Όχι έξοδος | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Όχι έξοδος

Γιατί η Μέση Ανατολή εξακολουθεί να έχει σημασία για την Αμερική*

Περισσότερο από την απλή αποκάλυψη μιας εκτεταμένης απροθυμίας να χρησιμοποιηθεί βία, η μη συζήτηση σχετικά με το αν θα υπάρξει στρατιωτική αντίδραση στις επιθέσεις έδειξε ένα βαθύτερο πρόβλημα: την έλλειψη κοινού πλαισίου για την σκέψη σχετικά με τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή. Το σύνολο των συμφερόντων που διαμόρφωσαν μακροχρόνια την πολιτική των ΗΠΑ προς τη Μέση Ανατολή έχει χάσει σε σημασία. Εν τω μεταξύ, η πάντα περίπλοκη περιοχή έχει γίνει ακόμη πιο περίπλοκη. Απέναντι σε αυτές τις νέες πραγματικότητες, μια μορφή αναλυτικής εξάντλησης έχει εγκατασταθεί μεταξύ αξιωματούχων και αναλυτών των ΗΠΑ -μια συλλογική παραίτηση που εξηγεί εν μέρει την ευρεία ελκυστικότητα της αποχώρησης και της απόσυρσης.

Καθ' όλη την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και κατά την πρώτη δεκαετία αυτού του αιώνα, η εξασφάλιση φθηνής βενζίνης για τους Αμερικανούς καταναλωτές, η υποστήριξη της ασφάλειας του Ισραήλ, η καταπολέμηση των τρομοκρατών, και η πρόληψη της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής ήταν όλοι στόχοι που οι Αμερικανοί και οι ηγέτες τους έδειξαν προθυμία να δαπανήσουν πόρους και ακόμη και να θυσιάσουν ζωές για να τους πετύχουν. Και οι τέσσερις παραμένουν σημαντικοί, αλλά έχουν γίνει λιγότερο κρίσιμοι τα τελευταία χρόνια. Η έκρηξη της υδραυλικής ρηγμάτωσης ή αλλιώς fracking, επέτρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες να γίνουν ενεργειακά ανεξάρτητες (ή σχεδόν). Αυτό έχει δημιουργήσει ερωτήματα μεταξύ των πολιτικών ηγετών και αναλυτών σχετικά με το αν η προστασία της ελεύθερης ροής ορυκτών καυσίμων από τη Μέση Ανατολή αξίζει την επένδυση για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το Ισραήλ εξακολουθεί να απολαμβάνει σημαντική υποστήριξη από τις ΗΠΑ, αλλά οι δημογραφικές και πολιτικές αλλαγές στις Ηνωμένες Πολιτείες πιθανότατα θα μειώσουν την γενναιοδωρία της Ουάσιγκτον στις επόμενες δεκαετίες. Και είναι όλο και πιο δύσκολο να ισχυριστεί κανείς ότι το Ισραήλ χρειάζεται ακόμη βοήθεια από τις ΗΠΑ. Το Ισραήλ είναι μια πλούσια χώρα με προηγμένη οικονομία που είναι καλά ενσωματωμένη με τον υπόλοιπο κόσμο, ειδικά στον τομέα της τεχνολογίας των πληροφοριών. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του [2] είναι ισοδύναμο με εκείνο της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου και η στρατηγική θέση του Ισραήλ δεν ήταν ποτέ καλύτερη. Το Ιράν παραμένει μια πρόκληση, αλλά οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις μπορούν να αποτρέψουν την Τεχεράνη και τους συμμάχους της και οι Ισραηλινοί έχουν έναν πολύ πιο εξελιγμένο στρατό από οποιονδήποτε από τους γείτονές τους. Το Ισραήλ έχει αναπτύξει τους δεσμούς του με τις αραβικές χώρες στον Περσικό Κόλπο, συμπεριλαμβανομένης της ομαλοποίησης των σχέσεων με το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα -ακόμη και καθώς έχει ενισχύσει την μισού αιώνα δέσμευσή του στην Δυτική Όχθη. Με απλά λόγια, το Ισραήλ δεν είναι πλέον ένας καταπολεμούμενος σύμμαχος.

Ταυτόχρονα, η τρομοκρατία δεν έχει πλέον οτιδήποτε κοντά στην βαρύτητα που είχε κάποτε στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν υπέστησαν άλλη μαζική επίθεση στην κλίμακα των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου [2001], το Ισλαμικό Κράτος (ή ISIS) έχει εξαφανιστεί στο Ιράκ και την Συρία και, στην εποχή της COVID-19, οι Αμερικανοί φαίνεται να έχουν περισσότερο φόβο από τα τετριμμένα καθήκοντα της καθημερινότητας παρά από την τρομοκρατία. Επιπλέον, όπως επιχειρηματολογούν οι υποστηρικτές της απόσυρσης, η τρομοκρατία είναι σε μεγάλο βαθμό συνάρτηση της παρουσίας των ΗΠΑ στην περιοχή, καθώς οι εξτρεμιστές την εκμεταλλεύονται για να δώσουν αξία στις τζιχαντιστικές εκκλήσεις τους για αντίσταση σε έναν αιρετικό καταπιεστή. Τουλάχιστον, όπως λέει το επιχείρημα, με λιγότερες δυνάμεις των ΗΠΑ στην περιοχή, η απειλή για τους Αμερικανούς εγχωρίως θα μειωθεί.

Τέλος, η αιτία της μη διάδοσης [των όπλων μαζικής καταστροφής] δέχθηκε ένα καταστροφικό χτύπημα από την κακότυχη εισβολή στο Ιράκ, η οποία διαφημίστηκε κυρίως ως αποστολή αφοπλισμού του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν. Αυτό ήταν ένα εξαιρετικό λάθος δεδομένου ότι το Ιράκ στην πραγματικότητα δεν είχε όπλα μαζικής καταστροφής [3]. Στον βαθμό που ενδιαφέρονται καθόλου για το ζήτημα, οι περισσότεροι Αμερικανοί, συμπεριλαμβανομένων πολλών στην κοινότητα της εξωτερικής πολιτικής, βλέπουν τώρα τη μη διάδοση ως ένα πρόβλημα που επιλύεται καλύτερα μέσω της διπλωματίας -ή τουλάχιστον ένα πρόβλημα που δεν απαιτεί το είδος της στρατιωτικής υποδομής που οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν επί του παρόντος στην περιοχή.

ΠΑΡΑΜΟΝΗ

Εάν η διαφύλαξη της ροής του πετρελαίου, η προστασία του Ισραήλ, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, και η αποτροπή της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής δεν καθιστούν πλέον τη Μέση Ανατολή προτεραιότητα για την αμερικανική εξωτερική πολιτική ή δεν δικαιολογούν μια σημαντική στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ εκεί, τότε τι μπορεί να το κάνει; Η απάντηση είναι ότι, όταν γίνεται σωστή διαχείριση, η παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή προσφέρει έναν βαθμό σταθερότητας σε ένα μέρος του κόσμου που πλήττεται από βία, καταρρέοντα κράτη, και αναδυόμενους απολυταρχικούς. Μια Μέση Ανατολή που διαμορφώνεται από υψηλό βαθμό συμμετοχής των ΗΠΑ δύσκολα αποτελεί προπύργιο της φιλελεύθερης δημοκρατίας και της ευημερίας. Αλλά μια πραγματικά μετα-αμερικανική Μέση Ανατολή θα ήταν ακόμη χειρότερη.