Το μακρό παιχνίδι του Πούτιν στην Ουκρανία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το μακρό παιχνίδι του Πούτιν στην Ουκρανία

Πώς η Δύση μπορεί ακόμη να προστατεύσει το Κίεβο

Η κυβέρνηση Μπους διατήρησε αυτή την πολιτική, ακόμη και όταν ο Πούτιν κατέστρεψε ό,τι είχε απομείνει από μια εκκολαπτόμενη ρωσική δημοκρατία, αλλάζοντας πορεία μόνο αφότου η Ρωσία εισέβαλε στην Γεωργία το 2008, σηματοδοτώντας αυτό που πολλοί θεωρούσαν τότε ως το τέλος μιας εποχής μετασοβιετικής ρωσικής συνεργασίας με την Δύση. Ακόμη και στον απόηχο εκείνης της σύγκρουσης–ορόσημο, η κυβέρνηση Ομπάμα προσπάθησε [για] μια επανεκκίνηση με την Ρωσία, μόνο για να διαπιστώσει ότι η καταστολή του Πούτιν στο εσωτερικό και η επιθετικότητα στο εξωτερικό την έκαναν μη βιώσιμη. Η επανεκκίνηση του Ομπάμα έληξε με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2014.

Μολονότι ο ίδιος ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φαινόταν να προτιμά τον Πούτιν [3] και την απολυταρχία του από τους δημοκρατικούς συμμάχους της Ουάσιγκτον στην Ευρώπη, η κυβέρνησή του δεν [τον προτιμούσε] και επένδυσε στην διασφάλιση της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, στέλνοντας στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και θεσπίζοντας νέες κυρώσεις. Η συνεπαγόμενη ασυναρτησία της πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ ίσως να οδήγησε τον Πούτιν να συμπεράνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχωρούσαν από τις συμμαχίες τους, δίνοντάς του μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων. Αφότου ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανέλαβε τα καθήκοντα του, η κυβέρνηση είδε την Κίνα ως τη μεγαλύτερη πρόκληση των Ηνωμένων Πολιτειών και ήλπιζε να «παρκάρει την Ρωσία» σε μια «σταθερή και προβλέψιμη» σχέση. Αλλά, όπως το έθεσε ιδιαιτέρως ένας ανώτερος αξιωματούχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, δείτε πού έχει οδηγήσει αυτό τον κόσμο σήμερα.

Εν ολίγοις, διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ έχουν προσεγγίσει την Ρωσία με την ελπίδα να στηρίξουν τις σχέσεις, αλλά έχουν γνωρίσει σταθερά την απογοήτευση επειδή ο Πούτιν δεν ενδιαφέρεται να έχει μια παραγωγική σχέση με την Δύση -παρά μόνο με τους δικούς του όρους, με ελευθερία κινήσεων για καταστολή στο εσωτερικό και επιθετικότητα εναντίον χωρών που θεωρεί ρωσικό έδαφος. Η Δύση πρέπει να αντιμετωπίσει τον Πούτιν όπως είναι: ένας τύραννος που δολοφονεί αντιπάλους στο εσωτερικό, διεξάγει κατακτητικούς πολέμους, και δεν έχει πραγματικό ενδιαφέρον για την Δυτικού τύπου διπλωματία. Όσο ο Πούτιν κυβερνά την Ρωσία, θα είναι αντίπαλος.

ΕΠΕΝΔΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Η Δύση δεν πρέπει να δώσει στον Πούτιν την σφαίρα κυριαρχίας που απαιτεί στην Ευρώπη. Ετούτο ξεκινά με την υποστήριξη της κυριαρχίας της Ουκρανίας μακροπρόθεσμα και όχι μόνο όσο ο Πούτιν απειλεί με ολικό πόλεμο. Μια ρωσική σφαίρα επιρροής στην Ουκρανία, ακόμη και χωρίς στρατιωτική κατοχή πλήρους κλίμακας, θα αποσταθεροποιούσε την χώρα και την περιοχή: όπως είναι κατανοητό από τον Πούτιν [4], θα απαιτούσε από τον ουκρανικό λαό να αποδεχτεί αέναη απολυταρχία, έλλειψη αυτοδιάθεσης, και την εκτεταμένη διαφθορά στην πατρίδα.

Εάν η επόμενη φάση της πίεσης του Πούτιν στην Ουκρανία περιλαμβάνει οικονομικό εξαναγκασμό, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη πρέπει να βοηθήσουν το πρώην σοβιετικό κράτος να ενδυναμώσει την οικονομική του ανθεκτικότητα. Η σύγχρονη ουκρανική κοινωνία θυμίζει εκείνη της Πολωνίας ή των κρατών της Βαλτικής μόλις πριν από μια γενιά: πολίτες πρόθυμοι για την καλύτερη ζωή που μπορεί να φέρει το κράτος δικαίου και ο εξευρωπαϊσμός. Για τον σκοπό αυτό, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη πρέπει να δώσουν κίνητρα στους ηγέτες της Ουκρανίας για να προωθήσουν μέτρα που ενισχύουν την ελεύθερη αγορά και επιβάλλουν το κράτος δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών για την καταπολέμηση της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, την θεσμοθέτηση δικαστικών μεταρρυθμίσεων, και την επιβολή της διαφάνειας στις διαδικασίες των δημοσίων συμβάσεων.

Η Ευρώπη πρέπει να προηγηθεί όσον αφορά τις επενδύσεις στην οικονομία της Ουκρανίας. Η Γερμανία έχει ήδη αναστείλει την πρόοδο στον αγωγό Nord Stream 2 και προσφέρθηκε να βοηθήσει την Ουκρανία να επιτύχει μεγαλύτερη ενεργειακή ανεξαρτησία και εναρμόνιση με την Ευρώπη. Ως η οικονομική υπερδύναμη της Ευρώπης και ο μεγαλύτερος πάροχος βοήθειας στην Ουκρανία, η Γερμανία πρέπει να συσπειρώσει τους Ευρωπαίους συμμάχους για να επενδύσουν στην βιώσιμη ανάπτυξη των βασικών οικονομικών τομέων της Ουκρανίας, όπως η γεωργία. Η Ουκρανία έχει επίσης έναν αναπτυσσόμενο τεχνολογικό τομέα με καινοτόμες εταιρείες στο ηλεκτρονικό εμπόριο, στην διανομή αγαθών, και στα χρηματοπιστωτικά. Η Ευρώπη, η οποία δυσκολεύεται να ανταγωνιστεί τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα στην τεχνολογική καινοτομία, πρέπει να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες στην Ουκρανία, ιδρύοντας ένα ταμείο επενδύσεων τεχνολογίας για την υποστήριξη συνεργασιών μεταξύ ευρωπαϊκών και ουκρανικών εταιρειών με κρατικές επιχορηγήσεις.

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η ένταξη στο ΝΑΤΟ θεωρείτο συχνά μεταξύ των νέων δημοκρατιών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης ως μια πορεία προς την εναρμόνιση με την ΕΕ. Αλλά δεδομένου ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν φαίνεται να είναι στον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα για το Κίεβο, το μοντέλο πρέπει να αντιστραφεί: η ΕΕ πρέπει να διερευνήσει το άνοιγμα της πόρτας για την ένταξη της Ουκρανίας. Οι Ευρωπαίοι που είναι δύσπιστοι σε αυτή την προοπτική θα έπρεπε να θυμούνται ότι οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Πλατεία Ανεξαρτησίας (Maidan Nezalezhnosti) του Κιέβου το 2013 ξεκίνησαν με τις σημαίες της ΕΕ. Έκτοτε, χιλιάδες Ουκρανοί έχουν πληρώσει με την ζωή τους την επιθυμία τους να είναι μέρος της ευρωπαϊκής κοινότητας. Σε μια εποχή στην οποία οι διαιρέσεις της Ευρώπης απειλούν να υπονομεύσουν την ασφάλειά της, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να αγκαλιάσουν την αφοσίωση των Ουκρανών στις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές και το όραμά τους για μια πιο ενωμένη ήπειρο.

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΠΟΥΤΙΝ