Αρχή του τέλους της προεδρίας του Μαχμούντ Αμπάς; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Αρχή του τέλους της προεδρίας του Μαχμούντ Αμπάς;

Η δολοφονία του Νιζάρ Μπανάτ, η λαϊκή οργή, και το μέλλον της Παλαιστινιακής Αρχής
Περίληψη: 

Μακριά από τα φώτα της διεθνούς επικαιρότητας, η φερόμενη ως δολοφονία του 43χρονου Παλαιστίνιου πολιτευτή και ακτιβιστή Νιζάρ Μπανάτ τα ξημερώματα της περασμένης Πέμπτης (24/6) από δυνάμεις ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής, έρχεται ίσως να επισπεύσει τον τερματισμό της θητείας του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς. Ίσως, όμως, και όχι. Ισραήλ, Χαμάς, Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαϊκή Ένωση παρακολουθούν προσεκτικά την λαϊκή οργή στην Δυτική Όχθη, διατηρώντας την σιωπή τους.

Ο ΓΑΒΡΙΗΛ ΧΑΡΙΤΟΣ είναι διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων, ερευνητής στο Azrieli Center for Israel Studies του Ινστιτούτου Έρευνας Μπεν Γκουριόν (Πανεπιστημίου Μπεν-Γκουριόν) στο Ισραήλ. Διδάσκει Ιστορία των Ελληνοϊσραηλινών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μπεν Γκουριόν, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Κυκλοφορούν οι μονογραφίες του «Κύπρος, το Γειτονικό Νησί – Το Κυπριακό μέσα από τα Κρατικά Αρχεία του Ισραήλ, 1946-1960» (εκδ. Παπαζήση, 2020) και «Ο εκδημοκρατισμός των αραβικών κρατών ως προτεραιότητα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής – Η περίπτωση της Τυνησίας και της Ιορδανίας» (εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Ίδρυμα Διεθνών Νομικών Μελετών Ηλία Κρίσπη, 2008).

Ενώ η τοπική επικαιρότητα στο Ισραήλ και στα παλαιστινιακά εδάφη επικεντρώνεται τις τελευταίες ημέρες στην εξάπλωση της ινδικής μετάλλαξης του κορωνοϊού, ένα άλλο γεγονός που έχει την δυνατότητα να μεταβάλλει δραστικά τους συσχετισμούς στην διένεξη Ισραήλ-Παλαιστινίων, τείνει να υποβαθμίζεται κατά τρόπο εντυπωσιακό, όχι μόνο διεθνώς αλλά και σε καθαρά τοπικό επίπεδο. Πρόκειται για την έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια που προκάλεσε στην παλαιστινιακή κοινωνία η σύλληψη εκ μέρους των Αρχών ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής και ο μετέπειτα θάνατος του 43χρονου Νιζάρ Μπανάτ, Παλαιστινίου ακτιβιστή, τέως μέλους της οργάνωσης Φατάχ, πολιτευτή, και διαδικτυακού influencer στο facebook.

28062021-1.jpg

Θυμωμένοι διαδηλωτές κρατούν φωτογραφίες του Νιζάρ Μπανάτ, ενός εξέχοντα επικριτή της Παλαιστινιακής Αρχής, και φωνάζουν συνθήματα κατά της ΠΑ κατά την διάρκεια διαδήλωσης για τον θάνατό του, στην Ραμάλα της Δυτικής Όχθης, στις 24 Ιουνίου 2021. AP Photo/Nasser Nasser
--------------------------------------------------------------

Ο Μπανάτ θεωρείτο ως ο κυριότερος επικριτής του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, του περιβάλλοντός του και της πολιτικής που ασκείται τόσο ως προς το Ισραήλ όσο και ως προς την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθερίας έκφρασης στην παλαιστινιακή κοινωνία. Ήταν υποψήφιος στις βουλευτικές εκλογές της 22 Μαΐου 2021, με τον ανεξάρτητο συνδυασμό «Τιμή και Ελευθερία». Οι αναρτήσεις του γίνονταν ολοένα και περισσότερο καυστικές κατά του προέδρου Αμπάς και της κυβέρνησής του, όταν ανακοινώθηκε η ματαίωση τόσο των βουλευτικών εκλογών του Μαΐου 2021, όσο και των προεδρικών εκλογών που θα πραγματοποιούντο στις 31 Ιουλίου. Συγκεκριμένα, αμφισβήτησε ανοιχτά τον ισχυρισμό του προέδρου Αμπάς, ότι «αιτία της ματαίωσης των εκλογών ήταν η άρνηση του Ισραήλ να αφήσει τους Παλαιστινίους κατοίκους της Ανατολικής Ιερουσαλήμ να ψηφίσουν». «Δηλαδή, επειδή οι Ισραηλινοί δεν επιτρέπουν στους Παλαιστινίους της Ιερουσαλήμ να ψηφίσουν, ο πρόεδρος Αμπάς τιμωρεί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όλο τον παλαιστινιακό λαό;» ήταν το ρητορικό ερώτημα του Νιζάρ Μπανάτ στο facebook, που φαίνεται ότι έκανε μεγάλη αίσθηση στην τοπική κοινή γνώμη. Κατά το τελευταίο διάστημα συζητήθηκαν ευρέως τα σύντομα βίντεο που ανέβαζε στο διαδίκτυο, στα οποία αποκάλυπτε τον τρόπο με τον οποίον η Παλαιστινιακή Αρχή διαχειριζόταν τις ποσότητες εμβολίων κατά του κορωνοϊού προκειμένου να εξυπηρετήσει ημετέρους, αδιαφορώντας ουσιαστικά για την πορεία της δημόσιας υγείας.

Η τελευταία σκηνή της πορείας του Νιζάρ Μπανάτ στην παλαιστινιακή δημόσια ζωή, παίχτηκε στις 3:30 τα ξημερώματα της Πέμπτης, 24/6, σε σπίτι συγγενών του στην κωμόπολη Ντούρα, πλησίον της Χεβρώνας – όπου φιλοξενείτο το τελευταίο διάστημα. Πέραν του ότι είχε συλληφθεί επανειλημμένα από την αστυνομία εξ αιτίας του αντικυβερνητικού περιεχομένου των αναρτήσεών του, πριν δύο μήνες άγνωστοι πυροβόλησαν κατά της οικίας του στην πόλη Ναμπλούς και φήμες που προέρχονταν από το συγγενικό του περιβάλλον τον έφεραν να δέχεται απειλές κατά της ζωής του από στελέχη των παλαιστινιακών δυνάμεων ασφαλείας. Σύμφωνα με όσα περιέγραψαν στα τοπικά ΜΜΕ οι συγγενείς του που τον φιλοξενούσαν τη μοιραία νύχτα, τα ξημερώματα της Πέμπτης (24/6) εισέβαλαν 25-30 άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής. Οι αστυνομικοί βρήκαν στον Μπανάτ να κοιμάται στο δωμάτιό του και αφού ακινητοποίησαν τους συγγενείς του που βρίσκονταν στο σπίτι, απαγορεύοντάς τους να βγουν από τα δωμάτιά τους, τον ξυλοκόπησαν επί οκτώ λεπτά. Ο ιατροδικαστής που εξέτασε την επομένη ημέρα το πτώμα του Νιζάρ Μπανάτ δήλωσε, λίγες ώρες πριν την πραγματοποίηση της κηδείας του, ότι ο θάνατος «δεν επήλθε από φυσικά αίτια». Στην συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, ο ιατροδικαστής έκανε λόγο για πολλαπλά σοβαρά κτυπήματα στο κεφάλι, στον θώρακα, στους ώμους, στα πόδια, και στα χέρια. Από την άλλη, η ουδέτερα διατυπωμένη ανακοίνωση του Έπαρχου της Χεβρώνας, σύμφωνα με την οποία «μετά την σύλληψη του Νιζάρ Μπανάτ, η κατάσταση της υγείας του χειροτέρευσε απότομα με αποτέλεσμα να πεθάνει», προκάλεσε οργή όχι μόνο στα κοινωνικά δίκτυα, αλλά και στους δρόμους πολλών πόλεων της Δυτικής Όχθης.

Η κηδεία του Μπανάτ πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή (25/6) στο νεκροταφείο της Χεβρώνας και συγκεκριμένα στον ειδικό χώρο «των Μαρτύρων της Αντίστασης», παρουσία μεγάλου πλήθους, που κραύγαζε συνθήματα κατά του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς, του πρωθυπουργού Μωχάμαντ Στάγιε και των δυνάμεων ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής. Την ίδια στιγμή, ενόσω πραγματοποιείτο η προσευχή της Παρασκευής στο Τέμενος Αλ-Άκσα στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ, νεαροί Παλαιστίνιοι πραγματοποίησαν αντίστοιχη εκδήλωση διαμαρτυρίας με αφορμή τον θάνατο του Νιζάρ Μπανάτ, κάνοντας λόγο για εν ψυχρώ δολοφονία –υπονοώντας, μάλιστα, ότι ηθικός αυτουργός είναι η Παλαιστινιακή Αρχή. Μια τέτοιου είδους κατηγορία ακούγεται ίσως για πρώτη φορά στον προαύλιο χώρο του Τεμένους Αλ-Άκσα.