδίζουν στο πεδίο της μάχης, ήταν δύσκολο να μην μοιραστώ αυτό το συναίσθημα.

Θα υπάρξει συζήτηση για το χρονικό πλαίσιο που πρότεινε ο πρόεδρος, αλλά το ρολόι έχει σταματήσει για την εκτεταμένη στρατιωτική δέσμευση. Η προηγούμενη Ρεπουμπλικανική κυβέρνηση αναγνώρισε αυτήν την πραγματικότητα όταν όρισε προθεσμία την 1η Μαΐου [21] για πλήρη απόσυρση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει τώρα να αντιμετωπίσουν τις άλλες, πιεστικότερες εθνικές και διεθνείς ανησυχίες που βρίσκονται σε κλίμακα που δεν έχει ξαναφανεί από το 1945. Οι χθεσινές συγκρούσεις -και οι χθεσινές οπτικές για το τι συνιστά απειλή για την ασφάλεια- δεν βοηθούν την χώρα να προχωρήσει. Το μέλλον της Αμερικής, όπου κι αν οδηγεί, δεν είναι να συνεχίσει τους «αέναους πολέμους».

Σύνδεσμοι:
[1] https://warontherocks.com/2016/07/out-of-area-ops-are-out-reassessing-th...
[2] https://www.heritage.org/defense/report/70th-anniversary-nato-must-retur...
[3] https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IF/IF11182/1
[4] https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR1928.html
[5] https://www.washingtonpost.com/opinions/global-opinions/biden-takes-the-...
[6] https://thehill.com/opinion/national-security/538918-the-moral-case-for-...
[7] https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/04/13/bidens-afghanistan-wi...
[8] https://www.nytimes.com/2021/04/13/us/politics/afghanistan-terrorism-thr...
[9] https://www.usnews.com/news/national-news/articles/2021-03-25/top-us-gen...
[10] https://www.nytimes.com/interactive/2019/12/09/world/middleeast/afghanis...
[11] https://www.usip.org/publications/2021/02/afghanistan-study-group-final-...
[12] https://www.washingtonpost.com/world/2021/04/10/afghanistan-peace-talks-...
[13] https://fas.org/sgp/crs/row/R45122.pdf
[14] https://www.stripes.com/news/fraud-waste-and-abuse-cost-us-19-billion-in...
[15] https://www.nytimes.com/2019/02/03/opinion/afghanistan-war.html?smid=em-...
[16] https://www.usip.org/publications/2021/02/afghanistan-study-group-final-...
[17] https://www.nytimes.com/2021/04/04/world/asia/afghanistan-reduction-viol...
[18] https://www.npr.org/2021/04/15/987575883/blinken-arrives-in-afghanistan-...
[19] https://www.usip.org/publications/2020/12/afghanistan-aid-conference-yie...
[20] https://thehill.com/policy/defense/546562-cross-partisan-groups-urge-bid...
[21] https://www.nytimes.com/2021/04/04/world/asia/afghanistan-reduction-viol...

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/afghanistan/2021-04-19/biden-mad...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition