Η ουκρανική κρίση της Κίνας

Είναι πιθανό πως ο Σι πιστεύει ειλικρινά ότι ο Πούτιν δεν θα εισβάλει στην Ουκρανία, το οποίο σημαίνει ότι η παροχή ρητορικής υποστήριξης δεν θα έχει κανένα κόστος. Ίσως ο Πούτιν έδωσε προσωπικές εγγυήσεις στον Σι ότι οι ενέργειές του είχαν απλώς σκοπό να φέρουν τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο Σι μπορεί επίσης να μην επικαιροποίησε τις απόψεις του με βάση τα όσα συμβαίνουν επί του πεδίου στην Ουκρανία. Η υποστήριξή του στην αντίθεση της Μόσχας στην επέκταση του ΝΑΤΟ φαίνεται να έχει ξεκινήσει τον Δεκέμβριο του 2021, σύμφωνα με τον ρωσικό καταλογισμό της εικονικής συνόδου κορυφής μεταξύ των δύο ηγετών. Τότε μια ρωσική εισβολή δεν φαινόταν πιθανή. Στους μήνες από τότε, ωστόσο, η εικόνα έχει αλλάξει —και η Κίνα ίσως να αισθάνεται εγκλωβισμένη σε μια θέση που δεν θα επέλεγε πλέον.

Είναι επίσης πιθανό ότι ο Σι πιστεύει πως εάν πραγματοποιηθεί μια εισβολή, αυτή θα βλάψει την Ρωσία, την Ευρώπη, και τις Ηνωμένες Πολιτείες περισσότερο από όσο θα βλάψει την Κίνα. Όσο η Κίνα απέχει από την παροχή οποιασδήποτε άμεσης στρατιωτικής βοήθειας στην Ρωσία, θα υποστεί, το πολύ, δευτερεύουσες κυρώσεις για την πολιτική και οικονομική της υποστήριξη. Απασχολημένες με την Ουκρανία και την Ρωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη θα μετατοπίσουν το βλέμμα τους από την Ασία, δίνοντας στην Κίνα μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στην γειτονιά της. Εν ολίγοις, μολονότι μια σύγκρουση στην Ουκρανία θα ήταν κακή για όλους, η Κίνα μπορεί να εξέλθει καλύτερα από τους υπόλοιπους.

Αυτή είναι μια επικίνδυνη και υπερβολικά απλοϊκή γραμμή σκέψης. Οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία είναι υπερβολικά απρόβλεπτες για να δικαιολογήσουν το στοίχημα στην σύγκρουση. Επιπλέον, δεν υπάρχει λόγος να υποπτεύεται κάποιος ότι η Ουάσιγκτον θα πληγεί από έναν πόλεμο στην Ουκρανία. Παρόλο που οι αμερικανικές εκστρατείες στο Αφγανιστάν και το Ιράκ μπορεί να άνοιξαν ένα παράθυρο στρατηγικής ευκαιρίας για την Κίνα πριν από περισσότερο από μια δεκαετία, οι Κινέζοι θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι η προσέγγιση της κυβέρνησης Μπάιντεν στην Ουκρανία έχει σχεδιαστεί ακριβώς για να αποφύγει να βαλτώσει σε μια σύγκρουση.

Ο πραγματικός οδηγός της κινεζικής σκέψης για την Ουκρανία πιθανώς έχει να κάνει με κάτι πιο μακροπρόθεσμο: την ελκυστικότητα μιας πιο εγκάρδιας συνεργασίας με την Ρωσία. Αυτό ο Σι το θεωρεί ως την καλύτερη απάντηση σε ένα ζοφερό περιβάλλον ασφαλείας, που χαρακτηρίζεται κυρίως από τις επιδεινούμενες σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες [4]. Παρά τα λόγια του Πεκίνου για την Δυτική παρακμή, η Κίνα θεωρεί ακόμη τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους αρκετά ισχυρούς ώστε οι τριβές μαζί τους να καθορίσουν την επόμενη δεκαετία. Θεωρεί την Ευρώπη ως κλίνουσα ολοένα και περισσότερο προς την κατεύθυνση της θέσης των ΗΠΑ και αισθάνεται τις αυξανόμενες εντάσεις με χώρες στην άμεση γειτονιά της, συμπεριλαμβανομένων της Αυστραλίας και της Ινδίας.

Οι σχέσεις με τη Μόσχα, από την άλλη πλευρά, βελτιώνονται σταθερά εδώ και περισσότερες από τρεις δεκαετίες, με μεγαλύτερη ευθυγράμμιση σε μια σειρά ζητημάτων, όπως η ιδεολογία, η ασφάλεια, ο κυβερνοχώρος, και η παγκόσμια διακυβέρνηση. Εντάσεις εξακολουθούν να υπάρχουν, ειδικά για το διευρυνόμενο χάσμα ισχύος μεταξύ των δύο εθνών. Αλλά οι δύο χώρες έχουν διαχειριστεί τις διαφορές τους αξιοσημείωτα καλά. Μια στενή σχέση μεταξύ του Σι και του Πούτιν [5], μια κοινή εχθρότητα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και ένα επικαλυπτόμενο (αν και όχι ταυτόσημο) ανελεύθερο όραμα για την παγκόσμια τάξη είναι πιθανώς επαρκή ώστε να τροφοδοτήσουν την σχέση τουλάχιστον για την επόμενη δεκαετία.

Χωρίς άλλες διαθέσιμες ηγέτιδες δυνάμεις, πέραν της Ρωσίας, ο Σι μπορεί να έχει βάλει ένα προμελετημένο στοίχημα ότι μια ισχυρή σχέση με τη Μόσχα θα ισοδυναμούσε με καθαρή ωφέλεια (net asset) για το Πεκίνο. Καθώς η Κίνα πιέζει [για] τις πολλές εδαφικές της διεκδικήσεις στην περιφέρειά της, στρέφεται προς την Ρωσία για να αντιμετωπίσει τις προσπάθειες για τον περιορισμό τους. Η Ρωσία μπορεί επίσης να προσφέρει μια κρίσιμη σανίδα σωτηρίας εάν υπάρξουν διεθνείς προσπάθειες να διαταραχθεί η ροή κρίσιμων αγαθών προς την Κίνα. Επίσης έχει υποστηρίξει την κινεζική θέση για την Ταϊβάν και σε περίπτωση πολέμου ΗΠΑ-Κίνας για το νησί, το Πεκίνο μπορεί να αναμένει ρωσική διπλωματική και οικονομική βοήθεια.

Η αυξανόμενη ευθυγράμμιση του Σι με τη Μόσχα παρουσιάζει ένα είδος αναπόφευκτου για την Κίνα. Καθώς ανταγωνίζεται την Δύση για την παγκόσμια τάξη, η Ρωσία γίνεται πιο ελκυστικός εταίρος ασφαλείας. Αλλά αναβαθμίζοντας την σχέση με την Ρωσία -και επιλέγοντας να το κάνει εν μέσω μιας κρίσης που προκλήθηκε από τον Πούτιν- το Πεκίνο προκαλεί μια αντίδραση την οποία δύσκολα μπορεί να αντέξει.

Σύνδεσμοι:
[1]https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2021-04-20/how-not-win-allies-and-influence-geopolitics
[2]https://www.foreignaffairs.com/articles/china/competition-with-china-without-catastrophe
[3]https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2022-02-07/how-break-cycle-conflict-russia
[4]https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2021-09-27/kremlins-strange-victory
[5]https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2021-06-14/how-biden-should-deal-putin

Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2022-02-21/chinas-ukraine-...