Το παιχνίδι αυτοπεποίθησης του Xi Jinping

Τους τελευταίους μήνες και εβδομάδες, ο Κινέζος ηγέτης, Σι Τζινπίνγκ, έχει επιδείξει μια αυξανόμενη αίσθηση του επείγοντος. Έχει εξαπολύσει μια άνευ προηγουμένου καταστολή των εγχώριων τεχνολογικών κολοσσών, έχει εντείνει τις στρατιωτικές δραστηριότητες στο Στενό της Ταϊβάν, και έχει εκφοβίσει χώρες που έχουν περάσει τις μεταβαλλόμενες κόκκινες γραμμές του Πεκίνου. Μερικοί αναλυτές και ειδήμονες υποστηρίζουν ότι αυτή η συμπεριφορά σηματοδοτεί έναν ολοένα και πιο απελπισμένο ηγέτη που προσπαθεί να αποτρέψει την σχεδόν αναπόφευκτη παρακμή της χώρας, ίσως ακόμη και την επερχόμενη κατάρρευση της εξουσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, στο Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο, στο Πεκίνο, το 2018. Damir Sagolj / Reuters
-------------------------------------------

Ωστόσο, αν ο Σι αισθάνεται πραγματικά ανήσυχος για την λαβή του στην εξουσία, κάνει μια εξαιρετικά αποτελεσματική δουλειά για να το κρύψει. Παρά τις εκτεταμένες προκλήσεις στο εσωτερικό, ο Κινέζος ηγέτης αποπνέει εμπιστοσύνη για το πολιτικό σύστημα της Κίνας, την θέση της έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών, και την μακροπρόθεσμη σταθερότητα του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ). Ο Σι έχει επίσης εξαλείψει κάθε πιθανή αντιπολίτευση εντός του καθεστώτος, όπως αποδείχθηκε αυτόν τον μήνα, στην έκτη Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, όπου ένα τολμηρό «ιστορικό ψήφισμα» [1] κατοχύρωσε την πολιτική του θέση δίπλα στον Μάο Τσε Τουνγκ, εξασφαλίζοντάς του μια τρίτη θητεία στην εξουσία, στο 20ο Συνέδριο του Κόμματος της επόμενης χρονιάς.

Αντί να αντανακλά ανασφάλεια, η πρόσφατη ανυπομονησία [2] του Σι γίνεται καλύτερα κατανοητή ως καθοδηγούμενη από την άποψη ότι η Κίνα έχει ένα προσωρινό παράθυρο για να αντιμετωπίσει τις εγχώριες αντιξοότητες και να ενδυναμώσει την θέση και την ισχύ της στην διεθνή τάξη. Δεν είναι ο φόβος της κατάρρευσης του κόμματος που τον παρακινεί, αλλά η αποφασιστικότητα να δει την Κίνα να διεκδικεί την παγκόσμια θέση που της ανήκει, σε μια εποχή που όλο και περισσότερο έχει τους οικονομικούς και στρατιωτικούς πόρους για να το κάνει. Εάν η Κίνα πρόκειται να γίνει ένα «σύγχρονο σοσιαλιστικό έθνος» μέχρι το 2035, ο Σι πιστεύει ότι πρέπει να αναληφθεί τολμηρή δράση τώρα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η πορεία προς τα εμπρός για τον Σι ή το κόμμα θα είναι ομαλή. Κάθε άλλο. Ακριβώς όπως η κατάρρευση είναι απίθανη βραχυπρόθεσμα, το ίδιο [απίθανη] είναι και μια απρόσκοπτη πορεία προς το status της υπερδύναμης. Η Κίνα αντιμετωπίζει σημαντικές αναδυόμενες προκλήσεις και [προκλήσεις] για την υστεροφημία της, πολλές από τις οποίες θα επιδεινωθούν από την εντεινόμενη λαβή του Σι στην εξουσία και την υπέρμετρη αυτοπεποίθησή του για την ικανότητά του να διαμορφώσει το μέλλον της χώρας.

Αλλά η κατανόηση του Xi ως αποφασισμένου και όχι απελπισμένου έχει τεράστιες επιπτώσεις στην προσέγγιση των Ηνωμένων Πολιτειών στην διμερή σχέση. Οι πρόσφατες κινήσεις του Πεκίνου υποδηλώνουν γνήσια αυτοπεποίθηση και, ναι, σε κάποιο βαθμό, ακόμη και αυταπάτη. Είτε μας αρέσει είτε όχι, ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει να αναμένουν ότι θα αντιμετωπίζουν μια γεμάτη αυτοπεποίθηση Κίνα υπό την ηγεσία του Σι στο προσεχές μέλλον.

ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ «ΚΑΤΑΡΡΕΟΥΣΑΣ ΚΙΝΑΣ».

Από τον θάνατο του Μάο πριν από σχεδόν 50 χρόνια, το ιστορικό των αξιολογήσεων των ΗΠΑ για τις ικανότητες και τις προθέσεις της Κίνας είναι φτωχό. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Τιμονιέρη το 1976, πολλοί Αμερικανοί παρατηρητές περίμεναν ότι το καθεστώς του ΚΚΚ θα καταρρεύσει. Δεν το έκανε. Η καταστολή της 4ης Ιουνίου 1989 στην πλατεία Τιενανμέν, που ακολουθήθηκε από το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης λιγότερο από δύο χρόνια αργότερα, έπεισε μερικούς από τους πιο επιφανείς ειδικούς για την Κίνα [3] ότι το τέλος ήταν κοντά για το ΚΚΚ. Ωστόσο, μέσα σε λίγα χρόνια, η οικονομία της Κίνας αναπτυσσόταν με διψήφια ποσοστά. Μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, πολλοί αναλυτές περιέγραψαν το κόμμα ως ότι έχει τελειοποιήσει ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης και οικονομικής διαχείρισης, ένα [κόμμα] ικανό για εντυπωσιακά επιτεύγματα μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και στρατηγικού υπολογισμού. Ωστόσο, αυτές οι εκτιμήσεις αποδείχθηκαν επίσης μεγαλοποιημένες, όπως έχει δείξει η πρόσφατη αναταραχή που περιβάλλει τους κινεζικούς τομείς της τεχνολογίας και των ακινήτων.

Τώρα, ορισμένοι έχουν αναστήσει την άποψη ότι οι μέρες του κόμματος είναι μετρημένες. Σύμφωνα με τους νέους πεσιμιστές, ένας ταχύτατα γηράσκων πληθυσμός σε συνδυασμό με το αυξανόμενο χρέος [4], την οπισθοχώρηση από τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς, και την αυξανόμενη διεθνή απώθηση θα αναγκάσουν σύντομα την Κίνα να βαλτώσει. Όπως υποστήριξαν [5] πρόσφατα οι Michael Beckley και Hal Brands στο Foreign Affairs, «η Κίνα χαράζει μια καμπύλη που συχνά καταλήγει σε τραγωδία: μια ιλιγγιώδη άνοδο που ακολουθείται από το φάσμα μιας σκληρής πτώσης».

Αλλά αυτή η τελευταία επανάληψη του επιχειρήματος της «παρακμής της Κίνας» πάσχει από το ίδιο βασικό μειονέκτημα με τις προηγούμενες εκδοχές: οι αντιληπτές αδυναμίες του Πεκίνου δεν σταθμίζονται έναντι των προοπτικών και των πραγματικών δυνάμεών του. Με τον ίδιο τρόπο που μια εταιρεία δεν μπορεί να κριθεί κοιτάζοντας μόνο τη μια πλευρά του ισολογισμού της, αντίστοιχα και οι αξιολογήσεις των ευπαθειών της Κίνας είναι ελλιπείς χωρίς να ληφθούν υπόψη τα εργαλεία και οι πόροι που μπορεί να τους αφιερώσει η χώρα.

Όταν ο γνωστός κατάλογος προβλημάτων —από το χρέος μέχρι τα δημογραφικά στοιχεία— εξεταστεί πιο προσεκτικά, προμηνύει μια επιβραδυνόμενη οικονομία, όχι μια [οικονομία] που καταρρέει. Για παράδειγμα, οι προσπάθειες της Κίνας να χαλιναγωγήσει τον τομέα των ακινήτων θα είναι περίπλοκες και δυνητικά θα προκαλέσουν διαταραχές , όπως έδειξε η κατάρρευση [6] της γιγάντιας εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων Evergrande. Ωστόσο, είναι ήδη ξεκάθαρο ότι αυτή δεν είναι μια «στιγμή Lehman Brothers» της Κίνας. Αν και το συνολικό χρέος της χώρας συνεχίζει να αυξάνεται σε ονομαστικούς όρους, εκφράζεται σε μεγάλο βαθμό στο τοπικό νόμισμα και οι ισολογισμοί των μεγάλων τραπεζών παραμένουν ισχυροί. Το χρέος σίγουρα έχει σημασία και η οικονομία της Κίνας φαίνεται να πιέζεται όλο και περισσότερο, αλλά μια πιο ρεαλιστική αξιολόγηση υποδηλώνει επιβράδυνση, όχι αποσύνθεση.

Ομοίως, οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις του γηράσκοντος πληθυσμού της Κίνας είναι πιο περίπλοκες από όσο φαίνονται. Η δημογραφική εικόνα είναι πράγματι ζοφερή [7]: ορισμένες πρόσφατες προβλέψεις δείχνουν ότι ο πληθυσμός της Κίνας θα φτάσει στο υψηλότερο σημείο μόλις το 2025 και η ίδια η κινεζική κυβέρνηση έχει προβλέψει ότι η χώρα θα χάσει 35 εκατομμύρια εργαζομένους μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Έχοντας επίγνωση των συνεπειών, το Πεκίνο έχει ξεκινήσει με καθυστέρηση μια πληθώρα μεταρρυθμίσεων, από τις φιλελευθεροποιήσεις των δρακόντειων πολιτικών ελέγχου του πληθυσμού που έπρεπε να έχουν γίνει από καιρό, έως τις αυξημένες επενδύσεις στην τεχνολογία που ελπίζει ότι θα αμβλύνουν τον αντίκτυπο της συρρίκνωσης του εργατικού δυναμικού. Χωρίς αμφιβολία, αυτές οι ενέργειες έγιναν πολύ αργά και η δημογραφική προοπτική της Κίνας είναι απίθανο να αλλάξει σύντομα. Αν το Πεκίνο δεν μπορέσει να βρει νέες πηγές παραγωγικότητας για να αντισταθμίσει ένα γηράσκον και συρρικνούμενο εργατικό δυναμικό, η ανάπτυξη θα υποφέρει. Αλλά αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό μια μακροπρόθεσμη δυναμική και όχι μια βραχυπρόθεσμη.

Επιπλέον, το Πεκίνο δεν βλέπει πλέον την χαμηλή ανάπτυξη ως απειλή για την κοινωνική και πολιτική σταθερότητα, όπως συνέβη στο μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1990 και στα πρώτα χρόνια αυτού του αιώνα. Κατά πρώτον, σε μια περίοδο που η χώρα είχε ένα κύμα νέων εργαζομένων που εισέρχονταν στο εργατικό δυναμικό, ήταν επιτακτική ανάγκη να διατηρηθεί η ταχεία ανάπτυξη. Με λιγότερους εργαζόμενους, ωστόσο, η χώρα δεν χρειάζεται ιλιγγιώδη ανάπτυξη. Αυτή η στροφή αντικατοπτρίστηκε στην επίσημη ρητορική του 19ου Συνεδρίου του Κόμματος το 2017, το οποίο τόνισε ότι, στο εξής, η ποιότητα της ανάπτυξης θα έχει μεγαλύτερη σημασία από την ποσότητά της. Όπως το έθεσε το πρόσφατο ιστορικό ψήφισμα στην Έκτη Ολομέλεια, η αύξηση του ΑΕΠ δεν είναι πλέον «το μόνο κριτήριο επιτυχίας για την ανάπτυξη».

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟΣ

Ίσως το πιο αποτελεσματικό εργαλείο που έχει το Πεκίνο στην διαχείριση της χώρας είναι η ικανότητά του να επιτυγχάνει γρήγορα αποτελέσματα μέσω στοχευμένων πολιτικών, ιδεολογικών και ρυθμιστικών εκστρατειών. Κυβερνώντας με αυταρχικά διατάγματα, το κόμμα μπορεί να κινητοποιήσει και να διοχετεύσει πόρους με αξιοσημείωτη ταχύτητα. Μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να παραβλέπει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των Κινέζων πολιτών και σχεδόν πάντα δημιουργεί τεράστια σπατάλη. Ωστόσο, επανειλημμένα, το ΚΚΚ έχει καταφέρει να ξεπεράσει μια δύσκολη πρόκληση απλώς απελευθερώνοντας την πλήρη ισχύ του κόμματος-κράτους. Κατά την διάρκεια της επιδημίας της COVID-19, για παράδειγμα, παρά τα αρχικά λάθη, ο Σι διέταξε μια προσπάθεια «ολόκληρης της κοινωνίας» που όχι μόνο περιόρισε τους θανάτους στο ελάχιστο, αλλά βοήθησε επίσης στην οργάνωση μιας ταχείας οικονομικής ανάκαμψης μέχρι το τέλος του 2020, ακόμη και καθώς η υπόλοιπη παγκόσμια οικονομία μαράζωνε. Οι εκστρατείες αποβαίνουν συχνά εις βάρος των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, αλλά η συχνή, αν και προσωρινή, επιτυχία τους δεν πρέπει να υποτιμάται κατά την αξιολόγηση της ανθεκτικότητας του καθεστώτος.

Ακόμα κι αν κάποιος παραμένει δύσπιστος για τα αποτελέσματα της διακυβέρνησης του ΚΚΚ, είναι σαφές ότι οι κινεζικοί κύκλοι χάραξης πολιτικής βλέπουν το μοναδικό πολιτικό σύστημα της χώρας όχι ως πηγή αδυναμίας αλλά μάλλον με αυξανόμενη υπερηφάνεια σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες δημοκρατίες. Όταν ανώτεροι αξιωματούχοι δηλώνουν «η Ανατολή ανεβαίνει, η Δύση παρακμάζει» [8], αυτό είναι τόσο προπαγάνδα όσο και η πραγματική τους εκτίμηση. Ναι, τα προβλήματα στο σύστημα της Κίνας αφθονούν και το Πεκίνο υποτιμά ανησυχητικά την ανθεκτικότητα της αμερικανικής δημοκρατίας. Αλλά είναι δύσκολο να αρνηθούμε ότι το ΚΚΚ το 2021 ήταν ισχυρότερο, πιο ικανό, και ήλεγχε περισσότερους πόρους από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην εκατοντάχρονη ιστορία του.

Πολλές προβλέψεις για την παρακμή του ΚΚΚ βασίζονται στην άποψη ότι το κόμμα αντιμετωπίζει αυξανόμενη δυσαρέσκεια μέσα στην ίδια την Κίνα. Μεταξύ των ενδείξεων γι’ αυτό είναι ο τεράστιος όγκος πόρων που δαπανά το Πεκίνο για την εσωτερική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων των κατασταλτικών πολιτικών του στην [επαρχία] Σιντζιάνγκ και στο Θιβέτ και του σαρωτικού συστήματος κρατικής παρακολούθησης που υπάρχει τώρα σχεδόν σε κάθε κινεζική πόλη και κωμόπολη. Η αυξανόμενη ευαισθησία του κόμματος σε οτιδήποτε θεωρεί προσβολή έχει επίσης οδηγήσει ορισμένους να υποστηρίξουν ότι αν δεν ήταν το μονοπώλιο του στην βία, η εξουσία του κόμματος θα κατέρρεε. Φυσικά, κάθε προσπάθεια αξιολόγησης της κοινής γνώμης σε ένα αυταρχικό σύστημα είναι δύσκολη και ατελής, ακόμα και όταν υπάρχουν δεδομένα δημοσκοπήσεων και ερευνών. Αλλά τα περιορισμένα στοιχεία που υπάρχουν διαψεύδουν τέτοιους ισχυρισμούς.

ΙΣΧΥΣ ΧΩΡΙΣ ΕΛΕΓΧΟ

Μετά από δεκαετίες ανεμπόδιστης οικονομικής και στρατιωτικής ανάπτυξης, το Πεκίνο έχει φτάσει σε ένα σημείο καμπής. Για να διατηρήσει την σταθερότητα και την ευημερία την επόμενη δεκαετία, το κόμμα θα πρέπει να κάνει μια σημαντική μεταβολή στο μοντέλο ανάπτυξής του και να μάθει να ελίσσεται σε μια ολοένα και πιο εχθρική παγκόσμια τάξη. Η Κίνα θα αντιμετωπίσει δύσκολους, ακόμη και επώδυνους, στρατηγικούς συμβιβασμούς -μεταξύ, για παράδειγμα, των αυξημένων κοινωνικών δαπανών ως αποτέλεσμα του δημογραφικού «γκριζαρίσματος» και του συνεχιζόμενου στρατιωτικού εκσυγχρονισμού της- που μέχρι τώρα μπορούσε να αποφύγει.

Εμμονικός με την αποφυγή της μοίρας της Σοβιετικής Ένωσης, ο Σι πιθανώς βλέπει την συνέχιση της δικής του διακυβέρνησης ως κρίσιμης σημασίας για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Σε αντίθεση με τους άμεσους προκατόχους του, οι οποίοι περιορίστηκαν σε δύο θητείες, ο Σι ετοιμάζεται να παρατείνει την εξουσία του για πολλά χρόνια. Στην πρόσφατη ολομέλεια του κόμματος, η θέση του Σι στο κόμμα ανυψώθηκε για άλλη μια φορά, με την επίσημη επανασυγγραφή της κομμουνιστικής ιστορίας της Κίνας να τον τοποθετεί ως τον σύγχρονο σωτήρα της χώρας, θέτοντας τα θεμέλια για μια σίγουρη τρίτη θητεία ως αρχηγός του κόμματος μετά το 20ο Συνέδριο του Κόμματος το επόμενο φθινόπωρο .

Η συσσώρευση ισχύος του Σι δεν είναι, φυσικά, χωρίς αμφισβήτηση. Οι ολοκληρωτικές του παρορμήσεις οδήγησαν σε αυξημένες, αν και χαμηλών τόνων, γκρίνιες ακόμα και μέσα στο κόμμα. Οι πολιτιστικές του πολιτικές, οι οποίες περιλαμβάνουν τον εξαγνισμό του ψυχαγωγικού περιεχομένου και την επιβολή των παραδοσιακών αντιλήψεων περί αρρενωπότητας, δεν ταιριάζουν με έναν πληθυσμό που είναι αυξανόμενα εκτεθειμένος και συνδεδεμένος με τον έξω κόσμο. Και η αυξανόμενη παρέμβασή του στην οικονομία έχει προκαλέσει απογοήτευση και ανησυχία στην κινεζική επιχειρηματική κοινότητα, καθώς μεγάλες εταιρείες όπως η Alibaba και η Tencent έχουν τεθεί υπό εξονυχιστικό πολιτικό έλεγχο. Οι ενέργειες του Σι για να συντρίψει [9] την πολιτική αντιπολίτευση και την κοινωνία των πολιτών στο Χονγκ Κονγκ έχουν προκαλέσει σημαντική ανησυχία στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Ταϊβάν, όπου οι δημοσκοπήσεις δεν δείχνουν σχεδόν καμία επιθυμία για ενοποίηση στο πλαίσιο «μια χώρα, δυο συστήματα» που έχει προτείνει ο Σι.

Αλλά ο Σι έχει χτίσει μια δομή εξουσίας γύρω του, στην οποία θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να ξεκινήσει οποιαδήποτε αμφισβήτηση της δικής του εξουσίας. Δια βίου μαθητής των πολιτικών της κομματικής ελίτ, ο Σι γνωρίζει από πρώτο χέρι ότι το πολιτικό σύστημα της Κίνας είναι ένα αιματηρό άθλημα που απαιτεί συνεχείς επιδείξεις ισχύος και κυριαρχίας. Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η εκστρατεία του για την καταπολέμηση της διαφθοράς συνεχίζει να προχωρά, ως μια πανταχού παρούσα υπενθύμιση σε όλο το επιτελείο του κόμματος ότι οι τρομερές ομάδες έρευνας της Κεντρικής Επιτροπής Πειθαρχικής Επιθεώρησης (Central Comission for Discipline Inspection) μπορεί κάλλιστα να του χτυπήσει την πόρτα αν δεν ακολουθήσει την επίσημη γραμμή.

Αλλά ακόμα κι αν η δική του θέση παραμένει αδιαμφισβήτητη, το σχέδιο του Xi να μετατρέψει την Κίνα σε ένα σύγχρονο σοσιαλιστικό έθνος έως το 2035 δεν είναι καθόλου διασφαλισμένο. Η εγχώρια απάντηση στην πολιτική ατζέντα του, οι θεμελιώδεις νόμοι της οικονομίας και η αντίδραση της παγκόσμιας κοινότητας θα διαμορφώσουν αναμφισβήτητα το μέλλον της Κίνας το ίδιο, αν όχι περισσότερο από τις θεωρητικές φιλοδοξίες του Σι. Ο Σι μπορεί να είναι στην εξουσία, αλλά δεν έχει τον έλεγχο. Αυτό είναι ένα μάθημα που όλοι οι δικτάτορες μαθαίνουν κάποια στιγμή.

Ίσως το πιο σημαντικό, η ανεξέλεγκτη αποφασιστικότητα και η αυξανόμενη αίσθηση του επείγοντος του Σι οδηγούν το Πεκίνο να υιοθετήσει ενέργειες και πολιτικές που ξεκάθαρα λειτουργούν ενάντια στα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Κίνας. Οι εκστρατείες πίεσης κατά της Αυστραλίας και της Ταϊβάν δεν υποτάσσουν στην πραγματικότητα τους τοπικούς πληθυσμούς, αλλά μάλλον τους εμφυσούν με αποφασιστικότητα. Σε αντίδραση στην αυξανόμενα επιθετική προσέγγιση του Σι προς άλλες χώρες και στην καταστολή του στο Χονγκ Κονγκ, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει περάσει από μια «χρυσή εποχή» διμερών σχέσεων με την Κίνα σε μια πιο σκληρή στάση, όπως αποδεικνύεται από το πρόσφατο σύμφωνο ασφαλείας μεταξύ της Αυστραλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, και των ΗΠΑ (AUKUS). Ομοίως, οι σχέσεις με την Ινδία έχουν εισέλθει σε μια νέα και πιο εχθρική περίοδο μετά από βίαιες αψιμαχίες κατά μήκος των κινεζο-ινδικών συνόρων. Πράγματι, φαίνεται να υπάρχει μια άμεση συσχέτιση μεταξύ του βαθμού της εξουσίας που έχει ο Σι στην εξωτερική πολιτική και του αριθμού των διεθνών αποτυχιών που αντιμετωπίζει η Κίνα.

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗΣ

Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να σφυρηλατήσουν μια αποτελεσματική και διαρκή προσέγγιση στην πολιτική τους για την Κίνα, οι αναλυτές και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να ξεκινήσουν με μια ακριβή, αντικειμενική αξιολόγηση της εθνικής ισχύος της Κίνας. Η υποτίμηση της ανθεκτικότητας του κόμματος θα οδηγήσει σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες για το πόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να διαμορφώσουν το εσωτερικό περιβάλλον της Κίνας. Η υπερεκτίμηση της δύναμης του ΚΚΚ στρεβλώνει τις προτεραιότητες και οδηγεί στην εσφαλμένη κατανομή των λιγοστών στρατηγικών πόρων. Ούτε η «καταρρέουσα Κίνα» ούτε το αντίθετο, η «αδάμαστη Κίνα», είναι μια καλή θέση εκκίνησης για την ανάπτυξη μιας στρατηγικής. Κατά την επόμενη δεκαετία, ακόμη και με έναν επιβραδυνόμενο ρυθμό ανάπτυξης και ενόψει του αυξανόμενου διεθνούς σκεπτικισμού, η Κίνα πιθανότατα θα συνεχίσει να είναι ένας ισχυρός δρων στην παγκόσμια σκηνή.

Δεδομένης αυτής της πραγματικότητας, υπάρχουν σαφή όρια στο τι μπορούν να κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες για να διαμορφώσουν την τροχιά της Κίνας. Η πίεση στο Πεκίνο να κάνει μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό θα αποφέρει ελάχιστα. Η ελίτ του κόμματος έχει συμπεράνει ότι το πολιτικό τους σύστημα έχει βελτιστοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό για να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες προκλήσεις της χώρας, και τα γεγονότα των τελευταίων ετών μόνο επιβεβαίωσαν στον Σι ότι ένα άκαμπτα καθοδηγούμενο από το κόμμα οικονομικό σύστημα είναι ο μόνος δρόμος για την επίτευξη του σοσιαλιστικού εκσυγχρονισμού μέχρι το 2035.

Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σημαντική μόχλευση στην διαμόρφωση του στρατηγικού περιβάλλοντος στον Ινδο-Ειρηνικό. Ο Σι πιθανότατα θα εμφανιστεί υπερενισχυμένος από το 20ο Συνέδριο του Κόμματος του επόμενου έτους και είναι εύκολο να προβλέψουμε ότι η πολυετής παύση του στις μεγάλες κρατικές επισκέψεις στο εξωτερικό θα τελειώσει με έναν διπλωματικό «βομβαρδισμό» στην γύρω περιοχή. Η Ουάσιγκτον μπορεί να αμβλύνει την αποτελεσματικότητα αυτής της προσπάθειας υποβάλλοντας αμέσως αίτηση για ένταξη στην Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για την Συνεργασία Εκατέρωθεν του Ειρηνικού (Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership, CPTPP), την εμπορική συμφωνία που προέκυψε όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αποχώρησε από μια προηγούμενη εκδοχή της. Μια τέτοια κίνηση θα απαιτούσε πραγματικά πολιτικά κότσια, αλλά θα απέφερε επίσης άμεσα και μακροχρόνια στρατηγικά οφέλη.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να εργαστούν για να επεκτείνουν την Quad -την συνεργασία τους με την Αυστραλία, την Ινδία, και την Ιαπωνία- ώστε να συμπεριλάβει ένα ευρύτερο φάσμα δραστηριοτήτων για την ασφάλεια και την οικονομία. Μια σύνοδος κορυφής των ηγετών της Τετραμερούς, προγραμματισμένη λίγο μετά το 20ο Συνέδριο του Κόμματος θα στερούσε από τον Σι λίγη από την μετασυνεδριακή λάμψη του. Η AUKUS πρέπει να εκπληρώσει την δεδηλωμένη αποστολή της, επεκτεινόμενη ώστε να συμπεριλάβει επιπλέον εταίρους, κατά προτίμηση μη αγγλοσαξονικά έθνη, με την Ιαπωνία να είναι η πιο σημαντική, που αντιπροσωπεύουν την μελλοντική ηγεσία του Ινδο-Ειρηνικού. Φυσικά, καμία στρατηγική για την Κίνα δεν μπορεί να υπάρξει εάν το εσωτερικό των ΗΠΑ είναι αδύναμο και διχασμένο. Οποιεσδήποτε προσπάθειες για την ενίσχυση της θεμελιώδους ανθεκτικότητας των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ένα πλήγμα στην άποψη του Σι ότι το πολιτικό σύστημα της Κίνας μπορεί να θάψει τις φιλελεύθερες δημοκρατίες.

Η αίσθηση του επείγοντος και η εστίαση του Σι, που είναι οικοδομημένες στην αντίληψη της εγχώριας ισχύος και των φευγαλέων ευκαιριών, έχουν αποδειχθεί ότι είναι τα σημαντικότερα πλεονεκτήματά του. Προς το παρόν, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να διαθέτουν ένα σημαντικό συνολικό πλεονέκτημα έναντι της Κίνας σε στρατιωτική, διπλωματική, και οικονομική ισχύ. Αλλά εάν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι αναλυτές των ΗΠΑ δεν αναπτύξουν την δική τους αίσθηση του επείγοντος και της εστίασης με βάση μια ακριβή αξιολόγηση των δυνάμεων και των ικανοτήτων της Κίνας, αυτό το προβάδισμα μπορεί να μην διαρκέσει.

Σύνδεσμοι:
[1] http://cpc.people.com.cn/n1/2021/1116/c64387-32284167.html
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2021-06-22/xis-gamble
[3] https://www.nybooks.com/articles/1991/09/26/the-anatomy-of-collapse/
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2021-06-22/chinas-economic...
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2021-10-01/end-chinas-rise
[6] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2021-11-10/red-china
[7] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2021-04-07/chinas-shrinkin...
[8] https://opensource.csis.org/features/beijing-narrative-us-decline/
[9] https://www.foreignaffairs.com/reviews/review-essay/2020-08-11/one-count...

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/asia/2021-11-23/xis-confidence-game

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition