Η επιστροφή της Pax Americana; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η επιστροφή της Pax Americana;

Ο πόλεμος του Πούτιν ενισχύει την δημοκρατική συμμαχία
Περίληψη: 

Οι δημοκρατίες πρέπει να εκμεταλλευτούν την τρέχουσα κρίση για να αποδυναμώσουν την ικανότητα των αυταρχικών για καταναγκασμό και υπονόμευση, και να εμβαθύνουν την οικονομική και διπλωματική συνεργασία μεταξύ των φιλελεύθερων κρατών σε όλο τον κόσμο. Η εισβολή στην Ουκρανία σηματοδοτεί μια νέα φάση σε έναν εντεινόμενο αγώνα για την διαμόρφωση της διεθνούς τάξης.

Ο MICHAEL BECKLEYείναι επίκουρος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Tufts University, επισκέπτης ανώτερος συνεργάτης στο American Enterprise Instituteκαι συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Unrivaled: Why America Will Remain the World’s Sole Superpower [1].
O HAL BRANDS είναι διακεκριμένος καθηγητής Παγκόσμιων Υποθέσεων στην έδρα Henry A. Kissinger στην Σχολή Προωθημένων Διεθνών Σπουδών στο Johns Hopkins University, ανώτερος συνεργάτης στο American Enterprise Institute και συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο The Twilight Struggle: What the Cold War Teaches Us About Great-Power Rivalry Today [2].

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους δεν έχουν αποτρέψει την Ρωσία από το να βιαιοπραγήσει στην Ουκρανία, αλλά μπορούν ακόμα να κερδίσουν τον ευρύτερο αγώνα για να σώσουν την διεθνή τάξη. Η άγρια εισβολή της Ρωσίας έχει αποκαλύψει το χάσμα μεταξύ των αυξανόμενων φιλελεύθερων φιλοδοξιών των Δυτικών χωρών και των πενιχρών πόρων που έχουν αφιερώσει για να τις υπερασπιστούν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κηρύξει τον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων στη Μόσχα και στο Πεκίνο, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν επιστρατεύσει τα χρήματα, την δημιουργικότητα, ή την απαραίτητη αίσθηση του επείγοντος για να επικρατήσουν σε αυτές τις αντιπαλότητες. Ωστόσο, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει κάνει τώρα άθελά του μια τεράστια χάρη στις Ηνωμένες Πολιτείες και στους συμμάχους τους. Με το να τους συγκλονίσει ώστε να εγκαταλείψουν τον εφησυχασμό τους, τους έδωσε μια ιστορική ευκαιρία να ανασυνταχθούν και να αναλάβουν δυνάμεις ξανά για μια εποχή έντονου ανταγωνισμού —όχι μόνο με την Ρωσία αλλά και με την Κίνα— και, τελικά, να επανοικοδομήσουν μια διεθνή τάξη που μόλις πρόσφατα έμοιαζε να κατευθύνεται προς την κατάρρευση.

15032022-2.jpg

Ο πρόεδρος Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, τον Μάρτιο του 2022. Kevin Lamarque / Reuters
------------------------------------------

Αυτό δεν είναι φαντασία: έχει συμβεί στο παρελθόν. Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, η Δύση εισερχόταν σε μια προηγούμενη περίοδο ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων, αλλά δεν είχε κάνει τις επενδύσεις ή τις πρωτοβουλίες που απαιτούνταν για να τον κερδίσει. Οι αμυντικές δαπάνες των ΗΠΑ ήταν αξιολύπητα ανεπαρκείς, το ΝΑΤΟ υπήρχε μόνο στα χαρτιά, και ούτε η Ιαπωνία ούτε η Δυτική Γερμανία είχαν ενσωματωθεί ξανά στον ελεύθερο κόσμο. Το κομμουνιστικό μπλοκ φαινόταν να έχει την δυναμική. Τότε, τον Ιούνιο του 1950, μια περίπτωση απρόκλητης αυταρχικής επιθετικότητας -ο πόλεμος της Κορέας- έφερε επανάσταση στην Δυτική πολιτική και έβαλε τα θεμέλια για μια επιτυχημένη στρατηγική ανάσχεσης. Οι πολιτικές που κέρδισαν τον Ψυχρό Πόλεμο και με αυτό τον τρόπο δημιούργησαν την σύγχρονη φιλελεύθερη διεθνή τάξη πραγμάτων ήταν προϊόντα ενός απροσδόκητου θερμού πολέμου. Η καταστροφή στην Ουκρανία θα μπορούσε να παίξει παρόμοιο ρόλο σήμερα.

Η επιθετικότητα του Πούτιν έχει δημιουργήσει ένα παράθυρο στρατηγικής ευκαιρίας για την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της. Οι δημοκρατίες πρέπει τώρα να αναλάβουν ένα μεγάλο πολυμερές πρόγραμμα επανεξοπλισμού και να υψώσουν ισχυρότερες άμυνες –στρατιωτικές και άλλες– ενάντια στο επερχόμενο κύμα της αυταρχικής επιθετικότητας. Πρέπει να εκμεταλλευτούν την τρέχουσα κρίση για να αποδυναμώσουν την ικανότητα των αυταρχικών για καταναγκασμό και υπονόμευση, και να εμβαθύνουν την οικονομική και διπλωματική συνεργασία μεταξύ των φιλελεύθερων κρατών σε όλο τον κόσμο. Η εισβολή στην Ουκρανία σηματοδοτεί μια νέα φάση σε έναν εντεινόμενο αγώνα για την διαμόρφωση της διεθνούς τάξης. Ο δημοκρατικός κόσμος δεν θα έχει καλύτερη ευκαιρία να τοποθετηθεί για επιτυχία.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΣΟΚ

Εδώ και χρόνια οι Ηνωμένες Πολιτείες μιλούν επιθετικά για τον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων. Αλλά για να αντιμετωπίσει τους αυταρχικούς αντιπάλους, μια χώρα χρειάζεται κάτι περισσότερο από μια αυτάρεσκη ρητορική. Απαιτεί επίσης τεράστιες επενδύσεις σε στρατιωτικές δυνάμεις προετοιμασμένες για μάχες υψηλής έντασης, διαρκή διπλωματία για να στρατολογήσει και να διατηρήσει συμμάχους, και προθυμία να αντιμετωπίσει τους αντιπάλους, ακόμη και να διακινδυνεύσει έναν πόλεμο. Τέτοιες δεσμεύσεις δεν προκύπτουν φυσιολογικά, ειδικά στις δημοκρατίες που πιστεύουν ότι η ειρήνη είναι ο κανόνας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι φιλόδοξες στρατηγικές ανταγωνισμού συνήθως μένουν στο ράφι έως ότου ένα συγκλονιστικό γεγονός επιβάλλει την συλλογική θυσία.

Δείτε την ανάσχεση. Ενώ τώρα θεωρείται μια από τις πιο επιτυχημένες στρατηγικές στην διπλωματική ιστορία των ΗΠΑ, η ανάσχεση βρισκόταν στα πρόθυρα της αποτυχίας πριν ξεσπάσει ο πόλεμος της Κορέας. Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αναλάβει έναν επικίνδυνο, μακροπρόθεσμο ανταγωνισμό εναντίον ενός ισχυρού αυταρχικού αντιπάλου. Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ είχαν θέσει μαξιμαλιστικούς στόχους: την ανάσχεση της σοβιετικής ισχύος, μέχρι εκείνο το καθεστώς να καταρρεύσει ή να γίνει πιο ήπιο, και, σύμφωνα με τα λόγια του προέδρου Χάρι Τρούμαν, την υποστήριξη στους «λαούς που αντιστέκονται στην απόπειρα υποταγής». Ο Τρούμαν είχε αρχίσει να εφαρμόζει πολιτικές-ορόσημα όπως το Σχέδιο Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Δυτικής Ευρώπης και την υπογραφή της Βορειοατλαντικής Συνθήκης (North Atlantic Treaty). Ωστόσο, πριν από τον Ιούνιο του 1950, η ανάσχεση παρέμενε περισσότερο φιλοδοξία παρά στρατηγική.

Ακόμη και όταν ξέσπασαν οι κρίσεις του Ψυχρού Πολέμου στο Βερολίνο, στην Τσεχοσλοβακία, στο Ιράν, και στην Τουρκία, οι στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ κατακρημνίσθηκαν από 83 δισεκατομμύρια δολάρια στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου σε 9 δισεκατομμύρια δολάρια το 1948. Η Βορειοατλαντική Συνθήκη ήταν νέα και αδύναμη: από την συμμαχία έλειπε μια ολοκληρωμένη στρατιωτική διοίκηση ή οτιδήποτε [που θα] προσέγγιζε τις δυνάμεις που χρειαζόταν για να υπερασπιστεί την Δυτική Ευρώπη. Οι περιορισμοί των πόρων υποχρέωσαν την Ουάσιγκτον να διαγράψει την Κίνα κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της, ουσιαστικά μένοντας στο περιθώριο καθώς οι κομμουνιστές του Μάο Τσε Τουνγκ νικούσαν την εθνικιστική κυβέρνηση του Chiang Kai-Shek, και να χαράξει μια αμυντική περίμετρο που αρχικά δεν συμπεριλάμβανε τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν. Η πολιτική των ΗΠΑ συνδύασε τις ουρανομήκεις φιλοδοξίες με μια φθηνή προσέγγιση για την επίτευξή τους.