Ακολουθήστε το χρήμα

Ορισμένοι έχουν υποστηρίξει τους συνοριακούς δασμούς άνθρακα ως ένα χρήσιμο εργαλείο που συμμορφώνεται με τον WTO, για την ενίσχυση της κλιματικής πολιτικής. Ένα τέτοιο σύστημα θα επέτρεπε στα κράτη που έχουν υιοθετήσει μια τιμή άνθρακα να επιβάλλουν δασμούς στις εισαγωγές από χώρες χωρίς ισοδύναμη τιμή άνθρακα. Η ιδέα είναι να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού όπου οι χώρες δεν τιμωρούνται για την κλιματική φιλοδοξία˙ χώρες με χαλαρές εσωτερικές πολιτικές πρέπει είτε να αυξήσουν τις δικές τους τιμές άνθρακα ώστε να αντιστοιχούν σε αυτές των εμπορικών τους εταίρων είτε να αντιμετωπίσουν εισαγωγικούς δασμούς.

Αυτό το είδος «κλιματικού κλαμπ» [10] ήρθε ένα βήμα πιο κοντά στην πραγματικότητα αυτό το καλοκαίρι, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να θεσπίσει συνοριακό δασμό άνθρακα. Η εφαρμογή του θα είναι ένα ρυθμιστικό εγχείρημα-μαμούθ. Με εξαίρεση τους κανόνες της Καλιφόρνια σχετικά με τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, ποτέ δεν έχει θεσπιστεί αντίστοιχη πολιτική —και σίγουρα όχι στην κλίμακα που έχει προτείνει η ΕΕ. Ένα εύρωστο σύστημα θα απαιτήσει ισχυρά ανά τομέα σημεία αναφοράς για την εκτίμηση της ποσότητας άνθρακα που «περιέχεται» στα προϊόντα, καθώς και μια μεγάλη και ικανή γραφειοκρατική υπηρεσία για την εκτίμηση των δασμών και την έκδοση αδειών.

Τελικά, οι δασμοί άνθρακα θα είναι τόσο αποτελεσματικοί όσο οι πολιτικές των πιο αποφασιστικών μελών αυτού του νέου «κλαμπ». Οι τιμές του άνθρακα πρέπει να οριστούν αρκετά ψηλά ώστε οι δασμοί που παράγουν να οδηγήσουν άλλες δικαιοδοσίες να ακολουθήσουν πιο φιλόδοξες πολιτικές. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, οι τιμές του άνθρακα έχουν παραμείνει εκπληκτικά χαμηλές και τα στοιχεία δείχνουν [11] ότι έχουν προκαλέσει περιορισμένες μειώσεις των εκπομπών. Εν ολίγοις, έως ότου εκπληρωθεί μια σειρά από προϋποθέσεις, ένας δασμός στον άνθρακα δεν θα είναι κάτι περισσότερο από άλλο ένα διαδικαστικό εμπόδιο στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.

Το εμπορικό καθεστώς [12] μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως καταλύτης για σημαντική κλιματική δράση μέσω και της κατάργησης δασμών. Την παραμονή της COP26, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ ανακοίνωσαν αυτό που ισοδυναμεί με μια διεθνή πολιτική απο-ανθρακοποίησης, στοχεύοντας τον τομέα του χάλυβα —η πρώτη πολιτική του είδους της. Μετά από μια εμπορική διαμάχη, κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, που είδε και τις δύο πλευρές να αυξάνουν τους φόρους εισαγωγής, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ συμφώνησαν να μειώσουν τους δασμούς μεταξύ τους στα προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου, ενώ συνεχίζουν να επιβάλουν δασμούς σε χώρες που παράγουν πιο «βρώμικο» χάλυβα (όπως η Κίνα). Δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου ουσιαστικά εμπλέκονται σε διακρίσεις σχετικά με το πράσινο εμπόριο, στοιχηματίζοντας ότι το συνδυασμένο βάρος τους θα επιτρέψει στην πολιτική να καθαρίσει τυχόν νομικές υποθέσεις ενώπιον του WTO. Είναι σημαντικό ότι η βιομηχανία χάλυβα των ΗΠΑ και το συνδικάτο της υποστηρίζουν το μέτρο, αποδεικνύοντας ότι η εμπορική πολιτική μπορεί να είναι ένα πολιτικά δημοφιλές μέσο για να εφαρμοστεί αυτό που στην ουσία είναι κλιματική πολιτική. Και ίσως να υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες να χειριστούν εμπορικές συμφωνίες με αυτόν τον τρόπο. Η επίτευξη παρόμοιας συμφωνίας με την Κίνα, τον μεγαλύτερο παραγωγό χάλυβα στον κόσμο, για, εξαρτώμενη από την κλιματική δράση, μείωση των δασμών θα μπορούσε να κάνει ακόμη περισσότερα για την προώθηση των στόχων για τις εκπομπές.

ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΙΜΑ

Εάν η απο-ανθρακοποίηση πρόκειται να προχωρήσει με τον ρυθμό που απαιτείται από τον επείγοντα χαρακτήρα της κλιματικής κρίσης [13], η συμφωνία του Παρισιού δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι το κύριο φόρουμ για την διεθνή συνεργασία. Οι κανόνες του διεθνούς εμπορίου και των χρηματοδοτήσεων πρέπει να ξαναγραφτούν για να οικοδομηθεί μια φιλόδοξη και πολιτικά βιώσιμη κλιματική ατζέντα. Αυτό σημαίνει μεταρρύθμιση των φορολογικών πολιτικών για να διασφαλιστεί ότι οι πλούσιοι και ισχυροί δρώντες που παρεμποδίζουν τις κλιματικές πολιτικές θα πληρώνουν το μερίδιο που τους αναλογεί. Περιλαμβάνει την κατάργηση των απαρχαιωμένων ρυθμίσεων που παρέχουν αδικαιολόγητη προστασία στις επενδύσεις των πολυεθνικών εταιρειών οι οποίες [επενδύσεις] συμβάλλουν στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Και απαιτεί χαλάρωση των εμπορικών περιορισμών προκειμένου να επιτραπεί στις χώρες να καθιερώσουν εμπορικές πρακτικές που εισάγουν διακρίσεις οι οποίες προάγουν την απο-ανθρακοποίηση.

Η μετατόπιση της κλιματικής πολιτικής στους εμπορικούς και χρηματοπιστωτικούς θεσμούς έχει ένα βασικό πλεονέκτημα έναντι της τρέχουσας πολυμερούς διαδικασίας: την δυνατότητα δημιουργίας ευρείας πολιτικής υποστήριξης. Οποιαδήποτε επιτυχημένη κλιματική δράση πρέπει να ξεκινά με πολιτική κινητοποίηση σε εγχώριο επίπεδο. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ισχυρές απόψεις για τις ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα, αλλά ενδιαφέρονται πολύ για την ασφαλή απασχόληση, για την προσιτή υγειονομική περίθαλψη, και για τον καθαρό αέρα και νερό. Η δημόσια απαίτηση, σε συνδυασμό με την αναγνώριση της αυξανόμενης έντασης και του αυξανόμενου κόστους της κλιματικής αλλαγής, προσφέρει την καλύτερη πιθανότητα να ωθηθούν οι κυβερνήσεις σε δράση ανάλογη με την κλίμακα της κρίσης. Η φορολόγηση των μεγάλων εταιρειών, η παροχή ασφαλούς απασχόλησης, και η προώθηση της καθαρής ενέργειας είναι πολιτικές με ευρεία υποστήριξη σε πολλά έθνη. Δεν χρειάζεται να διατυπωθούν ως κλιματικές πολιτικές, αλλά πρέπει να προωθηθούν έχοντας κατά νου τους κλιματικούς στόχους. Τελικά, μια κλιματική πολιτική που προσφέρει υλικά οφέλη για την εργατική τάξη [14], αντί για μια [πολιτική] που απαιτεί λιτότητα, μπορεί να επεκτείνει την πολιτική υποστήριξη για την απο-ανθρακοποίηση και να βάλει τα θεμέλια για μια παγκόσμια ατζέντα που διασφαλίζει έναν κατοικήσιμο πλανήτη για τις μελλοντικές γενιές.