Η ψευδής υπόσχεση των Συμφωνιών του Αβραάμ

Μέχρι το 2020, οι κυβερνήσεις του Μπαχρέιν, του Μαρόκου, του Σουδάν, και των ΗΑΕ δεν έβλεπαν την ανάγκη να βρουν πολιτική κάλυψη για τις δικές τους συμφωνίες με το Ισραήλ. Και στο ζήτημα της Παλαιστίνης, πήραν πολύ λίγα από το Ισραήλ ως αντάλλαγμα για την ομαλοποίηση -καμία δέσμευση για διαπραγμάτευση με Παλαιστίνιους ηγέτες, καμία δέσμευση για τα δικαιώματα ή την ανεξαρτησία των Παλαιστινίων, και τίποτα για τον τερματισμό της ισραηλινής κατοχής. Το Ισραήλ υποσχέθηκε μόνο προσωρινό αυτοπεριορισμό σε ένα σχέδιο, υποστηριζόμενο από την κυβέρνηση Τραμπ, για να επισημοποιήσει την de facto προσάρτηση τμημάτων της Δυτικής Όχθης.

Οι Συμφωνίες του Αβραάμ [3] ήταν έτσι μια απόρριψη της κεντρικής ανταλλαγής που ενσωματώθηκε στην Αραβική Πρωτοβουλία Ειρήνης. Η ίδια η πρόταση δεν προχωρούσε -το Ισραήλ δεν την είχε αγκαλιάσει ποτέ- αλλά τώρα τα ΗΑΕ και άλλα κράτη της περιοχής έχουν απορρίψει την αλληλουχία που βρισκόταν στον πυρήνα της. Η νέα τους προσέγγιση δεν έλυσε την παλαιστινιακή πλευρά του προβλήματος. Παρόλο που το Ισραήλ και τα ΗΑΕ έχουν ενισχύσει τις διακυβερνητικές τους σχέσεις και τους δεσμούς μεταξύ εμπορικών και εκπαιδευτικών φορέων, το ισραηλινο-παλαιστινιακό ζήτημα [4] έχει τελματωθεί. Έχοντας μείνει χωρίς αντιμετώπιση, ένα εθνικιστικό κίνημα -ειδικά ένα κίνημα με την ισχυρή διεθνή αναγνώριση του κινήματος των Παλαιστινίων- δεν εξαφανίζεται έτσι απλά.

ΚΑΝΟΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ

Αν υπήρχε ποτέ ελπίδα ότι η εξομάλυνση θα μετρίαζε την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, τα γεγονότα τον Απρίλιο και τον Μάιο του τρέχοντος έτους απέδειξαν το αντίθετο. Στην αρχή του Ραμαζανιού, η ισραηλινή αστυνομία απαγόρευσε στους Παλαιστίνιους να συγκεντρωθούν στην Πύλη της Δαμασκού στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ. Εν τω μεταξύ, μια μακροχρόνια νομική και πολιτική προσπάθεια του Ισραήλ για την βίαιη απομάκρυνση των Παλαιστινίων από τα σπίτια τους στη γειτονιά Sheikh Jarrah της Ιερουσαλήμ προχώρησε προς μια κατάληξη που ευνοούσε τους Ισραηλινούς εποίκους. Οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας προσπάθησαν να καταστείλουν τις παλαιστινιακές διαδηλώσεις που ακολούθησαν. Οι αξιωματικοί μπήκαν στο τζαμί Αλ Άκσα, ρίχνοντας δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου λάμψης εναντίον Παλαιστινίων πιστών. Μέσα στα προ του 1967 σύνορα του Ισραήλ, ξέσπασαν στους δρόμους βίαιες συγκρούσεις μεταξύ Παλαιστινίων και Εβραίων πολιτών του Ισραήλ.

Αυτά τα περιστατικά έδειξαν πόσο μακριά παραμένει μια λύση. Πρώτον, κάθε μέρος της ιστορικής γεωγραφίας της Παλαιστίνης παίζεται. Ο εκτοπισμός των Παλαιστινίων από το Ισραήλ δεν είναι πιθανός μόνο στην Δυτική Όχθη και στην Γάζα˙ στην Ιερουσαλήμ και στα προ του 1967 σύνορα, επίσης, η προσπάθεια για εβραϊκό δημογραφικό και εδαφικό πλεονέκτημα συνεχίζεται. Με τέτοιες προσπάθειες σε εξέλιξη, η προσωρινή δέσμευση του Ισραήλ να μην προσαρτήσει τμήματα της Δυτικής Όχθης είναι ακόμη πιο απογοητευτική.

Η αναταραχή έδειξε επίσης ότι η Παλαιστίνη δεν θα φύγει ήσυχα. Οι διαμαρτυρίες και η καταστολή στην Ιερουσαλήμ, η ακύρωση των εκλογών από τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς, η επίθεση της Χαμάς, και η εκστρατεία αεροπορικών βομβαρδισμών του Ισραήλ αποδεικνύουν ότι αυτό το ζήτημα παραμένει ζωντανό. Και διατηρεί διεθνή απήχηση: διαδηλώσεις για την υποστήριξη των Παλαιστινίων πραγματοποιήθηκαν σε όλη τη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένων του Λιβάνου και της Ιορδανίας και σε άλλα μέρη του κόσμου. Εικόνες τόσο της ισραηλινής καταστολής όσο και της παλαιστινιακής αντίστασης μοιράστηκαν ευρέως στα κοινωνικά μέσα, προκαλώντας δυνατές εκφράσεις αλληλεγγύης. Σαφώς, οι συμφωνίες εξομάλυνσης και οι οικονομικές σύνοδοι κορυφής δεν αποτελούν μια οδό για τις περιφερειακές δυνάμεις ώστε να ελαχιστοποιήσουν το Παλαιστινιακό ζήτημα.

Μέσα σε όλα αυτά, οι υπογράφοντες τις Συμφωνίες του Αβραάμ προσέφεραν μόνο ήπια κριτική. Κατά την διάρκεια των αρχικών διαδηλώσεων στην Sheikh Jarrah, μια δήλωση του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΑΕ κάλεσε το Ισραήλ να «αναλάβει την ευθύνη για την αποκλιμάκωση και να [τερματίσει] όλες τις επιθέσεις και πρακτικές που διαιωνίζουν την ένταση και την εχθρότητα». Καθώς οι συγκρούσεις έγιναν πιο βίαιες, ο υπουργός Επικρατείας των ΗΑΕ, Khalifa Shaheen al-Marar , απηύθυνε [5] έκκληση για αποκλιμάκωση και αυτοσυγκράτηση και «για διατήρηση της ιστορικής ταυτότητας της κατεχόμενης Ιερουσαλήμ». Οι εμιρατινές αεροπορικές εταιρείες διέκοψαν τις πτήσεις προς το Ισραήλ. Συμμετείχαν και άλλα κράτη: Το Μπαχρέιν έκανε έκκληση στο Ισραήλ να σταματήσει τις «προκλήσεις εναντίον του λαού της Ιερουσαλήμ». Το Μαρόκο εξέφρασε «βαθιά ανησυχία». Ο ηγέτης της μεταβατικής κυβέρνησης του Σουδάν δήλωσε ότι «αυτό που συμβαίνει στην Γάζα εναντίον ανυπεράσπιστων αμάχων είναι λυπηρό», αλλά υποστήριξε ότι η ομαλοποίηση και η ώθηση για ένα παλαιστινιακό κράτος πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ξεχωριστά θέματα.