Οι πόλεμοι μέσα στο Ισλάμ δεν έχουν τελειώσει

Αλλά αυτές οι εξελίξεις δεν επεκτάθηκαν πολύ στην διακυβέρνηση, την βιώσιμη οικονομία, ή την ασφάλεια. Για όσους πέρασαν χρόνο στο Αφγανιστάν τα χρόνια που ακολούθησαν την ήττα των Ταλιμπάν, τουλάχιστον μέχρι το 2007, το σταθερό θέμα ήταν η αδιαφορία και η παραμέληση των ΗΠΑ, και όχι η υπερβολική φιλοδοξία. Με μερικές αξιοθαύμαστες εξαιρέσεις, η εμπλοκή των ΗΠΑ [3] στο Αφγανιστάν έκανε περισσότερα για να υπονομεύσει την σταθερότητα παρά να την οικοδομήσει. Εν τω μεταξύ, η αφγανική κυβέρνηση ανέλαβε τον ρόλο του κακού στην αφγανική κοινωνία: του μη-ισλαμικού, διεφθαρμένου, άδικου αρπακτικού που κυριαρχείται από ξένους.

Μέχρι το 2011, η παγκόσμια εξτρεμιστική απειλή ήταν λιγότερο εμφανής —αλλά οι πόλεμοι επέστρεφαν όλοι σε πάτρια εδάφη. Υπήρξε αναταραχή στην Τυνησία, εμφύλιος πόλεμος στην Λιβύη, και διαδηλώσεις που μετατράπηκαν σε εμφύλιο πόλεμο στην Συρία. Σύντομα ήταν δύσκολο να παρακολουθήσουμε όλους τους εμφύλιους πολέμους που διέλυαν τις μουσουλμανικές κοινωνίες.

Αντιδραστικός από την αρχή, ο ρόλος των ΗΠΑ στους πολλαπλασιαζόμενους πολέμους εντός του Ισλάμ είχε μείνει χωρίς άγκυρα και έρμαιος. Με τον Μπιν Λάντεν νεκρό και την «ορμή» των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν στην καλύτερη περίπτωση να βαλτώνει, η Ουάσιγκτον άρχισε να κάνει πίσω. Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα αποφάσισε ότι η επέμβαση των ΗΠΑ το 2011 στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης, με τους Ευρωπαίους συμμάχους τους, δεν θα είχε καμία ουσιαστική συνέχεια. Η θορυβώδης αμερικανική ρητορική σχετικά με τον συριακό εμφύλιο παρήγαγε ελάχιστη δράση. Καθώς οι πόλεμοι μέσα στον ισλαμικό κόσμο επεκτάθηκαν, η Ουάσιγκτον αποδεσμεύτηκε από αυτούς. Μεταξύ των Αμερικανών, ήταν μια δημοφιλής επιλογή.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, μια νέα παγκόσμια οργάνωση ισλαμιστών εξτρεμιστών, το Ισλαμικό Κράτος (ή ISIS), εμφανίστηκε και ουσιαστικά αντικατέστησε την Αλ Κάιντα. Το ISIS κατέλαβε μεγάλα τμήματα της ανατολικής Συρίας και του βόρειου Ιράκ και οργάνωσε τρομακτικές τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη. Μετά από περίπου έναν χρόνο φυγής, ο Ομπάμα συμφώνησε πολύ απρόθυμα να βοηθήσει το Ιράκ και τις τοπικές κουρδικές και συριακές ομάδες να αντιμετωπίσουν το λεγόμενο χαλιφάτο του ISIS. Τελικά, ο συνασπισμός απέκρουσε το ISIS. Αλλά η Συρία παραμένει μια βίαιη έρημος.

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΡΑ

Κατά την διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών, η βασική γεωπολιτική των πολέμων στον ισλαμικό κόσμο έχει εξελιχθεί σε μεγάλο βαθμό. Η Σαουδική Αραβία έχει αποστασιοποιηθεί από το καθαρό ισλαμιστικό μοντέλο. Τώρα είναι πιο στενά ευθυγραμμισμένη με μια ανερχόμενη δύναμη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και με την Αίγυπτο. Αυτές οι τρεις χώρες βλέπουν τώρα τις φιλίες με την Ινδία και το Ισραήλ ως πιο επικερδείς και συμφέρουσες από τις εταιρικές σχέσεις με αποτυχημένα κράτη όπως το Πακιστάν.

Ο αυταρχικός ηγέτης της Σαουδικής Αραβίας, ο διάδοχος του θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, προσπαθεί να αποφύγει να μοιραστεί τη μοίρα του υποστηριζόμενου από τις ΗΠΑ ηγεμόνα, με τον οποίο ειρωνικά μοιάζει περισσότερο: τον σάχη του Ιράν. Μερικοί Δυτικοί έχουν μεγάλη επιρροή στον MBS και τους συναδέλφους του, αλλά οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ συνήθως δεν είναι ανάμεσά τους. Οι ηγέτες της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων αγοράζουν την βοήθεια που πιστεύουν ότι χρειάζονται. Οι συνεργάτες της McKinsey, του Boston Consulting Group, και της Booz Allen Hamilton μπορεί να έχουν μεγαλύτερη επιρροή από οποιονδήποτε αξιωματούχο των ΗΠΑ.

Η γεωπολιτική θέση του Ιράν έχει επίσης εξελιχθεί. Έχει ενταχθεί στην αναδυόμενη αντιαμερικανική ομάδα [4] που έχει στον πυρήνα της την Κίνα και την Ρωσία. Το Πακιστάν και οι Ταλιμπάν είναι και οι δυο εξαρτημένα μέλη αυτής της χαλαρής συνομοσπονδίας. Στις πιο πρόσφατες εκστρατείες τους, οι Ταλιμπάν είχαν διαφοροποιήσει την υποστήριξή τους, λαμβάνοντας σημαντική βοήθεια από το Ιράν και την Ρωσία. Αυτές οι χώρες, με την Κίνα, είναι βέβαιο ότι θα παίξουν ζωτικούς ρόλους στο μέλλον του Αφγανιστάν [5].

Εν τω μεταξύ, η Τουρκία, παραδομένη στη νοσταλγία για την οθωμανική δόξα και ταλαντευόμενη μεταξύ απολυταρχίας και δημοκρατίας, έχει αναδειχθεί ως τρίτος πόλος έλξης στον πόλεμο εντός του Ισλάμ. Υποστηρίζει τους μαχόμενους εταίρους της στο Αζερμπαϊτζάν, στην Συρία, και στην Λιβύη και τεντώνει τους μύες της σε νέους αγώνες για τους ενεργειακούς πόρους στην ανατολική Μεσόγειο.

Εάν οι Αμερικανοί ανησυχούν για την επιστροφή βίαιων ισλαμιστών εξτρεμιστών που στοχεύουν στην πατρίδα τους, το Αφγανιστάν δεν είναι το πιο σημαντικό μέρος που πρέπει να παρακολουθήσουν. Ένας αγώνας επιρροής εκεί φέρνει τους Ταλιμπάν εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στο Χορασάν (IS-K), το οποίο είναι πολύ ισχυρότερη δύναμη από οποιαδήποτε υπολείμματα της Αλ Κάιντα παραμένουν στην χώρα. Εάν η Ουάσιγκτον θέλει να συνεχίσει να πολεμά το IS-K, θα πρέπει να μπει στην ουρά. Το IS-K απειλεί επίσης όλους τους γείτονες του Αφγανιστάν, και το γνωρίζουν. Εάν οι ανήσυχοι Αμερικανοί θέλουν να επικεντρωθούν σε μέρη όπου ο ρόλος τους μπορεί να είναι πιο ουσιαστικός, το πρώτο μέρος που πρέπει να κοιτάξουμε είναι η Αφρική. Δεύτερη μπορεί να είναι η Συρία και το βόρειο Ιράκ, και μετά η Αραβική Χερσόνησος.

ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΟΜΕΝΟΙ ΣΕ ΝΕΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

Από το 1979, οι πόλεμοι στο Ισλάμ μαίνονταν για το πώς οι μουσουλμανικές κοινωνίες μπορούν να προσαρμοστούν επιτυχώς στον σύγχρονο κόσμο. Όσο κι αν οι Αμερικανοί προτιμούν να βλέπουν προς τον εαυτό τους, αυτή δεν είναι μια ιστορία με επίκεντρο τις Ηνωμένες Πολιτείες.