Ντετέκτιβ στον ουρανό | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ντετέκτιβ στον ουρανό

Πώς οι εμπορικοί δορυφόροι μεταμορφώνουν τον κόσμο των πληροφοριών
Περίληψη: 

Όσο αυξάνεται ο αριθμός των ιδιωτικών δορυφόρων, τόσο αυξάνεται και ο όγκος των πληροφοριών που διατίθενται σε μη κυβερνητικούς χρήστες. Ο κυβερνητικός έλεγχος επί των πληροφοριών θα μειωθεί. Και καθώς οι νέες τεχνολογίες συνεχίζουν να συρρικνώνουν το «παρασκήνιο» όπου οι κυβερνήσεις μπορούν να αποκρύπτουν δραστηριότητες από το κοινό, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα αναγκαστούν να γίνουν πιο αποτελεσματικοί σκηνοθέτες.

Ο ERIK LIN-GREENBERG είναι επίκουρος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ).
Ο THEO MILONOPOULOS είναι μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Perry World House στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.

Λίγες ώρες αφότου οι Ταλιμπάν εισέβαλαν στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν στις 15 Αυγούστου, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης άρχισαν να χρησιμοποιούν εικόνες από εμπορικά διαχειριζόμενους δορυφόρους για να καταγράψουν το χάος που εκτυλισσόταν στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ σε πραγματικό χρόνο. Οι εικόνες έδειξαν τεράστια κυκλοφοριακή συμφόρηση προς στο συγκρότημα [του αεροδρομίου] και πλήθη ανθρώπων να κατακλύζουν την άσφαλτο και τον μοναδικό διάδρομο [απο-προσγείωσης]. Τις επόμενες ημέρες, ο Τύπος συνέχισε να ενσωματώνει εμπορικές δορυφορικές εικόνες στα ρεπορτάζ του και οι βετεράνοι του στρατού χρησιμοποίησαν δημόσια διαθέσιμες δορυφορικές εικόνες για να βοηθήσουν Αφγανούς πρώην διερμηνείς να παρακάμψουν τα σημεία ελέγχου των Ταλιμπάν στον δρόμο τους προς το αεροδρόμιο.

28092021-1.jpg

Εκτόξευση στο Jiuquan Satellite Launch Center, στην επαρχία Gansu, στην Κίνα, τον Ιούνιο του 2020. China Out / Reuters
--------------------------------------------------------------

Δεν ήταν η πρώτη φορά αυτό το καλοκαίρι που οι δορυφορικές εικόνες από ιδιωτικές εταιρείες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση της κατανόησης του κοινού για ένα μείζον ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Στα τέλη Ιουνίου, ερευνητές στο James Martin Center for Nonproliferation Studies, που είναι κομμάτι του Ινστιτούτου Διεθνών Μελετών Middlebury με έδρα την Καλιφόρνια, ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν περισσότερα από 100 νέα σιλό διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων στην δυτική Κίνα χρησιμοποιώντας εικόνες από μια ιδιωτική δορυφορική εταιρεία. Λιγότερο από έναν μήνα αργότερα, αναλυτές σε άλλο think tank ανέφεραν ότι είχαν εντοπίσει ένα δεύτερο κινεζικό πεδίο πυραύλων υπό κατασκευή. Αμφότερες οι αποκαλύψεις δεν προήλθαν από κυβερνητικές πηγές ή διαρροές στον Τύπο, αλλά από εικόνες που συλλέχθηκαν από δορυφόρους εμπορικής ιδιοκτησίας και λειτουργίας.

Αυτά τα γεγονότα είναι πιθανώς προάγγελοι ενός μέλλοντος με λιγότερα μυστικά [1]. Καθώς οι ιδιωτικοί δορυφόροι πολλαπλασιάζονται, δίνοντας στις μη κυβερνητικές οντότητες νέα εργαλεία [2] για την παρακολούθηση και την ανεξάρτητη επαλήθευση των ισχυρισμών των πολιτικών, οι κυβερνήσεις έχουν όλο και λιγότερο τον έλεγχο ευαίσθητων πληροφοριών. Αλλά η νέα εποχή της διαφάνειας που βασίζεται στην τεχνολογία παρέχει επίσης στις κυβερνήσεις νέες ευκαιρίες να αποκτήσουν στρατηγικό πλεονέκτημα – για παράδειγμα, με το να επιτρέπουν την ανεξάρτητη επαλήθευση των ισχυρισμών τους, ή με το να εκθέτουν τις παράνομες ή παραβατικές δραστηριότητες των αντιπάλων τους χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο πηγές και μεθόδους. Το αν θα κερδίσουν ή θα χάσουν οι κυβερνήσεις από αυτές τις αποκαλύψεις εξαρτάται από το τι έχουν να κρύψουν -και από το αν θα μάθουν να λειτουργούν με την υπόθεση ότι κάποιος τις παρακολουθεί πάντα.

ΕΞΑΦΑΝΙΖΟΜΕΝΑ ΜΥΣΤΙΚΑ

Μέχρι πολύ πρόσφατα, μόνο οι κυβερνήσεις είχαν τους πόρους για να λειτουργήσουν τον τεράστιο μηχανισμό πληροφοριών που απαιτείται για την παρακολούθηση των δραστηριοτήτων άλλων κρατών. Ως αποτέλεσμα, οι κυβερνήσεις διατήρησαν ένα σχεδόν μονοπώλιο στις ευαίσθητες πληροφορίες, επιτρέποντάς τους να καθορίσουν εάν και πότε θα αποκαλύψουν τα μυστικά των αντιπάλων τους. Για παράδειγμα, κατά την διάρκεια της κουβανικής πυραυλικής κρίσης, ο Αμερικανός πρέσβυς στα Ηνωμένα Έθνη, Adlai Stevenson, αντιμετώπισε περίφημα τον Σοβιετικό ομόλογό του με αναγνωριστικές εικόνες πυραυλικών τοποθεσιών στην Κούβα, εκθέτοντας στον κόσμο την κρυφή σοβιετική δραστηριότητα.

Από την δεκαετία του 1970, ωστόσο, ο πολλαπλασιασμός των εμπορικών δορυφόρων επέκτεινε την πρόσβαση [3] σε ευαίσθητες πληροφορίες που κάποτε ήταν σχεδόν αποκλειστικά στα χέρια των κυβερνήσεων. Την τελευταία δεκαετία, ο αριθμός των εμπορικών δορυφόρων που βρίσκονται σε τροχιά έχει αυξηθεί σημαντικά, όπως και η ποιότητα των εικόνων που παράγουν. Σήμερα, εκατοντάδες δορυφόροι που λειτουργούν από ιδιωτικές εταιρείες στέλνουν εικόνες υψηλής ανάλυσης πίσω στην γη σε σχεδόν άμεσο χρόνο. Η Planet, μια εξέχουσα εμπορική δορυφορική εταιρεία η οποία συγκέντρωσε τις εικόνες που χρησιμοποιήθηκαν για την ταυτοποίηση των πυραύλων της Κίνας, σήμερα λειτουργεί πάνω από 200 δορυφόρους και ισχυρίζεται ότι απεικονίζει ολόκληρη την επιφάνεια της γης κάθε 24 ώρες.

Η διαθεσιμότητα τέτοιου είδους λεπτομερών πληροφοριών από εμπορικούς δορυφόρους σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις δεν είναι πλέον οι μόνες οντότητες που αποφασίζουν πότε θα αποκαλύψουν δυνητικά ευαίσθητες πληροφορίες˙ δεξαμενές σκέψης (think tanks), μέσα μαζικής ενημέρωσης, ομάδες ακτιβιστών, ακόμη και ερασιτέχνες ντετέκτιβ το κάνουν τώρα, επίσης. Όπως περιγράψαμε σε ένα πρόσφατο άρθρο [4], αυτού του είδους οι «αποφάσεις αποκάλυψης» από μη κυβερνητικές οντότητες μπορούν να έχουν σημαντικές πολιτικές και στρατηγικές επιπτώσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτοί οι δρώντες μπορούν να χρησιμοποιήσουν δορυφορικές εικόνες για να επαληθεύσουν τους ισχυρισμούς πολιτικών ηγετών -είτε επιβεβαιώνοντας είτε αντικρούοντας επίσημες δηλώσεις και χρησιμεύοντας ως ένας ανεξάρτητος έλεγχος των κυβερνήσεων. Σε άλλες περιπτώσεις, οι μη κυβερνητικοί παράγοντες μπορούν να αποκαλύψουν πληροφορίες που δεν είχαν αναγνωριστεί προηγουμένως, συχνά επειδή οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να κρατήσουν κρυφές τις δραστηριότητές τους. Και στα δύο σενάρια, οι μη κυβερνητικοί δρώντες χρησιμεύουν ως τρίτοι πάροχοι πληροφοριών που μπορούν να διαμορφώσουν την εγχώρια και διεθνή γνώμη.