Τι θα χρειαστεί για να αποτραπεί η Ρωσία

Σχεδόν οκτώ χρόνια αφότου η Ρωσία εισέβαλλε στην Ουκρανία και προσάρτησε παράνομα την Κριμαία, πυροδοτώντας πολυάριθμες διεθνείς κυρώσεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους προσπαθούν ξανά να καταλάβουν πώς θα αποτρέψουν τη Μόσχα από το να απειλεί την Ουκρανία —αν όχι από το να εξαπολύσει μια εισβολή πλήρους κλίμακας— ελπίζοντας να κερδίσει νέες Δυτικές παραχωρήσεις. Οι συνομιλίες μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, έχουν ξεκινήσει με σοβαρότητα, με τον Πούτιν να θέτει μαξιμαλιστικές απαιτήσεις που θα μπορούσαν να γίνουν είτε το σημείο εκκίνησης για παρατεταμένες διαπραγματεύσεις που θα συναντηθούν κάπου στη μέση ή, αν δεν ικανοποιηθούν, το πρόσχημα για μια μεγάλη κλιμάκωση της συνεχιζόμενης σύγκρουσης.

Ένοπλες δυνάμεις μετά την κατάληψη του αεροδρομίου της Συμφερόπολης στην Κριμαία, στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο τους 2014. Baz Ratner / Reuters
-----------------------------------------------

Οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ευρώπης έχουν προειδοποιήσει δημόσια και ιδιωτικά τον Πούτιν ότι εάν εξαπολύσει ξανά στρατιωτικές δυνάμεις στην Ουκρανία, δεν θα διστάσουν να επεκτείνουν τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας. Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Jake Sullivan, ανέφερε ότι, κατά την διάρκεια μιας δίωρης τηλεδιάσκεψης με τον Πούτιν στις 7 Δεκεμβρίου, ο Μπάιντεν [1] προειδοποίησε τον Ρώσο ηγέτη ότι «πράγματα που δεν κάναμε το 2014 είμαστε έτοιμοι να τα κάνουμε τώρα». Η απειλή του Μπάιντεν προς τους Ρώσους συνομιλητές του άφησε ελάχιστα περιθώρια για παρεξήγηση.

Ωστόσο, οι οικονομικές κυρώσεις από μόνες τους, ανεξάρτητα από το πόσο προσωπικά οδυνηρές μπορεί να είναι για τον Πούτιν και τους φίλους του, δεν θα είναι αρκετές για να αποτρέψουν το Κρεμλίνο [2] από την χρήση τακτικών που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στο παρελθόν. Στα χρόνια από την τελευταία μεγάλη αντιπαράθεση της Ρωσίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους, ο Πούτιν έχει τελειοποιήσει τις ικανότητές του στον εκφοβισμό, χρησιμοποιώντας στρατιωτικές κινητοποιήσεις, εκστρατείες παραπληροφόρησης, και σύγκρουση κάτω από το όριο του πολέμου για να τρομοκρατεί τους γείτονές του και να κρατά την Δύση διαρκώς στα όρια. Όταν πρόκειται για κυρώσεις, το κατώφλι του πόνου του Πούτιν είναι πολύ υψηλό και η πολιτική του ανθεκτικότητα φαίνεται αλεξίσφαιρη. Είναι όλο και πιο σίγουρος ότι θα αντέξει περισσότερο από τους Δυτικούς αντιπάλους του -και, πράγματι, κανένας από τους αρχηγούς των ξένων κρατών που πίεσαν για την επιβολή κυρώσεων στον Πούτιν μετά την περιπέτειά του στην Κριμαία δεν παραμένει στα καθήκοντα του.

Για να αποτρέψουν τον Πούτιν, η Ουάσιγκτον και οι εταίροι της πρέπει να τον πείσουν ότι οι προκλήσεις του θα αντιμετωπισθούν επίσης με μια στρατιωτική απάντηση που θα αποδυναμώσει τον αντίκτυπο της αγαπημένης του τακτικής καταναγκασμού και θα υπονομεύσει δραματικά την ικανότητα της Ρωσίας να [αποσπά] παραχωρήσεις δια του εκφοβισμού από τους γείτονές της. Με το να ενδυναμώσουν τις στρατιωτικές τους ικανότητες στην Ευρώπη και με το να αυξήσουν την παρουσία τους κατά μήκος της περιφέρειας της Ρωσίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους μπορούν τόσο να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των γειτονικών κυβερνήσεων στην ικανότητά τους να αντιστέκονται στον ρωσικό εκφοβισμό όσο και να κλονίσουν την βεβαιότητα του Πούτιν ότι οι Δυτικοί αντίπαλοί του δεν έχουν τα μέσα και την θέληση να αντισταθούν στην επιθετικότητά του.

ΠΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΕΣ

Η αρχική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία προκάλεσε σοκ στις Ηνωμένες Πολιτείες και στους συμμάχους τους. Η εστίαση της συμμαχίας στις εδαφικές απειλές για τους Ευρωπαίους συμμάχους είχε ατροφήσει στα χρόνια μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου [2001]. Ήταν κατά την διάρκεια μιας συνάντησης των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στην οποία συμμετείχα τον Φεβρουάριο του 2014 στις Βρυξέλλες που οι φήμες για την διείσδυση «μικρών πράσινων ανδρών» (“little green men”) στην Κριμαία ακούστηκαν για πρώτη φορά και χαιρετίστηκαν με δυσπιστία από τους συγκεντρωμένους ηγέτες του ΝΑΤΟ. Τις ώρες που ακολούθησαν, αγωνιστήκαμε για να βρούμε ακριβείς πληροφορίες για το τι συνέβαινε στην Κριμαία.

Παλεύοντας ακόμα να κατανοήσουν την πρόθεση του Πούτιν, αν και έχοντας αρχίσει να συνέρχονται από το σοκ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους ξεκίνησαν να συντάσσουν μια σειρά από μέτρα σχεδιασμένα για να τιμωρήσουν την Ρωσία για τις ενέργειές της και να αποτρέψουν μελλοντική επιθετικότητα: ένα πακέτο οικονομικών και χρηματοπιστωτικών κυρώσεων που επιδίωκε να τιμωρήσει τον Πούτιν χωρίς να τον προκαλεί περαιτέρω, και περιορίζοντας κάθε αντίκτυπο στα Δυτικά συμφέροντα. Τα «με μισή καρδιά» μέτρα που προέκυψαν είχαν ελάχιστη καταναγκαστική επίδραση στον Πούτιν. Εν τω μεταξύ, οι Δυτικές χώρες περιόρισαν την στρατιωτική τους βοήθεια στην Ουκρανία μόνο σε μη φονική υποστήριξη.